Στον «πάγο» μπαίνει –τουλάχιστον προς το παρόν– η μεγάλη τουριστική επένδυση στην Αστυπάλαια. Οπως ανακοίνωσε χθες στη Βουλή ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς, δεν υπέγραψε την απόφαση προέγκρισης της επένδυσης, όπως πρότεινε το Κεντρικό Πολεοδομικό Συμβούλιο (ΚΕΣΥΠΟΘΑ), αλλά ανέπεμψε την υπόθεση στις υπηρεσίες του υπουργείου για επαναξιολόγηση στο πλαίσιο του (υπό εκπόνηση) πολεοδομικού σχεδίου του νησιού. Ταυτόχρονα ανακοίνωσε δεκαήμερη παράταση στη διαβούλευση για το χωροταξικό του τουρισμού, το κείμενο του οποίου συγκεντρώνει αντιδράσεις από περιβαλλοντικούς και επιστημονικούς φορείς.
Αφορμή για την τοποθέτηση του υπουργείου Περιβάλλοντος γύρω από την υπόθεση της Αστυπάλαιας (την οποία αποκάλυψε η «Κ») αποτέλεσε επερώτηση του βουλευτή ΠΑΣΟΚ Δωδεκανήσου Γιώργου Νικητιάδη. Αναφερόμενος στην απόφαση του ΚΕΣΥΠΟΘΑ, ο βουλευτής τη χαρακτήρισε «πραξικοπηματική», εκτιμώντας ότι «προσπαθεί να υφαρπάξει μια απόφαση που θα προκαταβάλει το πολεοδομικό σχέδιο του νησιού».
Από την πλευρά του ο κ. Ταγαράς, αφού έκανε αναφορά στις ιδιαιτερότητες της Αστυπάλαιας, αλλά και στο προεδρικό διάταγμα προστασίας του νησιού (σ.σ. το οποίο η απόφαση του ΚΕΣΥΠΟΘΑ παρέκαμψε για να δώσει προέγκριση στην επένδυση), μίλησε για την αδειοδοτική διαδικασία, επαναλαμβάνοντας ότι η προέγκριση του Κεντρικού Πολεοδομικού Συμβουλίου δεν διασφαλίζει ότι μια επένδυση τελικά θα εγκριθεί. «Εγώ δεν υπέγραψα την προέγκριση και παρέπεμψα το θέμα ξανά (σ.σ. στις υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος) για επαναξιολόγηση, όταν ολοκληρωθεί το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο της Αστυπάλαιας», ανέφερε ο κ. Ταγαράς.
«Δεν έχουμε να κρύψουμε τίποτα. Ισα ίσα, θέλω να μοιραστούμε και να αξιολογήσουμε όποια πρόταση αφορά την ανάπτυξη ενός τόπου, πόσο μάλλον ενός νησιού με τα χαρακτηριστικά της Αστυπάλαιας. Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Ο καθένας (σ.σ. επενδυτής) μπορεί να έχει στη σκέψη του να φτιάξει κάτι. Εχουμε ανάγκη τις επενδύσεις ως χώρα. Ο,τι γίνεται πρέπει να αξιολογείται και να μη δημιουργεί πρόβλημα στο περιβάλλον, ιδίως σε τέτοιες περιοχές», σημείωσε, χωρίς βέβαια να αιτιολογήσει για ποιο λόγο το υπουργείο εξακολουθεί να διατηρεί από το 2019 κρυφά τα θέματα που συζητιούνται στο ΚΕΣΥΠΟΘΑ και τις (κρίσιμες για την αδειοδοτική διαδικασία) γνωμοδοτήσεις του.
Οπως ήταν αναμενόμενο, η ανακοίνωση προκάλεσε ικανοποίηση στην Αστυπάλαια. «Επικράτησε η λογική», σχολιάζει ο δήμαρχος Νίκος Κομηνέας. «Είμαστε χαρούμενοι που το υπουργείο αντιλήφθηκε την ουσία του θέματος, ότι μια θετική του απόφαση θα δημιουργούσε προηγούμενο στον πολεοδομικό σχεδιασμό του νησιού.
Σε δεύτερο επίπεδο, όμως, οι δήμοι των Δωδεκανήσων και των Κυκλάδων θα πρέπει να αναλάβουμε δράση, καθώς αγοράζονται στα νησιά μας αδιακρίτως μεγάλες εκτάσεις με σκοπό την τουριστική αξιοποίηση. Θα καταθέσω πρόταση στην Περιφερειακή Ενωση Δήμων Νοτίου Αιγαίου αλλά και στην Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) να ζητήσουμε από την κυβέρνηση η προώθηση μεγάλων τουριστικών επενδύσεων να μη χρειάζεται μόνο τη θετική γνωμοδότηση του ΚΕΣΥΠΟΘΑ, αλλά και του δημοτικού συμβουλίου. Οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να έχουν λόγο στην ανάπτυξη των περιοχών τους».
Κατά τα λοιπά, ο κ. Ταγαράς ανακοίνωσε δεκαήμερη παράταση στη διαβούλευση για το χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό. Χθες, ημέρα λήξης της προθεσμίας, δέκα περιβαλλοντικές οργανώσεις και ο Σύλλογος Πολεοδόμων Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση ζητώντας τη ριζική αναθεώρηση του προτεινόμενου πλαισίου. Οπως υποστηρίζουν οι φορείς, «το πλαίσιο θεωρητικά μόνο υποστηρίζει την οργανωμένη –και περιορίζει τη διάχυτη– δόμηση τουριστικών εγκαταστάσεων. Στην πραγματικότητα προωθεί χωρίς ειδικότερες προϋποθέσεις τις τουριστικές επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, ενώ συγχρόνως δεν θέτει σχεδόν κανέναν περιορισμό στο καταστροφικό μοντέλο τής εκτός σχεδίου δόμησης για μεμονωμένες εγκαταστάσεις και υποδομές. Ειδικότερα για τους ώριμους προορισμούς, δεν προβλέπει ουσιαστικά κανέναν περιορισμό στην περαιτέρω τουριστική τους ανάπτυξη».
Μεταξύ άλλων οι 11 φορείς επισημαίνουν ότι το υπό διαβούλευση πλαίσιο «δεν προτείνει κάποια ουσιαστική αντιμετώπιση του φαινομένου του κορεσμού σε επιβαρυμένες νησιωτικές και αστικές περιοχές, παραπέμποντας την επίλυση του προβλήματος σε μελλοντικές “μελέτες εκτίμησης τουριστικής φέρουσας ικανότητας”». Και καταλήγουν: «Ο χωροταξικός σχεδιασμός οφείλει όχι μόνο να λάβει σοβαρά υπόψη τις δυσμενέστατες συνθήκες που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, αλλά και να αντιμετωπίσει με συστηματικότητα τα σοβαρά περιβαλλοντικά, κοινωνικά αλλά και οικονομικά προβλήματα που προκαλεί η χωρικά ασύδοτη τουριστική ανάπτυξη».
«Κανόνες για τις εκτός σχεδίου περιοχές»
Απομακρύνεται το ενδεχόμενο νομοθετικής ρύθμισης για την εκτός σχεδίου δόμηση, τουλάχιστον άμεσα. Οπως ανέφερε χθες στη Βουλή ο κ. Ταγαράς, «σε δύο χρόνια, με τον υπό εξέλιξη πολεοδομικό σχεδιασμό θα αποκτήσουμε κανόνες ιδίως στις εκτός σχεδίου περιοχές, που μας έχουν απασχολήσει πολύ». Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος αναφέρθηκε ειδικά στο θέμα του «χαρακτηρισμού» των δρόμων (αν ένας δρόμος χαρακτηριστεί επίσημα κοινόχρηστος, τότε αυτό συνεπάγεται τη δυνατότητα να χτιστούν οικόπεδα που έχουν «πρόσωπο» σε αυτόν): «Για τον χαρακτηρισμό των δρόμων στα νησιά ήδη εξελίσσεται μελέτη, για να δούμε με ασφάλεια δικαίου ποιοι από τους υπάρχοντες δρόμους θα χαρακτηριστούν πολεοδομικά κοινόχρηστοι. Το λέω γιατί η άδεια σε εκτός σχεδίου περιοχές προϋποθέτει κατ’ ελάχιστον να ζητείται μια επιτρεπόμενη χρήση, να υπάρχουν όροι δόμησης και “πρόσωπο” σε κοινόχρηστη οδό ώστε να υπάρχει οικοδομησιμότητα». Ενημέρωσε, τέλος, ότι θα ανατεθεί δεύτερη μελέτη για τις οδούς στην ηπειρωτική Ελλάδα, στην Εύβοια και στην Κρήτη.
