Πριν από περίπου τέσσερις μήνες χτύπησε το τηλέφωνο του προέδρου του Δημοκρίτου, Γιώργου Νούνεση. Στην άλλη άκρη της γραμμής ήταν ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Τεχνολογίας, Κώστας Φωτάκης. Όπως ενημερώθηκε ο κ. Νούνεσης, ένας μεγάλος βιομηχανικός τεχνολογικός κολοσσός ενδιαφέρεται να εγκατασταθεί στην Ελλάδα και να δημιουργήσει τμήμα έρευνας και καινοτομίας. Το όνομα της εταιρείας; Tesla Motors.
Έκτοτε και μέχρι να εγγραφεί στο ΓΕΜΗ το ελληνικό… «παράρτημα» της Tesla, το εγχείρημα κρατήθηκε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Όμως στο διάστημα αυτό λύθηκαν μια σειρά από ζητήματα και οι άνθρωποι της Tesla μετά από έρευνα που έκαναν αποφάσισαν να εγκατασταθούν στην Αγία Παρασκευή.
«Διάλεξαν τον Δημόκριτο για σημαντικούς και καλούς λόγους και ήδη ξεκινήσαμε να διαμορφώνουμε το εσωτερικό των χώρων με τις συγκεκριμένες προδιαγραφές του workplace της Tesla για να αρχίσουν να δουλεύουν», αναφέρει ο Γ. Νούνεσης στο «Κεφάλαιο».
Τι έρχεται
Στην Αθήνα θα εγκατασταθεί μια ομάδα έρευνας από το τμήμα σχεδιασμού ηλεκτροκινητήρων. Είναι η πρώτη φορά που τμήμα R&D της Tesla βγαίνει εκτός των ΗΠΑ. Μέχρι σήμερα όλος ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη βρίσκονται στο Palo Alto της Καλιφόρνιας, στον Κόλπο του Σαν Φρανσίσκο. Εκεί που, εκτός από την Tesla, έχουν κεντρικά γραφεία ή γραφεία έρευνας και καινοτομίας ορισμένες από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές και τεχνολογικές εταιρείες του κόσμου: Amazon, Google, HP, Space Systems, Ford, Skype, Facebook, Logitech είναι μερικές από αυτές.
Στο τεχνολογικό πάρκο Λεύκιππος, που βρίσκεται εντός των εγκαταστάσεων του ερευνητικού κέντρου Δημόκριτος στην Αγία Παρασκευή, θα έρθουν σε πρώτη φάση 11 μηχανικοί της Tesla, οι οποίοι θα αναλάβουν την ανάπτυξη των ηλεκτροκινητήρων της επόμενης γενιάς των ηλεκτρικών supercars.
Μέχρι σήμερα η αμερικανική πρωτοπόρος αυτοκινητοβιομηχανία είχε "εξαγάγει" στο εξωτερικό μόνο συγκεκριμένα τμήματα που αφορούν σε προώθηση πωλήσεων, υποστήριξη φορτιστών, γραμμές παραγωγής, ποτέ όμως την καρδιά της τεχνολογικής της καινοτομίας, δηλαδή τα τμήματα ανάπτυξης και σχεδιασμού των μηχανών της.
Ο Έλληνας
Πολλοί, μεταξύ αυτών και ο κ. Νούνεσης, λένε ότι πίσω από την απόφαση της Tesla βρίσκεται ο Κώστας Λάσκαρης, ο οποίος "έπεισε" τον Elon Musk να εμπιστευτεί την Ελλάδα και το ερευνητικό της δυναμικό.
Πράγματι, ο Κώστας Λάσκαρης μπήκε ως απλός ηλεκτρολόγος μηχανικός το 2012 στην Tesla και μέσα σε 5 χρόνια κατάφερε να ανέλθει γρήγορα στην ιεραρχία αναλαμβάνοντας επικεφαλής σχεδιαστής του τμήματος ηλεκτροκινητήρων της Tesla. Απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο Κώστας Λάσκαρης ήρθε σε επαφή και απέκτησε τεράστια εμπειρία στους ηλεκτροκινητήρες, καθώς από το 2008 έως το 2011 ήταν επικεφαλής στην ομάδα "Προμηθέας" του ΕΜΠ, η οποία διαγωνιζόταν στον μαραθώνιο οικονομίας της Shell.
Πρόκειται για έναν διεθνή αγώνα στον οποίο συμμετέχουν πολυτεχνεία και ερευνητικές ομάδες από όλον τον κόσμο. Με πολύ λιγότερα κεφάλαια, χορηγίες και πρόσβαση σε τεχνολογία σε σχέση με γερμανικές ή αγγλικές ομάδες που είχαν ως υποστηρικτές μεγάλες ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, ο Λάσκαρης και ο "Προμηθέας" κατάφεραν να φτιάξουν ένα πρωτότυπο μοντέλο που έφτασε στην 7η θέση (μεταξύ 209 ομάδων), όντας, μάλιστα, η μοναδική ομάδα που δημιούργησε από το μηδέν ένα ολόκληρο σύστημα ηλεκτροκίνησης.
Από την ίδια ομάδα, άλλωστε, προέρχονται και οι δύο άλλοι Έλληνες μηχανικοί της Tesla, ο Κ. Μπούρχας και ο Β. Παπανικολάου, τους οποίους επέβλεπε ως επικεφαλής του "Προμηθέα" ο Λάσκαρης.
Τι ζήτησαν
Οι Έλληνες μηχανικοί της Tesla ήθελαν επιστροφή στην πατρίδα, όμως πώς επελέγη ο Δημόκριτος; Έψαχναν έναν χώρο που να πληροί τις προδιαγραφές τους και στον Δημόκριτο βρήκαν ένα όμορφο Campus, σε έναν πράσινο χώρο, σε μικρή απόσταση από το αεροδρόμιο και κοντά στις δικές τους αμερικανικές προδιαγραφές: με ελεγχόμενη πρόσβαση, καλό security, σε ακαδημαϊκό περιβάλλον, με διαθέσιμους συνεδριακούς χώρους και καλές υποδομές, εξηγεί ο πρόεδρος του Δημοκρίτου.
Στο διάστημα των επαφών που έχουν προηγηθεί, η αμερικανική εταιρεία έστειλε προσωπικό και έλεγξε τον χώρο, με ομάδες από τη διεύθυνση ανθρώπινου δυναμικού, περιβάλλοντος εργασίας, ασφάλειας και ΙΤ. Στις συζητήσεις με τον Δημόκριτο, οι Αμερικανοί αποδείχθηκαν πάρα πολύ συστηματικοί κοιτάζοντας μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια.
Στην Tesla συμφωνήθηκε να παραχωρηθεί ένα αυτόνομο κτίριο με δυνατότητα να στεγάσει έως 40 μηχανικούς. Την πρώτη χρονιά θα έρθουν 10 έως 15 μηχανικοί, ενώ τη δεύτερη το προσωπικό αναμένεται να αυξηθεί.
Η υπεραξία και το στοίχημα
Το ταλέντο του Κ. Λάσκαρη και των άλλων μελών της ομάδας του "Προμηθέα" αναγνωρίστηκε από τον Elon Musk και συνετέλεσε στην απόφαση να εγκατασταθεί στην Ελλάδα το τμήμα R&D για το σχεδιασμό των ηλεκτροκινητήρων της Tesla.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά και ποια είναι τα οφέλη που μπορούν να έρθουν από την απόφαση αυτή; "Για την Ελλάδα σημαίνει ότι τελικά έχει ένα σημαντικό κεφάλαιο που μπορεί να προσελκύσει διεθνή καινοτομία. Αυτό είναι οι επιστήμονές της και αυτό αποδεικνύει η κίνηση της Tesla", τονίζει ο Γ. Νούνεσης. Ο ίδιος δηλώνει βέβαιος ότι η εγκατάσταση της Tesla θα λειτουργήσει ως πόλος έλξης και ήδη έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον και από άλλες εταιρείες να έρθουν και να εγκαταστήσουν τμήματα R&D στο Δημόκριτο.
Πώς χάθηκε η πρώτη ευκαιρία το 2012
Το φθινόπωρο του 2015 ο δικηγόρος Σ. Μπρέγιαννος, μιλώντας σε επιχειρηματικό συνέδριο, είχε αποκαλύψει ότι το 2012 είχε έρθει στην Ελλάδα υψηλόβαθμη αντιπροσωπία της Tesla στο πλαίσιο αναζήτησης προορισμού για την ευρωπαϊκή γραμμή παραγωγής της Tesla. Τότε, στην κορύφωση της ελληνικής κρίσης, η ευκαιρία χάθηκε και τελικά η γραμμή παραγωγής εγκαταστάθηκε στο Tilburg της Ολλανδίας, που ξεκίνησε να λειτουργεί το 2013 και παράγει το περίφημο Model S, το ηλεκτροκίνητο super car που φτάνει τα 100 χιλιόμετρα την ώρα σε μόλις 2,8 δευτερόλεπτα.
Επικεφαλής και ιδρυτής της πρωτοπόρου βιομηχανίας ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι ο οραματιστής επιχειρηματίας Elon Musk, ο οποίος έχει λανσάρει στην αγορά την μπαταρία για το αυτόνομο ηλεκτρικό σπίτι powerball, ενώ επίσης έχει την αεροδιαστημική εταιρεία SpaceX, που σχεδιάζει και παράγει διαστημικούς πυραύλους. Η Tesla το 2017, έτος κατά το οποίο ξεκίνησε να παραδίδει το νέο supercar της Model 3, είχε πωλήσεις 11,75 δισ. δολαρίων, ωστόσο εμφάνισε ζημιές ύψους 1,9 εκατ. δολαρίων.