Με γνωμοδότησή της προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η ΡΑΕ καθορίζει την μεθοδολογία για τον υπολογισμό και τη διαδικασία επιβολής της ρήτρας καθυστέρησης σε ότι αφορά την υλοποίηση των έργων διασύνδεσης στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.
Οι ποινές που προτείνει η ΡΑΕ είναι σημαντικές και φτάνουν μέχρι και το 10% του προϋπολογισμού του έργου για κάθε χρόνο, χρήματα που κατευθύνονται τον Ειδικό Λογαριασμό για τις ΥΚΩ. Εάν όμως, παρά τις επιμέρους καθυστερήσεις, τελικά η διασύνδεση ηλεκτριστεί εντός της προθεσμίας, τότε τα πρόστιμα που είχαν εν τω μεταξύ καταβληθεί επιστρέφονται στο φορέα του έργου.
Συγκεκριμένα, ο καθορισμός των ποινών προκύπτει ως ποσοστό του μη αποφευγόμενου κόστους των ΥΚΩ που αντιστοιχούν στο νησί ή στο σύμπλεγμα νησιών που πρόκειται να διασυνδεθεί, λόγω της καθυστέρησης στην ολοκλήρωση του έργου, όπως προκύπτει και από τον παρακάτω πίνακα.
η μέγιστη προβλεπόμενη αθροιστική ποινή για κάθε μήνα καθυστέρησης ορίζεται στο 3% των τελευταίων εγκεκριμένων μη αποφευγόμενων ΥΚΩ. Συνεπώς, η μέγιστη ρήτρα ανά έτος προκύπτει ίση με το 36% των τελευταίων εγκεκριμένων μη αποφευγόμενων ΥΚΩ, υπό την προϋπόθεση ότι το ποσό αυτό δεν είναι μεγαλύτερο από το 10% του προϋπολογισμού του έργου.
Η επιβολή αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων σε συνδυασμό με την υιοθέτηση υψηλών ρητρών καθυστέρησης, εκτιμάται ότι στέλνει, μεταξύ άλλων, ηχηρό μήνυμα ενόψει της κατασκευής (με τον ένα ή τον άλλο τρόπο) της μεγάλης διασύνδεσης της Κρήτης, η οποία πρέπει να “τρέξει” με πολύ γοργούς ρυθμούς για να ολοκληρωθεί το 2022. Επιπλέον είναι γνωστό ότι υπάρχει πολύ αρνητικό παρελθόν σχετικά με το χρόνο ολοκλήρωσης έργων διασύνδεσης, γεγονός που κάνει τη ΡΑΕ και το ΥΠΕΝ να αναζητούν αυξημένες δικλείδες ασφαλείας.
Με τη γνωμοδότηση της ΡΑΕ, καθορίζονται συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα για τις κυριότερες απαιτούμενες εργασίες, σχετικά με το δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα των έργων υλοποίησης διασύνδεσης Μη Διασυνδεδεμένου Νησιού όπως αυτό έχει εγκριθεί στο πλαίσιο του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης ή και σε σχετικές αποφάσεις.
Τυχόν παραβίαση των χρονοδιαγραμμάτων θα ενεργοποιεί αυτομάτως τις σχετικές ρήτρες καθυστέρησης ανά μήνα καθυστέρησης – όπως αποτυπώνονται στον παρακάτω πίνακα – εφόσον βέβαια στοιχειοθετείται ευθύνη του Φορέα Υλοποίησης.
Σημειώνεται στην σχετική απόφαση της ΡΑΕ πως της επιβολής της ρήτρας, θα προηγείται σχετική έγγραφη προειδοποίηση από την Αρχή προς τον φορέα υλοποίησης του έργου, όπου θα επισημαίνεται η καθυστέρηση και θα ζητούνται οι απαραίτητες διευκρινίσεις εντός τακτής προθεσμίας.
Όπως φαίνεται από την πρόταση της ΡΑΕ, οι ποινές αυξάνονται αναλογικά με το μέγεθος της καθυστέρησης ως προς την υλοποίηση των βασικών εργαλείων του έργου, η οποία οφείλεται σε υπαιτιότητα του φορέα υλοποίησής του, κατά περίπτωση, ενώ μεγαλύτερη βαρύτητα στον υπολογισμό των ποινών έχει η καθυστέρηση της θέσης του έργου σε λειτουργία (ηλέκτριση).