Η διαχείριση της Κλιματικής Κρίσης, η ενεργειακή πολιτική, τα GR-eco Islands, αλλά και η βιωσιμότητα των νησιών και της παράκτιας Ελλάδος, τέθηκαν στο επίκεντρο της δεύτερης ημέρας των “Διαλόγων της Νισύρου”, που διεξάγονται για τρίτη χρονιά στο νησί, από το “Ίδρυμα Γεώργιος Μ Μίχαλος” και τελούν υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και του Παναγιώτατου Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
Σε συνέχεια της εξαγγελίας του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, για ένταξη της Νισύρου στα Gr-eco islands, η κα Αλεξάνδρα Σδούκου, Υφυπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας δήλωσε σχετικά: “Καταφέραμε ως χώρα να διαπραγματευτούμε με την ΕΕ και να εξασφαλίσουμε έναν προϋπολογισμό που θα κυμαίνονται από 1,8 έως 3,6 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Απανθρακοποίησης, οι οποίοι θα είναι διαθέσιμοι από το 2025, με στόχο να επενδυθούν με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις και να αξιοποιηθεί στο κάθε νησί”. Όπως εξήγησε, βασικές προτεραιότητες αποτελεί η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ, η άρση της ενεργειακής απομόνωσης των νησιών με υποθαλάσσιες ηλεκτρικές διασυνδέσεις με την ηπειρωτική Ελλάδα ενώ με φράγματα μπορούμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα τους υδάτινους πόρους. Πρόσθεσε δε, ότι οι δράσεις απαιτούν τη συμμετοχή και τη συναίνεση των τοπικών αρχών και των τοπικών κοινωνιών.
Όπως ανέφερε η κα Σδούκου, από το 2019, με επικεφαλής τον Κυριάκο Μητσοτάκη, θέσαμε ορόσημα για το πού θέλουμε να πάμε σε αυτή την ενεργειακή μετάβαση με συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές, προκειμένου να επιτύχουμε χειροπιαστές πολιτικές. Όπως τόνισε, εκ του αποτελέσματος, η Ελλάδα έχει κάνει μία αξιοσημείωτη πρόοδο στα ζητήματα της πράσινης μετάβασης, καθώς τα τελευταία πέντε χρόνια έχει μειώσει την εξάρτησή της από τη χρήση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το 80% στο 5%, με σημαντική διείσδυση των ΑΠΕ.
Ανέλυσε τα “πράσινα” project που εξελίσσονται στα ελληνικά νησιά, όπως αυτά στον Πόρο, στην Τήλο, την Χάλκη. Μέσα από τη συνεργασία τέτοιου είδους έργα μπορούν να είναι απόλυτα υλοποιήσιμα, καθώς οι πόροι είναι εξασφαλισμένοι, ενώ η πολιτεία μπορεί να παίξει τον ρόλο του επιταχυντή τέτοιου είδους έργων.
“Η Νίσυρος θα μπορούσε να είναι ο φάρος και για τα ενεργειακά αλλά και για άλλα θέματα γεφύρωσης περιοχών της ανατολικής Μεσογείου”, δήλωσε ο Καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή. Όπως είπε: η ενέργεια που διατίθεται στα νησιά από τον ήλιο, είναι ίση με τα μελτέμια, και πρόσθεσε ότι υπάρχει η αστείρευτη πηγή της γεωθερμικής ενέργειας τόσο στη Νίσυρο όσο και στο Γυαλί. Σύμφωνα με τον καθηγητή Ζερεφό, “η Νίσυρος θα μπορούσε να είναι η καρδιά της καθαρής ενέργειας για όλη την Ελλάδα, προκειμένου να τη δούμε να ευημερεί και να μεταφέρει μέρος του πλούτου και στους ίδιους τους κατοίκους της αλλά και σε άλλες περιοχές του Αιγαίου”.
Σύμφωνα με την Καθηγήτρια Διεθνών Θεσμών, ΕΚΠΑ, και κατόχου της έδρας UNESCO για την Κλιματική Διπλωματία, Εμμανουέλλα Δούση, η βιωσιμότητα συνδέεται με την αίσθηση του μέτρου όπως αυτό ορίζεται στην αρχαιότητα. Είναι ένα ζήτημα βαθιά πολιτικό και κοινωνικό. Εντόπισε τα προβλήματα και τις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης και επεσήμανε την ανάγκη για έναν ολιστικό σχεδιασμό. Όσον αφορά τα κλιματικά ζητήματα, όπως είπε η κα Δούση: Η Ελλάδα έχει μειώσει κατά 29% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της σε σχέση με το 1990. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, η πράσινη μετάβαση σημαίνει ότι φεύγουμε από ένα σύστημα που αξιοποιούμε ενεργειακές πηγές, που δεν έχουμε, αντικαθιστώντας τες με ενεργειακές πηγές που έχουμε. Η κα Δούση δήλωσε ότι οι πρόσφατες καταστροφές απέδειξαν ότι δεν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τέτοιου είδους προκλήσεις, κάνοντας λόγο για την ανάγκη αναβάθμισης των υποδομών, της νομοθεσίας, αλλά και την ενίσχυση ευάλωτων περιοχών. Σύμφωνα με την καθηγήτρια, οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η χώρα σε σχέση με την πράσινη μετάβαση, έχουν να κάνουν με τον σχεδιασμό, τη συνοχή και τη συμμετοχή.
Όπως τόνισε από την πλευρά του ο κ. Γαβριήλ Σακελλαρίδης, Οικονομολόγος, Επικεφαλής Πολιτικού Σχεδιασμού της Νέας Αριστεράς, απαιτούνται οι απαραίτητες δικλείδες προκειμένου να εξασφαλιστεί μία δίκαιη κλιματική μετάβαση με ορθή αξιοποίηση των πόρων. Μάλιστα, επεσήμανε ότι, το ζήτημα είναι το πώς θα πειστούν οι πολίτες ότι έχουν ανταποδοτικά οφέλη που θα δικαιολογούν και το κόστος που αναλαμβάνουν. Τόνισε δε, την ανάγκη προτεραιοποίησης των ενεργειακών κοινοτήτων, προσθέτοντας ότι απαιτείται ένα θεσμικό πλαίσιο για αυτοπαραγωγή, έτσι ώστε οι πολίτες να βλέπουν τα οφέλη από την ενέργεια που παράγουν οι ίδιοι. Αναφέρθηκε επίσης σε ζητήματα υπερτουρισμού, αλλά και πολεοδομικών μεταβολών, καθώς επίσης και με ζητήματα διαχείρισης υδάτινων πόρων, καθώς το χαρακτήρισε ως μία από τις πλέον σημαντικές προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.
Απ ΄ την πλευρά του ο κ. Διονύσιος Τεμπονέρας, Δικηγόρος – Εργατολόγος, πρ. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, ανέφερε ότι το ζήτημα της νησιωτικότητας μπορεί να λειτουργήσει ως ένας μηχανισμός εξάλειψης μεγάλων κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων, αλλά και ως σημαντικός μοχλός περιφερειακής ανάπτυξης. Επεσήμανε μάλιστα ότι: Δε νοείται να έχουμε νησιά χωρίς δασκάλους και γιατρούς, ενώ αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, όπως η ξηρασία και η λειψυδρία. Σύμφωνα με τον κ. Τεμπονέρα, η πολιτεία οφείλει να εξασφαλίζει όρους ισότητας μεταξύ των πολιτών, και πρόσθεσε ότι η ακρίβεια στα νησιά φθάνει με έναν πολύ πιο οξύ τρόπο από αυτό που φθάνει στην ηπειρωτική Ελλάδα, γεγονός που θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί από την πολιτεία. Οι κάτοικοι των νησιών αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια.
Έχουμε κληρονομήσει μία κατάσταση την οποία καλούμαστε να διαχειριστούμε ανέφερε ο κ. Μάριος Δαφνομήλης, της Gen Ζ, Πρεσβευτής του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα, Επικεφαλής Ανάπτυξης WeFor. “Ορόσημο για τη γενιά μας είναι η πανδημία. Με κύριο χαρακτηριστικό την αυτάρκεια, είμαστε η αιχμή του δόρατος στην βιωσιμότητα”, ανέφερε χαρακτηριστικά και επεσήμανε ότι η πλειοψηφία των νέων θα μπορούσε να επιλέξει ένα προϊόν ακόμα και πιο ακριβό αρκεί να είναι βιώσιμο. Και βιώσιμό δεν είναι μόνο το πράσινο, είναι ένα ολόκληρο στάτους ζωής. Αυτό που θέλουμε να κρατήσουμε είναι η βιωσιμότητα και η συμμετοχικότητα. Απ΄ την πλευρά της η κα Ειρήνη Φρυγανά, μέλος του WeFor, επεσήμανε ότι: “Είμαστε μία ανατρεπτική γενιά – των μεγάλων προσδοκιών και των μεγάλων απαιτήσεων. Έχουμε και τη θέληση και τη στοχοπροσήλωση, να συμμετέχουμε και να συνδιαμορφώνει σταθερά τον δημόσιο διάλογο”, επεσήμανε.
Ο κ. Χρήστος Μπασδέκης, Επικεφαλής Διεύθυνσης Δραστηριοτήτων Πελατών του Ομίλου ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Α.Ε. ανέφερε ότι οι εταιρείες καλούνται να μετασχηματιστούν απέναντι στις νέες προκλήσεις και επεσήμανε ότι στα επόμενα χρόνια η ΔΕΠΑ αναπτύσσει ένα χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ που θα ξεπεράσει τα 1000 μεγαβάτ, ενώ παράλληλα επενδύει σε έργα βιοαερίου και υδρογόνου που θα χρησιμοποιηθούν στις μεταφορές. Σύμφωνα με τον κ. Μπασδέκη τα τελευταία χρόνια η εταιρεία έχει επενδύσει επίσης σε έργα small scale LNG, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη ναυτιλία.
Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο δημοσιογράφος Φάνης Παπαθανασίου.
