Παράταση 498 ημερών, δηλαδή σχεδόν ενάμιση έτους, από 20-04-2027 σε 30-08-2028, στην ολοκλήρωση των εργασιών του έργου «Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης: Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία και Συντήρηση του τμήματος Χερσόνησος-Νεάπολη, με ΣΔΙΤ», «φωτογραφίζει» σχετικό έγγραφο – απόφαση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Η εν λόγω μεταφορά κατά 16,3 μήνες του ορίζοντα ολοκλήρωσης του ΣΔΙΤ τμήματος του ΒΟΑΚ, με αναδόχους τους ομίλους ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και AKTOR – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, οι οποίοι και αιτήθηκαν προ ολίγων μηνών της μετάθεσης των προθεσμιών λόγω μεγάλων καθυστερήσεων στην παράδοση χώρων εργασιών από το δημόσιο, συμπαρασύρει και άλλα ορόσημα, κατά ανάλογο χρονικό διάστημα, που σχετίζονται με τα δικαιώματα και τις υπηρεσίες του Ιδιώτη Φορέα Σύμπραξης (ΙΦΣ). Να σημειωθεί ότι οι μεταθέσεις οροσήμων γίνονται χωρίς να υπάρχει υπαιτιότητα του αναδόχου, που επίσης, ζητεί και αποζημίωση άνω των 124 εκατ. συνολικά.
Οι αλλαγές αφορούν και στη μετάθεση της Προγραμματισμένης Ημερομηνίας Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών, επί της ουσίας του χρονικού οροσήμου για την έναρξη λειτουργίας του οδικού τμήματος, η οποία αρχικά είχε οριστεί για την 21η Απριλίου 2027 και η οποία ορίζεται εκ νέου για την 11η Ιουλίου 2028, χωρίς να συντρέχει συναφής υπαιτιότητα ή εν γένει ευθύνη του ΙΦΣ, συνδεόμενη με την ως άνω μετάθεση ή τις συνέπειες αυτής, αλλά και τη μετάθεση της Απώτερης Ημερομηνίας, η οποία αρχικά είχε οριστεί για την 21η Απριλίου 2028 και η οποία ορίζεται εκ νέου για την 11η Ιουλίου 2029 (επίσης χωρίς να συντρέχει συναφής υπαιτιότητα ή εν γένει ευθύνη του ΙΦΣ, συνδεόμενη με την ως άνω μετάθεση ή τις συνέπειες αυτής). Αυτά αποτελούν αποφάσεις του υπουργείου, σύμφωνα και με το άρθρο 13 της Σύμβασης Σύμπραξης.
Ο ΙΦΣ, δεδομένων των μεγάλων καθυστερήσεων που έχουν καταγραφεί στην παράδοση των χώρων εργασιών (απαλλοτριώσεις, μεταφορές δικτύων, ενδεχομένως θέματα μελετών και περιβαλλοντικά κ.α.), θέμα που πολλές φορές έχει απασχολήσει και την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που έχει «κρούσει τον κώδωνα» σε δικηγόρους και δικαστικές αρχές για επίσπευση, για παράδειγμα, διαδικασιών στην Κρήτη για τις απαλλοτριώσεις, αιτήθηκε και αποζημίωση.
Αποζημίωση μαμούθ
Το αίτημα αφορά σε ποσό που ανέρχεται σε 124,53 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ). Για το θέμα αυτό το υπουργείο προέβη στην «αποδοχή του δικαιώματος αποζημίωσης του ΙΦΣ για αυξημένες δαπάνες λόγω Εκτιμώμενης Μεταβολής Κόστους Σύμπραξης, που συνίσταται στις πρόσθετες δαπάνες λόγω της καθυστέρησης παράδοσης των Χώρων Κατασκευής του Έργου», αφήνοντας ανοιχτό το ύψος, καθώς θα «οριστικοποιηθεί μετά την υποβολή όλων των απαιτούμενων σχετικών δικαιολογητικών από τον ΙΦΣ και την εξέτασή τους από την Αναθέτουσα Αρχή».
Επισημαίνεται ότι η διάρκεια της Περιόδου Υπηρεσιών, όπως αυτή προβλέπεται στη Σύμβαση Σύμπραξης, δεν επηρεάζεται και διατηρείται σε 26 έτη από την Ημερομηνία Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών, όπως αυτή ορίζεται στην παρ. 17.1.2 της Σύμβασης Σύμπραξης, μέχρι την Ημερομηνία Λήξης.
Όπως αναφέρεται, δεν διαπιστώθηκαν εργασίες, τις οποίες θα μπορούσε να εκτελέσει ο ΙΦΣ, προκειμένου να περιοριστούν ή να αποκατασταθούν οι καθυστερήσεις στο Έργο, κατά συνέπεια, η μη έγκαιρη παράδοση των Χώρων Κατασκευής του Έργου από την Αναθέτουσα Αρχή μεταθέτει την ημερομηνία ολοκλήρωσης των Εργασιών, η οποία με τη σειρά της αναγκαστικά μεταθέτει την Προγραμματισμένη Ημερομηνία Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών και την Απώτερη Ημερομηνία της Σύμβασης Σύμπραξης.
Όπως επίσης αναφέρεται, σε συμμόρφωση με την Έκθεση του Ανεξάρτητου Ελεγκτή, η οποία έχει την έγκριση της Αναθέτουσας Αρχής, αφού έλαβαν χώρα διορθώσεις στο υποβληθέν από τον ΙΦΣ χρονοδιάγραμμα αναφορικά με τις προαπαιτούμενες-προπαρασκευαστικές εργασίες για τη διαμόρφωση προσβάσεων για τα μέτωπα της σήραγγας Σ3, η Προγραμματισμένη Ημερομηνία Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών που αιτείται ο ΙΦΣ επιταχύνθηκε κατά σαράντα οκτώ (48) ημερολογιακές ημέρες. Που δεν είναι σαφές αν επηρεάζει – επιταχύνει ανάλογα και την προθεσμία ολοκλήρωσης εργασιών, δηλαδή κατά 48 μέρες νωρίτερα.
Το έργο και η ΣΔΙΤ
Να θυμίσουμε ότι το έργο, που προωθείται μέσω ΣΔΙΤ αξίας 350 εκατ. ευρώ περίπου (με ΦΠΑ), με χρηματοδότηση και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 90 εκατ. ευρώ (με ότι μπορεί να σημαίνουν για τα κονδύλια αυτά και τον κίνδυνο απώλειας οι μεγάλες καθυστερήσεις), διάρκειας 30 ετών εκ των οποίων τα 4 έτη είναι η κατασκευή. Η σύμβαση ΣΔΙΤ υπεγράφη τον Απρίλιο του 2023 και υλοποιείται από το σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (55%) – ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ (20%) – AKTOR (25%) που έχει προχωρήσει και στις απαραίτητες μελέτες.
Το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη είναι μήκους 22,5 χλμ. Προβλέπονταν 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ, 12 γέφυρες μονού κλάδου 1,7 χλμ., 5 σήραγγες μονού κλάδου συνολικού μήκους 6,75 χλμ., 1 cut & cover διπλού κλάδου, 5 νέους Ανισόπεδους Κόμβους). Ο βασικός σχεδιασμός του έργου περιλαμβάνει τις αναγκαίες εργασίες κατασκευής για τη βελτίωση και λειτουργική αναβάθμιση της υφιστάμενης οδού στο τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη (22,5 Km. περίπου), με διαπλάτυνση αυτής (προσθήκη νέου κλάδου) καθώς και νέες χαράξεις (στις περιοχές με μορφολογικές δυσχέρειες), ώστε ακολούθως η οδός να αποκτήσει και να λειτουργήσει με χαρακτηριστικά αυτοκινητόδρομου. Περιλαμβάνει ακόμα το παράπλευρο ή κάθετο οδικό δίκτυο, μήκους 9,65 χλμ.. Η αποπληρωμή του τελικού ποσού θα γίνεται με σταθερές πληρωμές διαθεσιμότητας από το Ελληνικό Δημόσιο.
«Καμπανάκι» για τον ΒΟΑΚ συνολικά
Να θυμίσουμε ότι καθυστερήσεις προβλέπονται και για το δημόσιο τμήμα Νεάπολη – Αγ. Νικόλαος (ύψους 186 εκατ. ευρώ) για την κατασκευή αρτηρίας, μήκους περίπου 14,5 χλμ., με ανάδοχο την AKTOR, καθώς, όπως πρόσφατα αποκάλυψε το insider.gr, περίπου επιπλέον ένας χρόνος, ή για την ακρίβεια 298 ημέρες, θα χρειαστεί για την ολοκλήρωση του τμήματος , λόγω καθυστερήσεων σε μελέτες, απαλλοτριώσεις, μετατοπίσεις δικτύων κ.α., επίσης χωρίς ο ανάδοχος να έχει υπαιτιότητα. Επιπλέον, γίνεται αγώνας δρόμου για να ενεργοποιηθεί ουσιαστικά και η παραχώρηση του ΒΟΑΚ (Χανιά – Ηράκλειο), με επενδυτή τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η διοίκηση της οποίας προσδοκά εξελίξεις τέλη 2025 με αρχές 2026. Για τον ΒΟΑΚ συνολικά προβλέπονται και πόροι σχεδόν 450 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης (τα 200 εκατ. μόνο για τη σύμβαση παραχώρησης) κατά συνέπεια πρέπει να «τρέξουν» τα έργα για να μη χαθούν ορόσημα και μαζί κονδύλια που θα αναζητηθούν μετά από τα δημόσια ταμεία και προγράμματα.
Το αίτημα του αναδόχου και η αποδοχή του υπουργείου Υποδομών
Όπως αναφέρεται σε σχετικό έγγραφο, για να επανέλθουμε στο ΣΔΙΤ, κατατέθηκε τον Ιούνιο επιστολή του ιδιώτη φορέα σύμπραξης με θέμα «Αίτημα για Μετάθεση της Προγραμματισμένης Ημερομηνίας Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών και της Απώτερης Ημερομηνίας, σύμφωνα με το άρθρο 13 της Σύμβασης Σύμπραξης & Εκτιμώμενη Μεταβολή Κόστους Σύμπραξης», που συνοδεύεται από «Τεχνική Έκθεση Εκτίμησης Καθυστέρησης» του Κατασκευαστή, με την οποία αιτείται: (α) τη χορήγηση παράτασης, κατ’ εφαρμογή των Άρθρων 13.1, 13.2 και 13.3 (α) της Σύμβασης Σύμπραξης κατά: 498 ημερολογιακές ημέρες για την επίτευξη της ημερομηνίας ολοκλήρωσης Εργασιών της Σύμβασης Μελέτης Κατασκευής, ήτοι κατά 16,3 μήνες από 20-04-2027 σε 30-08-2028, κατά 498 ημερολογιακές ημέρες για την επίτευξη της Προγραμματισμένης Ημερομηνίας Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών, ήτοι κατά 16,3 μήνες από 21-04-2027 σε 31-08-2028, 498 ημερολογιακές ημέρες για την επίτευξη της Απώτερης Ημερομηνίας, ήτοι κατά 16,3 μήνες από 21-04-2028 σε 31-08-2029. (β) Για την αποζημίωση σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13.3 (β) της Σύμβασης Σύμπραξης. (γ) Για την απαλλαγή του από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Σύμβαση Σύμπραξης, στο βαθμό που είναι εύλογο για το εν λόγω Γεγονός Αποζημίωσης.
Ακολούθησε και η από 29-07-2025 επιστολή του ΙΦΣ, με την οποία, όπως σημειώνεται, «τεκμηρίωσε τις δικαιούμενες χρονικές μεταθέσεις της Προγραμματισμένης Ημερομηνίας Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών της Σύμβασης Σύμπραξης και της Ημερομηνίας Ολοκλήρωσης Εργασιών της Σύμβασης Μελέτης και Κατασκευής, καθώς και την συνολική εξαιτίας της 16,3μηνης παράτασης Εκτιμώμενη Μεταβολή Κόστους σύμπραξης για την αποκατάσταση του προαναφερόμενου Γεγονότος Αποζημίωσης, εκτιμώμενης στο συνολικό ποσό των 124.523.000,00 € (πλέον αναλογούντος ΦΠΑ, εφόσον εφαρμόζεται), εκ των οποίων ποσό 112.323.000,00 € (πλέον αναλογούντος ΦΠΑ, εφόσον εφαρμόζεται) αφορά στον Κατασκευαστή και ποσό 12.200.000,00 € προ ΦΠΑ αφορά στον ΙΦΣ».
Τελικά, όπως αναφέραμε, το υπουργείο έβαλε τα ορόσημα για τον Ιούλιο του 2028 και 2029 αντίστοιχα, ενώ αναμένεται η απόφαση για το ύψος της αποζημίωσης προς τον ανάδοχο.
