Μπορεί η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης -Αττικής συνολικού ύψους 1,1 δις να βάζει τέλος στην απομόνωση του νησιού από το ηπειρωτικό σύστημα της χώρας όμως η Κρήτη δεν θα αποχωριστεί εύκολα τις συμβατικές μονάδες, καθώς κρίνονται απαραίτητες για την ενεργειακή ασφάλεια του νησιού όπως προκύπτει από το επικαιροποιημένο δεκαετές πλάνο ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ 2024-2033.
Σύμφωνα με τον Διαχειριστή, η συμβατική παραγωγή θα παραμείνει «σε καθεστώς εφεδρείας εκτάκτων αναγκών για την αντιμετώπιση μερικής απώλειας των διασυνδέσεων ή πρόσκαιρης απώλειας εξοπλισμού του συστήματος μεταφοράς κατά τη διάρκεια των οποίων καθίσταται επιβεβλημένη η λειτουργία συμβατικής ισχύος για λόγους ασφάλειας δικτύου (π.χ στήριξη τάσεων)».
Στο δεκαετές πλάνο ανάπτυξης, που δόθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση επισημαίνεται ότι υπό κανονικές συνθήκες είναι εφικτή η τροφοδότηση της Κρήτης, στηριζόμενη αποκλειστικά στις διασυνδέσεις και στην τοπική παραγωγή από ΑΠΕ, χωρίς να επιβάλλεται η λειτουργία συμβατικών θερμικών μονάδων. Στον βαθμό όμως που οι αιχμές του υπολειπόμενου φορτίου -αν αφαιρεθεί από τη ζήτηση η παραγωγή ΑΠΕ- δεν υπερβαίνουν τη μέγιστη συνολική ικανότητα μεταφοράς των διασυνδέσεων. Η υλοποίηση της ενίσχυσης του βορείου άξονα της Κρήτης (νέα γραμμή μεταφοράς 150 kV μεταξύ των Χανίων και το νέο υποσταθμό της Δαμάστας) διασφαλίζει την προαναφερόμενη κατάσταση σε όλο τον χρονικό ορίζοντα του προγράμματος.
Ο Διαχειριστής επισημαίνει ότι ανεξαρτήτως της συνολικής ικανότητας μεταφοράς των διασυνδέσεων και της δυνατότητάς της να ικανοποιήσει τις αιχμές φορτίου, είναι απαραίτητο να παραμείνει στο νησί και συμβατική μονάδα. Όπως αναφέρεται, ο σχεδιασμός του έργου της διασύνδεσης της Κρήτης διασφαλίζει την απρόσκοπτη τροφοδοσία του νησιού σε οποιαδήποτε διαταραχή (απώλεια ενός εκ των τεσσάρων διασυνδετικών κυκλωμάτων), ακόμα και χωρίς τη λειτουργία θερμικών μονάδων επί της Κρήτης. Ωστόσο, για την κάλυψη της ζήτησης σε περιπτώσεις δυσμενέστερων συνθηκών και πολλαπλών διαταραχών- όσο μικρή κι αν είναι η πιθανότητα εμφάνισής τους- θα απαιτηθεί η λειτουργία συμβατικών μονάδων.
Από τη σχετική διερεύνηση της κοινής Ομάδας ΑΔΜΗΕ-ΔΕΔΔΗΕ προέκυψε ότι η διατήρηση κατ’ ελάχιστον 200 MW συμβατικής ισχύος σε καθεστώς εφεδρείας για έκτακτες ανάγκες. Το μέγεθος αυτό επαρκεί για την πλήρη κάλυψη της ζήτησης σε ενδεχόμενη διαταραχή.
Στο δυσμενέστερο όμως ενδεχόμενο της πλήρους απώλειας της DC διασύνδεσης, ιδίως αν συμβεί σε περίοδο υψηλού φορτίου συνδυαστικά με χαμηλή παραγωγή ΑΠΕ, ενδέχεται να απαιτηθεί και πρόσκαιρη λειτουργία έως και 400 MW συμβατικής ισχύος. Ο Διαχειριστής επισημαίνει ότι τα μεγέθη αυτά μπορεί σταδιακά να βαίνουν μειούμενα, ανάλογα με το βαθμό ανάπτυξης των ΑΠΕ ή και εγκατάστασης άλλων σταθμών (π.χ υβριδικοί σταθμοί).
Σε κάθε περίπτωση, ο καθορισμός του επιθυμητού επιπέδου ασφάλειας και κάλυψης φορτίου σε περιπτώσεις μερικής απώλειας των διασυνδέσεων, που αποτελούν τα βασικά κριτήρια εκτίμησης των αναγκών διατήρησης συμβατικών μονάδων σε καθεστώς εφεδρείας εκτάκτων αναγκών μετά την ολοκλήρωση της Φάσης ΙΙ διασύνδεσης της Κρήτης, αποτελεί ρυθμιστική απόφαση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ηλεκτρικό σύστημα της Κρήτης έχει πολύ υψηλό μεταβλητό κόστος παραγωγής λόγω της χρήσης πετρελαίου στους τοπικούς Σταθμούς παραγωγής, το οποίο αντανακλάται σε σημαντικότατη επιβάρυνση των καταναλωτών για κάλυψη των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) που αντιστοιχούν σε περισσότερα από 300 εκ. ετησίως.
Η πρόβλεψη για τις Kυκλάδες
Την ανάγκη διατήρησης συμβατικού παραγωγικού δυναμικού, προβλέπει ο ΑΔΜΗΕ και για τις Κυκλάδες μετά την ολοκλήρωση της Δ’ φάσης Διασύνδεσης. Όπως αναφέρει στα παραρτήματα του δεκαετούς σχεδίου, έχει διαπιστωθεί αύξηση των φορτίων στα νησιά τα τελευταία χρόνια.
Στόχος του έργου της διασύνδεσης Νότιων και Δυτικών Κυκλάδων είναι να καταστεί δυνατή έπειτα από την ολοκλήρωσή τους η κατάσταση σε εφεδρεία εκτάκτων αναγκών του μεγαλύτερου μέρους των μονάδων, που λειτουργούν στα νησιά των Κυκλάδων. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση δαπανών οι οποίες επιβαρύνουν τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) λόγω της λειτουργίας των πετρελαϊκών μονάδων και η μείωση των αερίων ρύπων.
Σε ό,τι αφορά το παραγωγικό δυναμικό το οποίο θα πρέπει να διατηρηθεί στα διασυνδεόμενα Νησιά, σύμφωνα με τη διερεύνηση που πραγματοποιήθηκε με βάση επικαιροποιημένες προβλέψεις, για την εξέλιξη των φορτίων, προκύπτει ότι ακόμη και έπειτα από την κατασκευή όλων των φάσεων του έργου της διασύνδεσης των Κυκλάδων, είναι αναγκαία η διατήρηση τουλάχιστον δύο υφιστάμενων αυτόνομων σταθμών παραγωγής (ΑΣΠ), σε καθεστώς εφεδρείας, οι οποίοι θα τίθενται σε λειτουργία μόνο σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών.
Για την κάλυψη των Βόρειων και Νοτιοδυτικών Κυκλάδων, με βάση την εξέλιξη της ζήτησης για τον χρονικό ορίζοντα 2025-2050, προτείνεται οι εφεδρείες να είναι της τάξης των 100 MW. Από το μέγεθος αυτό, εκτιμάται ότι χρειάζεται να διατηρηθούν σε εφεδρεία περί τα 50 MW στον ΑΣΠ Πάρου για την κάλυψη διαταραχών κυρίως στο συγκρότημα των Βόρειων Κυκλάδων. Ο τελευταίος έχει το πλεονέκτημα ότι είναι χωροθετημένος κεντροβαρικά ως προς τα φορτία των διασυνδεόμενων νησιών και μπορεί να εξυπηρετήσει τις περισσότερες καταστάσεις έκτακτης λειτουργίας. Περαιτέρω, προτείνεται η διατήρησης τοπικής παραγωγής περί τα 50 MW σε καθεστώς εφεδρείας στον ΑΣΠ Θήρας, που διαθέτει επίσης κεντροβαρική θέση ως προς τα φορτία και των δύο συγκροτημάτων. Η αναγκαιότητα διατήρησης αυτής της ισχύος σχετίζεται κυρίως με διαταραχές στο συγκρότημα των Νοτιοδυτικών Κυκλάδων.
