Εμφύλιος έχει ξεσπάσει εδώ και αρκετούς μήνες μεταξύ υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και «γαλάζιων» δημάρχων αλλά και συνολικά της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) με αιχμή μία σειρά νομοθετημάτων και αποφάσεων του υπουργείου, τα οποία βρίσκουν αντίθετους τους αιρετούς.
Τα προβλήματα ξεκίνησαν με την ανακοίνωση της κατάρτισης νομοσχεδίου του υπουργείου για τη διαχείριση των υδάτων και τις διατάξεις για κατάργηση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Υδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) ή τη συγχώνευσή τους. Το «αντάρτικο» των δημάρχων συνεχίζεται με αιχμή τα κίνητρα παροχής περισσότερων ορόφων και ύψους για την ανοικοδόμηση νέων «πράσινων» κτιρίων που περιλαμβάνονται στον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ). Η κόντρα μεταξύ των δύο πλευρών μαίνεται αμείωτη, ενώ τις τελευταίες ημέρες τη σκυτάλη για την υπεράσπιση του ΝΟΚ έλαβε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) με τη δημόσια τοποθέτηση του προέδρου του Γιώργου Στασινού για το θέμα, αλλά και το εξώδικο που απέστειλε στους δύο δήμους που είχαν αποφασίσει την αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών με τη χρήση του μπόνους, γεγονότα που προκάλεσαν τη σφοδρή αντίδραση της ΚΕΔΕ.
Τρίτο επεισόδιο έλαβε χώρα με τον Αντιπυρικό Κανονισμό Ακινήτων η ταχύτατη εφαρμογή του οποίου μεταφράστηκε από τους δημάρχους ως μία προσπάθεια του κεντρικού κράτους να τους πετάξει το μπαλάκι των ευθυνών σε περίπτωση που το φετινό καλοκαίρι και τα επόμενα ξεσπάσουν για ακόμα μία φορά καταστροφικές πυρκαγιές.
Παράλληλα με όλα αυτά οι δήμαρχοι έχουν ήδη εκφράσει την αντίθεσή τους και με την προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος για τα αυθαίρετα, η οποία έχει αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση έως τη Δευτέρα. Και αν σε ό,τι αφορά τα ύδατα, ύστερα από την κατάθεση της σχετικής μελέτης που «έτρεξε» η ΚΕΔΕ αχνοφαίνεται ένα φως στην άκρη του τούνελ, ώστε οι δύο πλευρές να έρθουν σε μία συμφωνία, τα άλλα τρία μέτωπα παραμένουν ανοιχτά με τους αιρετούς να επισημαίνουν ότι η ηγεσία του υπουργείου τους αιφνιδιάζει συστηματικά προχωρώντας σε ρυθμίσεις που τους αφορούν άμεσα χωρίς να έχει προηγηθεί κανενός είδους διαβούλευση ή έστω ενημέρωση.
Ο τόνος του επόμενου κεφαλαίου στη διαμάχη των δύο πλευρών δόθηκε κατά την πρόσφατη συνεδρίαση της ΚΕΔΕ την περασμένη εβδομάδα, όπου επισημάνθηκε ότι από την προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου για την αυθαίρετη δόμηση οι δήμοι φεύγουν εντελώς από την εικόνα και τους αφαιρούνται για ακόμα μία φορά αρμοδιότητες.
«Οι δήμοι φεύγουν εντελώς από την εικόνα και μένουν μόνο στο τμήμα ρύθμισης των προστίμων και της δυνατότητας να αφαιρεσουν την άδεια λειτουργίας εάν πρόκειται για εγκατάσταση υγειονομικού ενδιαφέροντος. Αυτό σημαίνει ότι εάν πέσει στην αντίληψή μιας δημοτικής αρχής ότι κατασκευάζεται αυθαίρετο σε ένα δημόσιο, κοινόχρηστο χώρο, δε θα έχει πλέον καμία απολύτως δυνατότητα να παρέμβει. Θα πρέπει να ζητήσει να οριστεί επιθεωρητής κεντρικά. Ουσιαστικά θα έχουμε τους μηχανικούς και τις Υπηρεσίες Δόμησης των δήμων, αλλά δε θα μπορούμε να παρέμβουμε», ανέφερε ο Α΄ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης (3Β), Γρηγόρης Κωνσταντέλλος. Προσέθεσε μάλιστα ότι από την πρόταση προκαλείται «υπερσυγκέντρωση και όχι αποκέντρωση αρμοδιοτήτων με τις ΥΔΟΜ να παραμένουν μόνο ως …γραμματειακή υποστήριξη».
Παρέμβαση για το θέμα έκανε και ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας επισημαίνοντας ότι το νομοσχέδιο προβλέπει πως ο ειδικός επιθεωρητης που θα οριστεί στο υπουργείο θα είναι μετακλητός υπάλληλος με γραφείο και ομάδες εργασίας, οι οποίες θα αποζημιώνονται από πόρους του Πράσινου Ταμείου χωρίς να γίνεται καμία αναφορά σε καθετοποιημένη δομή άσκησης πολιτικής: «Δεν υπάρχει πουθενά ο δήμος, αλλά ανάθεση των σχετικών ελέγχων σε υπαλλήλους κρατικών υπηρεσιών και ιδιωτών. Αγνοείται σε όλα ο κρίσιμος ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης».
Ο Αντιπυρικός Κανονισμός
Την ίδια στιγμή ανοιχτό παραμένει και το μέτωπο που έχει προκαλέσει ο Αντιπυρικός Κανονισμός Ακινήτων του υπουργείου, το οποίο με τις μικρές παρατάσεις που έδωσε φαίνεται ότι δεν κατάφερε να κάμψει τις αντιδράσεις των δημάρχων, οι οποίοι αρνούνται να αναλάβουν αυτήν την ευθύνη και προειδοποιούν ακόμα και με προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) σε περίπτωση που το υπουργείο εμμείνει στην εφαρμογή του.
Οι δήμαρχοι επεσήμαναν ότι δεν υπήρξε καμία ενημέρωση για το θέμα, το οποίο θα φορτώσει με ένα προσθετό χαράτσι περίπου 500 ευρώ το χρόνο τους πολίτες, εκτός της αιφνιδιαστικής εγκυκλίου που είχε εκδοθεί στις 15 Μαρτίου δινοντας αρχικά 15ήμερη προθεσμία σε πολίτες και δήμους, τονίζοντας ότι πρόκειται για μια προσπάθεια του κράτους να μεταβιβάσει άρον άρον τις όποιες ευθύνες προκύψουν από τις φωτιές που ενδεχομένως θα ξεσπάσουν το καλοκαίρι και θα έχουν καταστροφικές συνέπειες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Για το λόγο αυτό εξέφρασαν άρνησή τους να αναλάβουν χωρίς πόρους και προσωπικό αυτήν την αρμοδιότητα.
Το μεγάλο αγκάθι του ΝΟΚ
Το σίγουρο είναι ότι αυτήν την περίοδο μεγάλο «αγκάθι» στις σχέσεις μεταξύ δήμων και υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποτελεί ο ΝΟΚ, μέσω του οποίου δίνεται «μπόνους» ύψους και όγκου σε κτίρια εφόσον υπάρχουν περιβαλλοντικές προβλέψεις και μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας. Παρά τις αντιδράσεις πολλών δήμων, από την εφαρμογή της πρόβλεψης εξαιρέθηκαν με κατεπείγουσα τροπολογία στο πάρα πέντε πριν τις πρόσφατες εκλογές μόνον οι περιοχές Παλαιού Ψυχικού, Φιλοθέης και Εκάλης.
Ακολούθησαν προσφυγές από κατοίκους του Αλίμου προς το ΣτΕ, το οποίο παρέπεμψε τις υποθέσεις στην Ολομέλεια. Ταυτόχρονα είχε συγκροτηθεί από το υπουργείο ομάδα εργασίας για την εξέταση των κινήτρων, η οποία ωστόσο δεν κατέληξε σε γνωμοδότηση.
Ακολούθησε η απόφαση των δήμων 3Β και Γλυφάδας να μην προχωρούν στην έκδοση αδειών με τη χρήση των εν λόγω κινήτρων. Με αυτό το δεδομένο το υπουργείο προχώρησε πριν λίγο καιρό στην έκδοση ανακοίνωσης, στην οποία ανέφερε πως η αναστολή έκδοσης αδειών δεν είναι αρμοδιότητα των δήμων, ενώ εγκαλούσε τους δημάρχους τονίζοντας ότι «οφείλουν να είναι χρήσιμοι αρωγοί της πολιτείας» και «να μην κινδυνολογούν και να μην προβαίνουν σε αυθαίρετες αποφάσεις που πλήττουν εν τέλει το αναφαίρετο συνταγματικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας».
Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Δ.Σ της ΚΕΔΕ επισημάνθηκε από τον κ. Κωνσταντέλλο, ο οποίος εκπροσωπούσε την ΚΕΔΕ και στην ομάδα εργασίας του υπουργείου, πως η διαδικασία του ΝΟΚ συνεχίζεται ως εκκρεμότητα, ενώ υπάρχουν πλέον αρκετοί δήμοι που σηκώνουν το θέμα, την ώρα που από την πλευρά της κυβέρνησης δε φαίνεται καμία ανταπόκριση σε συνέχεια και του ψηφίσματος που εξέδωσε η ΚΕΔΕ. Αναφέρθηκε επιπλέον και στη απόφαση του Ε΄τμήματος του ΣτΕ, τονίζοντας πως είναι του ίδιου περιεχομένου ως προς τα κίνητρα επιπλέον ύψους του ΝΟΚ, αλλά πολύ πιο σαφης και τεκμηριωμένη ως προς την αντισυνταγματικότητα και την καταχρηστικότητα αυτών των κινήτρων.
Για το εν λόγω θέμα τις τελευταίες ημέρες έχει ξεσπάσει κόντρα των δήμων και με το ΤΕΕ, για την οποία έγραψε το «Εθνος» αναλυτικά την Παρασκευή. Ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός απέστειλε εξώδικο στους δήμους 3Β και Αλίμου ζητώντας να προβούν άμεσα στην ανάκληση των αποφάσεων που έχουν λάβει περί αναστολής των οικοδομικών αδειών στην χωρική περιφέρεια των Δήμων τους, «επιφυλασσόμενοι άλλως για το σύνολο των εννόμων συνεπειών σας». Η ΚΕΔΕ από την πλευρά της έκανε λόγο για «πρωτοφανή και απρόκλητη επίθεση στους δημάρχους».
