Σε συμφωνία στρατηγικής συμμετοχής του ΑΔΜΗΕ στο μετοχικό κεφάλαιο της EuroAsia Interconnector, Φορέα Υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, κατέληξαν οι διοικήσεις των δύο εταιρειών, την Τετάρτη, 28 Ιουνίου 2023.
Η είσοδος του Διαχειριστή, με ποσοστό 25%, στο εμβληματικό έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου και του Ισραήλ στο ευρωπαϊκό ηλεκτρικό σύστημα, μέσω της Ελλάδας, διασφαλίζει την τεχνική και χρηματοδοτική επάρκεια του έργου και θέτει τις βάσεις για την έγκαιρη ολοκλήρωσή του έως το 2027.
Ήδη, από το 2021, ο ΑΔΜΗΕ συνδράμει το έργο ως τεχνικός σύμβουλος, έχοντας συμβάλει, καθοριστικά, στη σχεδιαστική ωρίμανση και στη χρηματοδοτική του ενίσχυση από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό Connecting Europe Facility (CEF), με 657 εκατ. ευρώ.
Η είσοδος του ΑΔΜΗΕ στο μετοχικό κεφάλαιο της EuroAsia Interconnector ικανοποιεί την απαίτηση της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (DG ENER) για τη μετοχική συμμετοχή Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς (TSO) ως εγγυητή για την ηλεκτρική ασφάλεια των τριών κρατών της Ανατολικής Μεσογείου.
Η μετοχική συμμετοχή του Διαχειριστή, η οποία θα ολοκληρωθεί μετά τη διαδικασία δέουσας επιμέλειας (due diligence) το προσεχές διάστημα, αναμένεται να αποτελέσει παράγοντα επιτάχυνσης για την υπογραφή των συμβάσεων με τους αναδόχους που έχουν αναδειχθεί μετά από διαγωνιστική διαδικασία, για τα υποβρύχια καλώδια και τους σταθμούς μετατροπής σε Κρήτη και Κύπρο.
Η ολοκλήρωση του έργου θα σηματοδοτήσει την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου – του τελευταίου μη διασυνδεδεμένου κράτους μέλους της ΕΕ – με το ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς, διασφαλίζοντας την ισχυρή ενεργειακή θωράκιση του νησιού. Το δε Ισραήλ, που επίσης δεν διαθέτει καμία ηλεκτρική διασύνδεση με τους γείτονές του, θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού του, αποκτώντας τη δυνατότητα να αυξήσει, περαιτέρω και ταχύτερα, τη συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό του ισοζύγιο.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας της Ελλάδας, Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε σχετικά: “Η συμφωνία συμμετοχής του ΑΔΜΗΕ στο μετοχικό κεφάλαιο και το Διοικητικό Συμβούλιο του έργου EuroAsia, που αναμένεται να ολοκληρωθεί τους προσεχείς μήνες, αποτελεί ένα πολύ θετικό ορόσημο για την εμβάθυνση των στρατηγικών σχέσεων συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Η Ελλάδα αποτέλεσε αξιόπιστο και συστηματικό αρωγό των προσπαθειών της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε ό,τι αφορά στην ενίσχυση της ωριμότητας της ηλεκτρικής της διασύνδεσης με την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Αυτό, συνέβη από την πρώτη ένταξη του EuroAsia στη λίστα Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) το 2013 έως και την ενίσχυση του έργου το 2021 με 657 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Connecting Europe Facility (CEF). Είμαστε, ιδιαιτέρως, ικανοποιημένοι από την επιτυχή κατάληξη των διαπραγματεύσεων και παραμένουμε σε ετοιμότητα για να συμβάλλουμε, περαιτέρω, στη διαδικασία υλοποίησης του έργου”.
Η Υφυπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας της Ελλάδας, Αλεξάνδρα Σδούκου, επισήμανε: “Χαιρετίζω την επίτευξη μιας πολύ σημαντικής συμφωνίας, που ξεκλειδώνει την υλοποίηση ενός έργου στρατηγικής σημασίας για τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αλλά και για όλη την ΕΕ. Η υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης, θα άρει την ενεργειακή απομόνωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, διευκολύνοντας την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της ενεργειακής της μετάβασης. Παράλληλα, το έργο θα διασυνδέσει το Ισραήλ με την ενιαία ενεργειακή αγορά της Ευρώπης, παρέχοντάς του αυξημένη ασφάλεια τροφοδοσίας, ενώ θα αναδείξει, περαιτέρω, το ρόλο της χώρας μας ως κρίσιμου διαμετακομιστικού κόμβου ενέργειας μεταξύ της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής”.
Ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου & Βιομηχανίας της Κύπρου, Γιώργος Παπαναστασίου, σημείωσε: “Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί την επιτυχή ολοκλήρωση ενός οροσήμου προς την υλοποίηση του στρατηγικού έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, που ενισχύει περαιτέρω τη συνεργασία των τριών χωρών στον τομέα της ενέργειας και άρει τη συνεχιζόμενη ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου. Η εν λόγω διασύνδεση αποτελεί βασικό στοιχείο για την επίτευξη του ευρύτερου ενεργειακού σχεδιασμού της χώρας μας για μείωση του κόστους του ηλεκτρισμού προς όφελος της κυπριακής οικονομίας και για ταχεία μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ελληνική Κυβέρνηση για τη στήριξή της και, φυσικά, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη χρηματοδότηση”.
Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, ανέφερε: “Η σημερινή συμφωνία είναι καρπός πολύμηνων διαπραγματεύσεων και εντάσσεται στη στρατηγική του ΑΔΜΗΕ να αναδειχθεί η Ελλάδα σε ενεργειακό κόμβο της ΝΑ Ευρώπης. Από την πλευρά μας, κάναμε ό,τι περνούσε από το χέρι μας για να εξασφαλίσουμε μια συμφωνία που θα διασφαλίζει το ελληνικό ενεργειακό σύστημα και τους μετόχους μας. Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς τα στελέχη της ελληνικής και της κυπριακής κυβέρνησης, καθώς και τους ανθρώπους της DG ENER, για την καθοριστική συμβολή τους στην επίτευξη αυτής της ιστορικής συμφωνίας”.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της EuroAsia Interconnector, Νάσος Κτωρίδης, υπογράμμισε: “Είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς που ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς της Ελλάδος ΑΔΜΗΕ συμμετέχει μαζί μας στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia Interconnector, η υλοποίηση του οποίου τερματίζει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και συμβάλλει ουσιαστικά στην επίτευξη των ενεργειακών της στόχων. Θέλω θερμά να ευχαριστήσω τις Κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδας και τη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής DG ENER, για τη συνεχή και πολύτιμη στήριξη στην επίτευξη της σημαντικής αυτής συμφωνίας και να διαβεβαιώσω για την εντατικοποίηση των προσπαθειών που καταβάλλουμε για την ολοκλήρωση του στρατηγικού αυτού έργου για την Ευρωπαϊκή Ένωση και, ειδικά, για την πατρίδας μας”.
