Τόνωση της προσφοράς ακινήτων στην αγορά για την απάλυνση του στεγαστικού ζητήματος, με την άμεση διάθεση 15.000 ακινήτων από αυτά που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων, θα μπορούσαν να επιτύχουν παρεμβάσεις της κυβέρνησης για να γίνουν ταχύτερες οι διαδικασίες μεταβιβάσεων ακινήτων.
Την ώρα που η κυβέρνηση μελετά την επιβολή αυξημένου συντελεστή ΕΝΦΙΑ για τα ακίνητα που διακρατούν και δεν αξιοποιούν οι τράπεζες και οι servicers (σ.σ. η συνταγματικότητα ενός τέτοιου μέτρου θα μπορούσε να ελεγχθεί), υπάρχουν «αρχειοθετημένες» στα συρτάρια των υπουργείων Οικονομικών και Δικαιοσύνης, ήδη από το 2023, προτάσεις/αιτήματα των ανωτέρω χρηματοδοτικών φορέων προκειμένου να καταστεί εφικτή η ταχύτερη απαλλαγή τους από το απόθεμα περίπου 25.000 ακινήτων. Από τα ακίνητα αυτά, 15.000 είναι οικιστικά, με το 60% αυτών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, το 20% σε μεγάλες πόλεις και το υπόλοιπο 20% σε μικρότερες.
Τα ακίνητα αυτά θα μπορούσαν να πέσουν στην αγορά, επηρεάζοντας πτωτικά και τις τιμές, εφόσον δεν υπήρχαν προσκόμματα από το ίδιο το Δημόσιο για τις μεταβιβάσεις τους. Το μείζον θέμα είναι οι καθυστερήσεις σε Κτηματολόγια και Υποθηκοφυλακεία, αλλά και το δικαστικό σύστημα που επιτρέπει μεγάλες περιόδους για την εκδίκαση ανακοπών κατά των πλειστηριασμών από πλευράς δανειοληπτών.
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, από τα περίπου 25.000 ακίνητα που αποτελούν το στοκ από πλειστηριασμούς, περίπου 15.000 είναι οικιστικά και θα μπορούσαν να βγουν αύριο κιόλας στην αγορά. Αρκεί να μπορούσαν να φύγουν από τα χαρτοφυλάκια τραπεζών και servicers ατακτοποίητα και η τακτοποίησή τους να γινόταν σε δεύτερο χρόνο, από τον αγοραστή, με χαμηλότερο κόστος. Οι διαδικασίες τακτοποίησης είναι τόσο χρονοβόρες και σε αρκετές περιπτώσεις ακινήτων ατελέσφορες που από τα προαναφερόμενα 15.000 ακίνητα, μόλις 200 έως 500 το πολύ είναι τακτοποιημένα. Οι διαδικασίες στα Κτηματολόγια για να πάρουν οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης πιστοποιητικά μεταγραφής και να μεταβιβάσουν τα ακίνητα πάνε με τον αραμπά.
Στην Αθήνα, για παράδειγμα, ο μέσος χρόνος αναμονής είναι 15 μήνες, με τον συντομότερο χρόνο να είναι οι 3 μήνες ενώ υπάρχει και κτηματολόγιο με χρόνο ανταπόκρισης 3 χρόνια.
Επιπλέον, υπάρχουν και τεχνικά θέματα που εμποδίζουν την ταχύτητα της διάθεσης των ακινήτων. Π.χ. για να πάρει ηλεκτρονική ταυτότητα ένα ακίνητο μπορεί να χρειαστεί ένας με ενάμισης χρόνος.
Επιπρόσθετα, το φαινόμενο των ανακοπών που ασκούνται από δανειολήπτες κατά των πλειστηριασμών που έχουν διενεργηθεί, καθυστερεί σημαντικά τις μεταβιβάσεις και σε πολλές περιπτώσεις αποτρέπει τις αγορές ακινήτων. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, ποσοστό 15% – 20% των δανειοληπτών ασκεί ανακοπές κατά των πλειστηριασμών και αυτή τη στιγμή υπάρχουν δικάσιμες που έχουν οριστεί για το 2032. Σημειωτέον ότι μόλις το 2% των δανειοληπτών δικαιώνεται από τα δικαστήρια για τις ασκηθείσες ανακοπές.
Σημειώνεται ότι στον ενάμιση χρόνο που απαιτείται στην πράξη για να μεταβιβαστεί ένα ακίνητο στην αγορά, το κόστος με το οποίο επιβαρύνονται οι τράπεζες ή οι servicers υπολογίζεται από 9% έως 28%, με το μεγαλύτερο κόστος να προέρχεται από τα μικρότερα ακίνητα.
