Μια «ματιά» στο πώς θα είναι η πολυαναμενόμενη επένδυση της Microsoft, το Κέντρο Δεδομένων που θα αναπτυχθεί στα Σπάτα ως μέρος του συμπλέγματος του ελληνικού Azure cloud region, επιτρέπει η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που τέθηκε σε διαβούλευση με καταληκτική ημερομηνία την 5η Μαΐου 2024.
Η επένδυση βρίσκεται πλέον στη γραμμή εκκίνησης για τις πρόδρομες εργασίες έπειτα από 3,5 χρόνια καθυστερήσεων, που συνδέονται με την πολυπλοκότητα αυτής της greenfield επένδυσης, αλλά και διαφόρων άλλων παραγόντων.
Υπενθυμίζεται πως στα μέσα Ιανουαρίου υπεγράφη το Προεδρικό Διάταγμα, και ακολούθως δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ, με το οποίο εγκρίθηκε το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης (ΕΣΧΑΣΕ) και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) που το συνοδεύει.
Μια εξέλιξη που άνοιξε τον δρόμο για την υλοποίηση της επένδυσης ύψους 1 δισ. ευρώ (χωρίς τον ΦΠΑ), που θα δώσει σημαντική ώθηση στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, καθιστώντας την περιφερειακό πόλο στις υποδομές της cloud τεχνολογίας.
Σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, το Κέντρο Δεδομένων Σπάτων με βάση τον προγραμματισμό της εταιρείας θα αποτελέσει μέρος ενός ευρύτερου συμπλέγματος Κέντρων Δεδομένων στην Ανατολική Αττική. Η εγκατάσταση περιλαμβάνει 2 υποτμήματα (COLOs) παροχής ισχύος 9,6 MW ΙΤ για το κάθε υποτμήμα και συνολικά 19,2 ΜW IT, ενώ η συνολική παροχή ισχύος της εγκατάστασης θα είναι 25 MW.
Το υπό μελέτη έργο θα κατασκευαστεί σε χώρο που βρίσκεται περίπου 1,1 χλμ βόρεια των Σπάτων, και αποτελείται από δύο επιμέρους οικόπεδα αθροιστικής επιφάνειας περίπου 84.537,41 τ.μ. εντός του εγκεκριμένου επιχειρηματικού πάρκου «Πέτρα Γιαλού – Βούλια – Προκαλήσι». Το προτεινόμενο Κέντρο Δεδομένων αφορά μια βιομηχανικού τύπου εγκατάσταση που αποτελείται κυρίως από εξοπλισμό αποθήκευσης δεδομένων πληροφορίας στο διαδίκτυο (cloud).
Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει την κατασκευή ενός ενιαίου ισόγειου κτιρίου με 2 επί μέρους χώρους, όπου ο ένας φιλοξενεί το Κτίριο Εξοπλισμού (Ballard Building), το οποίο είναι 8.627 τ.μ., και ο δεύτερος το Κτίριο Διοίκησης, το οποίο είναι 1,343 τμ. Τα δύο αυτά βασικά λειτουργικά τμήματα εκτείνονται από το νοτιοδυτικό έως το βορειοδυτικό τμήμα του οικοπέδου και περιλαμβάνουν στη συνέχεια μικρότερες αίθουσες, χώρους μηχανολογικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, χώρους αποθήκευσης και παραλαβής υλικών και καυσίμων, αίθουσες γραφείων και υπαίθριους χώρους κλπ.
Πρόκειται για μια σύγχρονη εγκατάσταση, η οποία αποτελείται κυρίως από ένα μεταλλικό κτίσμα ενός ορόφου, και βοηθητικές εγκαταστάσεις, χώρους πρασίνου και εσωτερική οδοποιία. Εκατέρωθεν του Κτιρίου Εξοπλισμού βρίσκονται τα διάφορα υποστηρικτικά συστήματα της λειτουργίας του Κέντρου Δεδομένων. Στην περιοχή αυτή βρίσκονται επίσης εννέα εφεδρικά ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη, οι υπαίθριοι μετασχηματιστές μέσης τάσης, δωμάτια μπαταριών UPS και ηλεκτρικοί πίνακες διανομής ενέργειας.
Επίσης, εκεί βρίσκονται οι δεξαμενές ανάκτησης νερού από το σύστημα ψύξης, οι ελαιοδιαχωριστές απομάκρυνσης ελαιωδών συστατικών από τα υγρά απόβλητα και η δεξαμενή υδροσυλλογής του νερού πυρόσβεσης από τους χώρους μπαταριών.
Το Κτίριο Εξοπλισμού είναι ο πυρήνας της εγκατάστασης, καθώς φιλοξενεί τον κυρίως εξοπλισμό του Κέντρου Δεδομένων και αποτελείται από τους παρακάτω βασικούς χώρους:
i. Αίθουσα Διακομιστών. Πρόκειται για τον χώρο που είναι κατειλημμένος από Racks
ii. Χώροι Ηλεκτρολογικού υλικού (χαμηλής τάσης, αδιάλειπτης παροχής ρεύματος (UPS) και μπαταριών)
iii. Μηχανολογικός χώρος, που φιλοξενεί τις κλιματιστικές μονάδες ψύξης των Κυψελών Δεδομένων
Το Κτίριο Διοίκησης αποτελείται από γραφεία, αίθουσες συνεδριάσεων, αποθήκες, βοηθητικούς χώρους, καθώς και κάποιους μικρούς μηχανολογικούς χώρους. Τα βασικά στοιχεία που περιλαμβάνει το Κτίριο Διοίκησης είναι το Κέντρο Επιχειρήσεων Εγκατάστασης (Facility Operations Center, FOC), το Κέντρο επιχειρήσεων Ασφαλείας (Security Operations Center, SOC), η Αποβάθρα Φόρτωσης (Loading Dock), το Δωμάτιο Καταστροφέα (Shred room), τους Αποθηκευτικούς χώρους (Storage), τον Χώρο Φορτοεκφόρτωσης (Loading Dock), τον Χώρο Παραλαβής (Receiving / Staging area), τους χώρους γραφείων (Open Office) και την Αίθουσα Διαλειμμάτων (Break room).
Η χωρική κάλυψη του οικοπέδου ολοκληρώνεται με τον υπαίθριο κενό χώρο. Στον χώρο αυτόν που δημιουργείται περιμετρικά της εγκατάστασης, εντός της περίφραξης και εξωτερικά των κτιρίων, αναπτύσσεται χώρος πρασίνου με φυτεύσεις δέντρων, αλλά και χαμηλότερη βλάστηση, όπως θάμνοι και λοιπά εδαφοκαλυπτικά φυτά, καθώς και αδρανή κ.ά. Επίσης, κατά μήκος του εσωτερικού οδικού δικτύου που αναπτύσσεται από την είσοδο της εγκατάστασης έως και τον χώρο στάθμευσης, θα γίνουν φυτεύσεις.
Η φύτευση στοχεύει στην επίτευξη της οπτικής κάλυψης του έργου και στη συνέχεια στην εναρμόνιση του περιβάλλοντος χώρου με το τοπίο και το κλίμα της περιοχής. Η οπτική κάλυψη επιτυγχάνεται με τη δημιουργία δενδροστοιχιών και συστάδων από δενδρώδη μεσογειακά είδη. Επιπροσθέτως, σκοπός της φύτευσης είναι να λειτουργήσει και ως μέτρο αντιμετώπισης της πιθανής μικρής αύξησης της θερμοκρασίας τοπικά, εξαιτίας της λειτουργίας του συστήματος ψύξης της εγκατάστασης.
Οι προτεινόμενες φυτεύσεις στον περιβάλλοντα χώρο, οι οποίες ανέρχονται συνολικά σε 352 δένδρα, πλέον των 16.000 θάμνων που θα φυτευθούν, και ζώνες φύτευσης με είδη της μεσογειακής χλωρίδας, θα συνεισφέρουν στον βαθμό που τους αναλογεί επίσης θετικά στην ελαχιστοποίηση του συνολικού αποτυπώματος άνθρακα του έργου.
Στο ανατολικό τμήμα του οικοπέδου βρίσκονται οι δύο πύλες ελέγχου πρόσβασης στην εγκατάσταση, με τη μία εξ αυτών να φιλοξενεί και το φυλάκιο ελέγχου εισόδου. Ο εξωτερικός περιμετρικός φράχτης (όρια οικοπέδου) κατασκευάζεται από μεταλλικό πλέγμα ύψους 1,4 μ. Παράλληλα σε αυτόν, εσωτερικά του οικοπέδου και σε απόσταση 4,5 μ από τον προηγούμενο, θα τοποθετηθεί μεταλλικός φράχτης υψηλής ασφαλείας και αντοχής σε κρούση ύψους 2,4 εκατ.
Για τις εγκαταστάσεις προβλέπεται μια σειρά από προληπτικά μέτρα έναντι του κινδύνου ενός καταστροφικού σεισμού, πλημμύρας ή πυρκαγιάς και των συνεπειών τους. Ο αντισεισμικός σχεδιασμός των υποδομών, η αύξηση της ανθεκτικότητάς τους, μια σειρά από έργα διαχείρισης ομβρίων υδάτων, τα συστήματα πυρανίχνευσης συμπεριλαμβάνονται. Σύμφωνα με το προτεινόμενο σενάριο προς υλοποίηση, τα κτίρια πρόκειται να έχουν εξ ολοκλήρου μεταλλικό σκελετό, αποτελούμενο από μεταλλικές διατομές με χαλύβδινα πάνελ πλαγιοκάλυψης και οροφοκάλυψης.
Το μεγαλύτερο μέρος των εσωτερικών χωρισμάτων θα κατασκευαστεί από γυψοσανίδα και σε μικρότερες περιοχές με υαλοπίνακες, με τις απαραίτητες πυράντοχες και ηχοαπορροφητικές ιδιότητες, όπου απαιτείται. Τα δάπεδα θα καλυφθούν από διαφορετικά υλικά, όπως σκυρόδεμα, κεραμικές πλάκες, μοκέτα, βινυλικές πλάκες, ανάλογα με τη χρήση του χώρου. Οι ψευδοροφές θα κατασκευαστούν ως επί το πλείστον από πλάκες ορυκτών ινών.
Οι ανάγκες σε νερό και ενέργεια
Τα προτεινόμενα κτίρια θα χρησιμοποιήσουν σύγχρονη τεχνολογία για να διασφαλίσουν ότι είναι όσο το δυνατόν πιο αποδοτικά όσον αφορά τη χρήση των φυσικών πόρων και θα ενσωματώσουν, όπου είναι δυνατόν, βιώσιμες τεχνικές για τη μείωση της κατανάλωσης νερού. Για τη διαδικασία ψύξης, η εισερχόμενη κατανάλωση νερού εκτιμάται σε περίπου 7.700 m3 /έτος. Κατανάλωση νερού θα πραγματοποιείται επίσης για την άρδευση της φύτευσης της εγκατάστασης, συμπληρωματικά στην ποσότητα των όμβριων υδάτων, που προβλέπεται να συλλέγεται από το δώμα του κτηρίου και να επαναχρησιμοποιείται για τον σκοπό αυτόν.
Η εκτιμώμενη ανάγκη για πόσιμο νερό για τις ανάγκες των εργαζομένων εκτιμάται σε 5 m3/ημέρα. Όσον αφορά τα αστικά λύματα, αυτά θα διατίθενται μαζί με τα υπόλοιπα ρεύματα υγρών αποβλήτων στο αποχετευτικό δίκτυο της περιοχής, με το οποίο θα συνδεθεί η εγκατάσταση, όταν αυτό κατασκευαστεί. Έως την πλήρη κατασκευή και λειτουργία του αποχετευτικοί δικτύου της περιοχής, τα υγρά απόβλητα της εγκατάστασης θα υφίστανται αποθήκευση και επεξεργασία σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση επεξεργασίας υγρών αποβλήτων.
Κατά τη φάση λειτουργίας, εξαιτίας του είδους της δραστηριότητας, η κατανάλωση ενέργειας στην εγκατάσταση αναμένεται να είναι σημαντική. Κατά την ολοκλήρωση της Φάσης 1, για φορτίο 100%, κατά τη διάρκεια όλου του έτους, και για θερμοκρασία περιβάλλοντος που απαιτεί πλήρη ζήτηση του συστήματος κλιματισμού, η μέγιστη συνολική κατανάλωση ενέργειας με βάση την εγκατεστημένη ισχύ εκτιμάται στις 105.120 MWhr.
Κατά την ολοκλήρωση της Φάσης 2 και κάτω από παρόμοιες συνθήκες, η μέγιστη συνολική κατανάλωση ενέργειας με βάση την εγκατεστημένη ισχύ εκτιμάται στις 204.984 MWh. Ωστόσο, βάσει ενός ρεαλιστικού προφίλ δεν αναμένεται κατανάλωση μεγαλύτερη από περίπου 106.325 MWh.
Το συνολικό κόστος των μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας ανέρχεται σε 8 εκατ. ευρώ περίπου και περιλαμβάνει: Θερμική μόνωση, εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάνελ, επεξεργασία νερού για επαναχρησιμοποίηση, έξυπνα συστήματα για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης, διαμορφώσεις και φύτευση χώρων πρασίνου και περιβαλλοντική παρακολούθηση. «Οι ψηφιακές υποδομές μιας χώρας δημιουργούν ένα ισχυρό ψηφιακό οικοσύστημα που προσελκύει πολλές διεθνείς εταιρείες τεχνολογίας», επιχειρηματολογεί η μελέτη.
Και συνεχίζει: «Η ψηφιακή υποδομή και το ισχυρό ψηφιακό οικοσύστημα είναι σημαντικοί λόγοι για τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, να επενδύσουν σε μια χώρα, όπου οι υποδομές αυτές είναι διαθέσιμες. Αυτό εξασφαλίζει εξαιρετικό επενδυτικό κλίμα και οικονομική ανάπτυξη, με τη μορφή επενδύσεων και απασχόλησης. Η βιομηχανία των κέντρων δεδομένων και του υπολογιστικού νέφους (cloud) έχει γίνει πλέον σημαντικό μέρος και της Ελληνικής οικονομίας. Ο συνολικός ψηφιακός τομέας, μαζί με τις τηλεπικοινωνίες, αντιπροσωπεύει περίπου το 2,7% του ΑΕΠ της Ελλάδας η Microsoft, σε βάθος πολλών ετών, έχει δημιουργήσει στην Ελλάδα ένα αναπτυσσόμενο σύστημα περίπου 3.000 συνεργατών και πελατών, συμπεριλαμβανομένων νεοφυών επιχειρήσεων, άλλων επιχειρήσεων και ΜΚΟ».