ΑΠΕ: Τι πρέπει να αλλάξει στη νομοθεσία

Στα τέλη του 2018, και μετά από εκτενή διαβούλευση, δημοσιεύτηκε η νέα Κοινοτική Οδηγία για τις ΑΠΕ (2018/2001) η οποία περιέχει, μεταξύ άλλων, σημαντικές ρυθμίσεις για την ιδιοκατανάλωση και την αποθήκευση ενέργειας. Η Οδηγία θα πρέπει να ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο τους ερχόμενους μήνες. Εστιάζουμε σε κάποιες από τις πρόνοιες της Οδηγίας που θα απαιτήσουν προσαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας.

Ξεκινάμε με το άρθρο 17, το οποίο προβλέπει διαδικασίες απλής κοινοποίησης για συνδέσεις με το δίκτυο. Τα μικρής ισχύος συστήματα (έως 10,8 kW), συνδέονται στο δίκτυο έπειτα από κοινοποίηση στον διαχειριστή συστήματος διανομής.

Ο διαχειριστής συστήματος διανομής μπορεί εντός περιορισμένης περιόδου από την ημερομηνία κοινοποίησης να απορρίψει την αιτούμενη σύνδεση στο δίκτυο ή να προτείνει εναλλακτικό σημείο σύνδεσης δικτύου για αιτιολογημένους λόγους ασφαλείας ή τεχνικής ασυμβατότητας των στοιχείων του συστήματος. Σε περίπτωση θετικής απόφασης από τον διαχειριστή συστήματος διανομής ή αν δεν ληφθεί απόφαση από τον διαχειριστή συστήματος διανομής εντός ενός μηνός από την κοινοποίηση, η εγκατάσταση ή η συγκεντρωτική μονάδα παραγωγής μπορούν να συνδεθούν.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να επιτρέπουν διαδικασία απλής κοινοποίησης για εγκαταστάσεις ή συγκεντρωτικές μονάδες παραγωγής με δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής μεγαλύτερη από 10,8 kW και έως 50 kW, εφόσον διατηρούνται η σταθερότητα, η αξιοπιστία και η ασφάλεια του δικτύου.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα άρθρα είναι το 21, το οποίο αφορά αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Σύμφωνα με αυτό το άρθρο, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μεμονωμένα ή μέσω φορέων σωρευτικής εκπροσώπησης, να δικαιούνται:

α) να παράγουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, μεταξύ άλλων για δική τους κατανάλωση, να αποθηκεύουν και να πωλούν την πλεονάζουσα παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μεταξύ άλλων μέσω συμβάσεων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας και συμβάσεων εμπορίας χωρίς διαμεσολάβηση, χωρίς να υπόκεινται:

1. σε σχέση με την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνουν από το δίκτυο ή διοχετεύουν σε αυτό, σε μεροληπτικές ή δυσανάλογα επαχθείς διαδικασίες και επιβαρύνσεις και σε τέλη δικτύου που δεν αντανακλούν το κόστος.

1.1. σε σχέση με την αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές που παραμένει στις εγκαταστάσεις τους, σε μεροληπτικές ή δυσανάλογα επαχθείς διαδικασίες και σε οποιαδήποτε επιβάρυνση ή τέλος.

β) να εγκαθιστούν και να λειτουργούν συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε συνδυασμό με εγκαταστάσεις που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για αυτοκατανάλωση, χωρίς να είναι υπόχρεοι σε οποιαδήποτε διπλή χρέωση, όπως τέλη δικτύου, για την αποθηκευμένη ηλεκτρική ενέργεια η οποία παραμένει στις εγκαταστάσεις τους.

…

δ) να λαμβάνουν αμοιβή, μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, μέσω καθεστώτων στήριξης, για την αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές που διοχετεύουν στο δίκτυο, η οποία αποτυπώνει την αγοραία αξία της εν λόγω ηλεκτρικής ενέργειας και λαμβάνει ενδεχομένως υπόψη τη μακροπρόθεσμη αξία της για το δίκτυο, το περιβάλλον και την κοινωνία.

3. Τα κράτη μέλη δύνανται να επιβάλλουν αμερόληπτες και αναλογικές χρεώσεις και τέλη σε αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε σχέση με την αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική τους ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, η οποία παραμένει στις εγκαταστάσεις τους, σε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

…

γ) εάν η αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές παράγεται σε εγκαταστάσεις με δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής που υπερβαίνει τα 30 kW.

Από τις ρυθμίσεις αυτές προκύπτουν τρία σημαντικά θέματα που χρήζουν αντιμετώπισης:

1. Θα πρέπει να καταργηθεί η ρυθμιζόμενη χρέωση των ΥΚΩ, τουλάχιστον για συστήματα <30 kW (αν και η λογική λέει πως θα έπρεπε να απαλλαγούν πλήρως οι αυτοπαραγωγοί από οποιαδήποτε επιβάρυνση ή τέλος για το ποσοστό της ενέργειας που ιδιοκαταναλώνουν). Δεδομένου μάλιστα ότι το όριο των 30 kW είναι δυνητικό και επαφίεται στο κράτος μέλος, κάτι τέτοιο θα έδινε ώθηση στην αυτοπαραγωγή.
2. Η πρόνοια για συστήματα αποθήκευσης δεν θέτει όρια ισχύος (όπως θέτει σήμερα η εθνική νομοθεσία στα 30 kVA) και θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα σύνδεσης και μεγαλύτερων συστημάτων αποθήκευσης με το δίκτυο.
3.  Θα πρέπει να θεσπιστεί ένα νέο σχήμα ιδιοκατανάλωσης το οποίο θα δουλεύει ως εξής:

– Ο συμψηφισμός θα γίνεται σε πραγματικό χρόνο και το όφελος θα αφορά τόσο τις ανταγωνιστικές όσο και τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις (περιλαμβανομένων των ΥΚΩ).

– Η περίσσεια ενέργειας που δεν ιδιοκαταναλώνεται σε πραγματικό χρόνο είτε αποθηκεύεται σε συσσωρευτές για να ιδιοκαταναλωθεί αργότερα, είτε εγχέεται στο δίκτυο και αποζημιώνεται στο σύνολό της έναντι μιας σταθερής ρυθμιζόμενης τιμής ή μιας τιμής σχετιζόμενης με τη χονδρεμπορική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας.

– Το σχήμα αυτό θα γίνεται ολοένα και πιο ελκυστικό όσο μειώνεται το κόστος των φωτοβολταϊκών και των συστημάτων αποθήκευσης.

* Ο Στέλιος Ψωμάς είναι σύμβουλος σε θέματα Ενέργειας και Περιβάλλοντος

---