Την εικόνα υπερθέρμανσης της πράσινης αγοράς και του μπαράζ αιτημάτων που συνωστίζονται στην ουρά του ΑΔΜΗΕ, παραπέμποντας στις ανάγκες μιας άλλης χώρας με ζήτηση πολλαπλάσια της ελληνικής, θυμίζει όλο και περισσότερο ο τομέας της μπαταρίας.
Σε μια συγκυρία όπου αυξάνονται οι φωνές ότι το πρόβλημα της πράσινης υπερπαραγωγής δεν λύνεται μόνο με τις μπαταρίες, αφού αυτές απλώς μεταφέρουν την παραγωγή σε άλλες ώρες της ημέρας, χωρίς να αυξάνουν τη ζήτηση, άρα πρέπει να μπει ένα «στοπ» στην ανάπτυξη νέων έργων ΑΠΕ, τα αιτήματα για συστήματα αποθήκευσης αυξάνονται με ρυθμό «τσουνάμι».
Ως αριθμός, τα αιτήματα για όρους σύνδεσης μπαταριών που κατατέθηκαν στον ΑΔΜΗΕ για τον Απρίλιο ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, αποτελώντας ιστορικό ρεκόρ και φτάνοντας σε ένα μόνο μήνα τα 2,18 GW. Oσα δηλαδή είχαν υποβληθεί μαζί όλο το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Ως νούμερο είναι το υψηλότερο που έχει ποτέ κατατεθεί μέσα σε ένα μήνα, με τις αιτήσεις να αφορούν μεγαλύτερης ισχύος μπαταρίες απ’ ό,τι στο παρελθόν (πάρα πολλές ανάμεσα στα 50 και τα 150 MW) και να προέρχονται τόσο από καθετοποιημένους όσο και από μεσαίους παίκτες.
Αθροίζοντας τα παραπάνω στα αιτήματα που βρίσκονται καιρό τώρα συγκεντρωμένα στην ουρά του Διαχειριστή, μαζεύεται ένας τεράστιος όγκος έργων πάνω από 24 GW. Αυτά όλα θα ανταγωνιστούν για να «καπαρώσουν» με fast track αδειοδοτικές διαδικασίες ηλεκτρικό χώρο που αντιστοιχεί στα 4,7 GW των μπαταριών της πρόσφατης πρόσκλησης του ΥΠΕΝ.
Δηλαδή για τα έργα που πριμοδοτούνται από το υπουργείο με άδειες-εξπρές και μεταφράζονται σε επενδύσεις ύψους μέχρι και 2,5 δισ. ευρώ, θα διαγκωνιστούν επενδυτικά σχέδια συνολικής ισχύος πέντε φορές μεγαλύτερη. Αν ποτέ μετουσιώνονταν σε πραγματικά έργα, θα απορροφούσαν κεφάλαια άνω των δέκα δισ. ευρώ.
Το ενδιαφέρον προφανώς για τις standalone μπαταρίες είναι εύλογο. Ως λύση, μπορεί να μην είναι ικανές να μηδενίσουν τις μαζικές πράσινες περικοπές που από τις αρχές Μαρτίου έχουν ξεπεράσει τις 340 GWh (40% του «ψαλιδιού» που μπήκε για όλο το 2024), αποτελούν ωστόσο ένα πρώτο αντίδοτο για την εκθετική διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα.
Ο κίνδυνος κανιβαλισμού
Αρκεί όλα αυτά τα έργα να αποδειχθούν βιώσιμα και να αποφύγουν τον κίνδυνο κανιβαλισμού που καιροφυλακτεί και ενδέχεται να ανατρέψει στην πράξη τα «business plans» δεκάδων τέτοιων επενδύσεων. Σύμφωνα με στοιχεία που είχε παρουσιάσει στο πρόσφατο Power & Gas Forum, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) Στέλιος Λουμάκης, η ταχεία και ταυτόχρονη διείσδυση ενός μεγάλου όγκου έργων αποθήκευσης στην αγορά είναι σε θέση να «εξαλείψει» το arbitrage.
Δηλαδή τη διαφορά τιμής ανάμεσα στις μεσημεριανές ώρες που αποθηκεύουν την ενέργεια και τις βραδινές που την πωλούν στο σύστημα, η οποία διασφαλίζει, αναλόγως και του ύψους, τα έσοδα της μπαταρίας. Άρα, όσο περισσότερες μπαταρίες εγκαθίστανται μαζικά τόσο μειώνεται και η διαφορά της τιμής, τόσο περισσότερο επομένως «ψαλιδίζονται» και τα έσοδά τους.
«Αν προχωρήσει πολύ γρήγορα η αποθήκευση, τότε ο κανιβαλισμός θα είναι ραγδαίος και θα πάμε σε συνθήκες αποσβέσεων που θα υπερβαίνουν τον χρόνο ζωής των μπαταριών, γεγονός που θα δοκιμάσει τις αντοχές των business plans τους», είχε αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΠΕΦ, δίνοντας το στίγμα της επόμενης μέρας μετά και την έκδοση της υπουργικής απόφασης για την πρόσκληση υλοποίησης merchant standalone μπαταριών συνολικής ισχύος 4,7 GW.
Σημειωτέον ότι αυτές θα έρθουν να προστεθούν στα έργα των τριών διαγωνισμών για μπαταρίες συνολικής ισχύος 900 MW, μεγάλο μέρος των οποίων έχει ήδη όρους σύνδεσης, χωρίς να υπολογίζονται τα έργα αντλησιοταμίευσης.
Έτερη παράμετρος που ενδέχεται να επηρεάσει τα οικονομικά των μπαταριών είναι η ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης και κατά πόσο αυτή θα διατηρηθεί ώστε η αποθήκευση να παραμείνει χρήσιμη. «Αν για παράδειγμα, η ισχύς των εν λειτουργία φωτοβολταϊκών στο σύστημα φτάσει τα 19-20 GW και η ενεργειακή ζήτηση δεν αυξηθεί σημαντικά μέχρι το 2030, τότε ακόμη και στο σενάριο της τέλειας, ιδανικής αποθήκευσης, το σύστημα θα χρειάζεται 25% περικοπές για να σταθεί όρθιο», σύμφωνα με το κ. Λουμάκη.
Πιέσεις για πρόσκαιρο «στοπ» σε νέα αιτήματα
Αυτός είναι και ο λόγος που αυξάνονται οι φωνές ότι δεν αρκεί ένας συγχρονισμός της μαζικής εγκατάστασης μπαταριών με την αλματώδη ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών -κάθε χρόνο συνδέονται στο σύστημα σχεδόν 2 νέα GW-. προκειμένου να μειωθούν οι περικοπές και να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Στην πραγματικότητα, η άποψη που κερδίζει έδαφος στην αγορά είναι η πρόταση για πρόσκαιρη αναστολή στη χορήγηση όρων σύνδεσης σε καινούργιες ΑΠΕ, είτε με ένα οριστικό «στοπ» είτε με μια προσωρινή παύση σε νέες προσφορές και στην υποβολή νέων αιτημάτων.
Σε άλλες χώρες το έχουν τολμήσει, όπως στη Μεγάλη Βρετανία, όπου δίνονται προσφορές σύνδεσης με έναρξη ισχύος μετά από αρκετά χρόνια, π.χ. για το 2032. Αλλού πάλι, όπως παλαιότερα στην Ισπανία, έγινε αναστολή στην υποβολή νέων αιτημάτων για ένα διάστημα, μέχρι να αξιολογηθεί η υλοποίηση όσων έργων είχαν μέχρι τότε ήδη λάβει προσφορές.
Εχει ενδιαφέρον πάντως ότι για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ δείχνουν ένα slowdown στα αιτήματα για όρους σύνδεσης ΑΠΕ, με το «κοντέρ» για τον Απρίλιο να σταματά στα 538 MW. Τα ίδια επίπεδα καταγράφηκαν και τον Μάρτιο (507 MW).
Αν και το νούμερο δεν είναι αμελητέο, εντούτοις δεν έχει καμία σχέση με τα μεγέθη του 1 GW που είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε κάθε μήνα τον τελευταίο χρόνο. Στο ερώτημα τι έχει αλλάξει και η αγορά δείχνει σημάδια αυτορρύθμισης, η απάντηση είναι ότι πιθανώς το μπαράζ από αρνητικά σινιάλα και οι φωνές ότι το σύστημα δεν μπορεί να διαχειριστεί άλλες ΑΠΕ, αρχίζουν να εισακούονται.
Το κατά πόσο το φρένο είναι συνειδητό ή συγκυριακό θα φανεί μέσα στους επόμενους μήνες.
