Βουτιά για δεύτερη φορά στην υποβαθμισμένη Πλατεία Βάθης επιχειρεί ο Δήμος Αθηναίων αναλαμβάνοντας να μετατρέψει σε «Κοινωνική Κατοικία» ένα μπλοκ τριών επταόροφων πολυκατοικιών που ρημάζουν εδώ και χρόνια χωρίς ενοίκους.
Πρόκειται, ουσιαστικά για ένα κτίριο με τρεις εισόδους ακριβώς εκεί που συναντιούνται και ξεκινούν δύο βασικές οδικές αρτηρίες της Αθήνας, η Αχαρνών και η Λιοσίων. Διαθέτει συνολικά 55 διαμερίσματα και ανήκει στο πρώην ΝΑΤ (Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο) και νυν ΕΦΚΑ που προσπαθεί εδώ και μια 10ετία να το ξαναφέρει στη ζωή, χωρίς επιτυχία. Στα ατελέσφορα εγχειρήματα συμμετείχαν ξεκινώντας μετά το 2011 ο Δήμος Αθηναίων, το Υπουργείο Εργασίας, το πρώην Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και τον νυν Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Αραγε, αυτό που δεν κατάφερε η Πολιτεία στα χρόνια που δέσποζε η οικονομική κρίση και το προσφυγικό/μεταναστευτικό, θα το καταφέρει τώρα μέσα στην πανδημία του κορονοϊού;
Οι τελευταίες κινήσεις, πάντως, έγιναν αποφασιστικά μέσα σε μια εβδομάδα. Στις 20 Μαρτίου 2020, ο Δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης έστειλε επιστολή στον ΕΦΚΑ, το ίδιο έπραξε στις 23/3 ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ εισηγήθηκαν θετικά στις 24 του μηνός και την Παρασκευή 26, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΦΚΑ και η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου έλαβαν τις τελικές αποφάσεις, βάσει των οποίων:
- Το κτιριακό συγκρότημα και για την ακρίβεια, όλη η ανωδομή και τρία από τα ισόγεια καταστήματα, παραχωρείται προσωρινά άνευ ανταλλάγματος στο Δήμο Αθηναίων έως τέλος Ιουνίου 2020 με δυνατότητα τρίμηνης παράτασης «με σκοπό τη συμβολή στην αποφυγή της εξάπλωσης του κορονοϊού COVID-19».
- Παράλληλα αναφέρεται ότι «η παραχώρηση χρήσης δύναται με νεότερη απόφαση να επεκταθεί άλλως να μισθωθεί μετά από αίτημα του ενδιαφερόμενου».
Στο εισηγητικό της απόφασης δεν δίνονται λεπτομέρειες για το πώς ακριβώς θα τεθεί ξανά σε χρήση το κτιριακό συγκρότημα ενώ η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου συνεδρίασε δια περιφοράς λόγω των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας, οπότε τα μέλη δεν είχαν δυνατότητα να ζητήσουν διευκρινίσεις. Πάντως, στον όρο «Κοινωνική Κατοικία» που χρησιμοποιούν επιτελείς του Δήμου χωρούν πολλά εναλλακτικά σενάρια. Στην εποχή του «Μένουμε Σπίτι», εκαντοντάδες αστέγοι συνεχίζουν να κοιμούνται στους δρόμους (ακόμη και στην πύλη της Παλιάς Βουλής!!!) ενώ η οικονομική αστάθεια μπορεί να αφήσει χωρίς κατοικία, ανθρώπους ή οικογένειες που έχασαν τα εισοδήματά τους.
Το κτιριακό συγκρότημα στη συμβολή Αχαρνών και Λιοσίων κατασκευάστηκε από το ΝΑΤ την δεκαετία του ’50 σε μια εποχή που η Πλατεία Βάθης (Βάθη, σύμφωνα με άλλη εκδοχή) ήταν κόμβος οικιστικής επέκτασης για την Αθήνα. Σχεδιάστηκε από τον Ανδρόνικο Λαζαρίμο, γιό του αρχιτέκτονα που σχεδίασε το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Ο δομημένος χώρος συνολικής έκτασης σχεδόν 4.000 τ.μ. πάνω σε οικόπεδο 730 τ.μ. λειτούργησε επί δεκαετίες ακολουθώντας την παρακμή του κέντρου της πόλης.
Η κατάσταση έφθασε στο απροχώρητο όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση. Το 2012, το Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας ενημερώνεται ότι γίνονται συζητήσεις με το ΝΑΤ αλλά θα περάσουν δύο χρόνια μέχρι τον Απρίλιο του 2014 που υπογράφεται Μνημόνιο Συνεργασίας με τον Δήμο Αθηναίων. Το ΝΑΤ προτίθεται να το παραχωρήσει για 12 χρόνια και ο Δήμος να βρει κονδύλια από το ΕΣΠΑ ή άλλη πηγή για να το ανακαινίσει και να στεγάσει «ευπαθείς ομάδες που έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση». Θα περάσουν άλλα δύο χρόνια μέχρι το 2016 που θα ετοιμαστεί Σχέδιο Προγραμματικής Σύμβασης ανάμεσα στις δύο πλευρές και άλλα δύο έως το 2018 που το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους θα αποφανθεί ότι η «Προγραμματική Σύμβαση» δεν είναι η ορθή διαδικασία!
Στο μεταξύ από το 2017, έχει ξεκινήσει άλλη προσπάθεια από το Υπουργείο Εργασίας με στόχο να αξιοποιηθούν για κοινωνικούς σκοπούς διάφορα κτίρια που ανήκουν σε ασφαλιστικούς φορείς και είναι κενά. Στο εγχείρημα έρχεται να συμβάλει η Ανάπλαση Αθήνας και το 2018 αποφασίζεται να παραχωρηθεί το κτίριο στο Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Με βάση την απόφαση της 1ης Νοεμβρίου 2018, το κτίριο μισθώνεται για 3 χρόνια και το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής αναλαμβάνει εργασίες επισκευής και ανακαίνισης που φθάνουν τις 600.000 ευρώ. Και πάλι όμως διαπιστώνονται υπηρεσιακά και νομικά κενά. Τελικώς, λίγο μετά τις πρόσφατες εκλογές, στις 25/7/2019, ο ΕΦΚΑ τροποποιεί την απόφαση και αντί να το μισθώσει, παραχωρεί την χρήση (χρησιδάνειο) στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Στο μεσοδιάστημα, θα εκτελεστούν κάποιες εργασίες που θα συνεφέρουν εσωτερικά το κτίριο προκαλώντας ταυτόχρονα αντιδράσεις στη γειτονιά, με τις πιο υπερβολικές να μιλούν για hotspot μεταναστών που θα στεγάζει 700 άτομα. Εννοείται πως τέτοιος αριθμός δεν νοείται σε εποχές κορονοϊού ενώ και ο Δήμος Αθηναίων όταν συζητούσε προ 6ετίας μιλούσε για 50 οικογένειες, δηλαδή συνολικά 200 άτομα συν 12 υπαλλήλους που θα έχουν την μέριμνα της λειτουργίας του.
Ερχόμενη τώρα να αναλάβει εκείνη τις τύχες του κτιρίου, η σημερινή δημοτική αρχή δεν αποκαλύπτει μέχρι στιγμής τα ακριβή της σχέδια. Στην απόφασή της δηλώνει πως αναλαμβάνει τις «πάσης φύσεως δαπάνες μελετών, εργασιών και τεχνικών παρεμβάσεων για την προσαρμογή του ακινήτου στις ανάγκες λειτουργίας, τις δαπάνες κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος και νερού, τα δημόσια τέλη αποχέτευσης, φωτισμού και καθαριότητας» και «την έκδοση πιστοποιητικών πυρασφάλειας» ενώ ο ΕΦΚΑ στην δική του ζητά και «την κάλυψη αστικής ευθύνης για το ακίνητο».
Παρά το γεγονός ότι η συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Αθηναίων έγινε δια περιφοράς, δύο μέλη της εξέφρασαν επιφυλάξεις μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Με τον συνήθη και επαναλαμβανόμενα αντιμεταναστευτικό του λόγο ο Ηλίας Κασιδιάρης της Χρυσής Αυγής έγραψε για «εκατοντάδες λαθρομετανάστες» που αποτελούν «υγειονομική βόμβα στα θεμέλια των Αθηνών». Από την πλευρά της Ανοιχτής Πόλης (ΣΥΡΙΖΑ), ο Κώστας Αλεξίου ανέφερε ότι «αν αυτό αφορά στη στέγαση αστέγων ή άλλων ευπαθών ομάδων, αυτό θα πρέπει να γίνει με την τήρηση όλων των προβλεπόμενων από τον νόμο και την εμπλοκή ειδικών επιστημόνων ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία γκέτο και αναγκαστικού εγκλεισμού”.
