Εξαιρετικά ανήσυχη παραμένει η τοπική κοινωνία στις Βούτες Ηρακλείου, στην Κρήτη, λόγω της εμφάνισης εκτεταμένων ρηγματώσεων στο έδαφος και της κακής κατάστασης των σπιτιών, μεγάλος αριθμός των οποίων έχουν κριθεί ακατάλληλα.
Ο καθηγητής Τεχνικής Γεωλογίας και Γεωλογικής Μηχανικής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Λουπασάκης, εξήγησε μιλώντας στην ΕΡΤ ότι πρόκειται για μια κατολίσθηση και ότι οι ρηγματώσεις δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας σεισμικής ενεργότητας της περιοχής αλλά αυτό που είδαν οι επιστήμονες είναι αύξηση της υγρασίας.
«Έχουμε έναν σχηματισμό που είναι επιρρεπής στις κατολισθήσεις, μια φυλλώδη μάργα που όταν διαβραχεί χάνει πολύ μεγάλο μέρος των μηχανικών της χαρακτηριστικών. Αυτή η μάργα έχει αρχίσει να εκδηλώνει μετακινήσεις» ανέφερε ο καθηγητής.
Και πρόσθεσε: «Τώρα η φορά με την οποία γίνονται αυτές οι μετακινήσεις δεν είναι σαφής αυτή τη στιγμή, γι’ αυτόν τον λόγο χθες τοποθετήσαμε κάποιους μάρτυρες για να δούμε με ποιο τρόπο κινείται ο σχηματισμός και αυτό γιατί ο οικισμός είναι χτισμένος πάνω σε μία ράχη, οπότε έχει και από τις δύο μεριές του ανοιχτά πρανή για να εκδηλωθούν μετακινήσεις».
Βούτες: Η φορά των μετακινήσεων
Ο καθηγητής συμπλήρωσε μεταξύ άλλων ότι το κουίζ που έχουμε να λύσουμε αυτή τη στιγμή είναι αν αυτές οι μετακινήσεις γίνονται προς μία κατεύθυνση, δηλαδή αν κινείται προς το ένα πρανές ή αν έχουμε ανεξάρτητες ή συχετιζόμενες μετακινήσεις οι οποίες γίνονται και προς τα δύο πρανή του οικισμού.
Ακόμα ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι παράγοντες που προκαλούν μία κατολίσθηση είναι οι προπαρασκευαστικοί και οι εναυσματικοί. «Προπαρασκευαστικοί παράγοντες στην περίπτωση αυτή είναι ότι έχουμε δύο πρανή εκατέρωθεν του οικισμού, είναι το ότι έχουμε γεωλογικούς σχηματισμούς που είναι ευαίσθητοι στην εκδήλωση αυτών των φαινομένων, άρα λοιπόν έχουμε απότομη μορφολογία, άσχημους γεωλογικούς σχηματισμούς. Είναι η ύπαρξη του οικισμού επάνω και προφανώς τα φορτία τα οποία επιβάλλει επιτείνουν τα προβλήματα».
Ακολούθως, ο κ. Λουπασάκης, συμπλήρωσε ότι «οι εναυσματικοί παράγοντες προκύπτουν και από τον αποκλεισμό κάποιων παραμέτρων. Δηλαδή σεισμούς δεν είχαμε οπότε δεν μπορούμε να πούμε ότι η σεισμική ενεργότητα της περιοχής μπορεί να ενεργοποίησε αυτά τα φαινόμενα. Αυτό που είδαμε είναι ότι έχουμε αύξηση της υγρασίας. η οποία όμως πρέπει να λαμβάνει χώρα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα».
Τέλος, ο κ. Λουπασάκης αναφέρθηκε στο Δήμο Ηρακλείου λέγοντας ότι «είμαστε τυχεροί που ενεργοποιήθηκε ακαριαία, είδαμε ότι μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα ενεργοποιήθηκαν ο κρατικός μηχανισμός και επιστημονικοί φορείς». Όσο για την πιθανότητα να εμφανιστούν ρωγμές και σε άλλα σπίτια, «αυτή υπάρχει καθώς το φαινόμενο είναι πολύ καινούριο, δεν γνωρίζουμε ακόμα τον ρυθμό με τον οποίο γίνονται οι μετακινήσεις».
Υπενθυμίζεται ότι οι Βούτες Ηρακλείου ετέθησαν την περασμένη Δευτέρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης – με ισχύ ενός μηνός – για την αντιμετώπιση των αναγκών που προκύπτουν και τη διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση έντονων κατολισθητικών φαινομένων.
Τρεις αρνητικοί παράγοντες
Ο καθηγητής Γεωλογίας Αβραάμ Ζεληλίδης, υπογράμμισε τη Δευτέρα στο MEGA πως το χωριό είναι χτισμένο πάνω σε μία οροσειρά και βρίσκεται σε έναν βράχο. «Το υπόστρωμά του διαβρώνεται πολύ εύκολα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε τρεις αρνητικούς παράγοντες. Ο πρώτος είναι ότι έσπασε ο αγωγός και επί τρεις μέρες πότιζε την επιφάνεια που χωρίζει τον βράχο με το αδιαπέρατο που είναι από κάτω, που είναι αργιλικό και το οποίο με τον εμποτισμό του νερού διογκώνεται και προκαλεί από μόνο του κατολισθήσεις».
Μιλώντας στο MEGA για το θέμα του αγωγού που έσπασε, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΗ, Γιώργος Βουρεξάκης απορρίπτει ότι η διαρροή νερού ευθύνεται για την καθίζηση του εδάφους. «Δεν υπάρχει θέμα. Πρώτα είχαμε τις ρωγμές και μετά από κάποιες ώρες παρουσιάστηκε το νερό. Είχαν μετακινηθεί οι σωλήνες οπότε το πιθανότερο είναι ότι η μετακίνηση του εδάφους έσπασε τους σωλήνες. Η διαρροή του νερού είναι μεταγενέστερη των ρωγμών» σημείωσε.
Tο δεύτερο κρίσιμο ζήτημα, σύμφωνα με τον κ. Ζεληλίδη, είναι η κλίση των στρωμάτων. «Για μένα αυτό το φαινόμενο είναι άκρως εξελίξιμο και επικίνδυνο. Πολύ πιθανό να αποκολληθούν μεγάλα κομμάτια βράχων. Πρέπει να γίνει αποστράγγιση της επιφάνειας διαχωρισμού και με κάποιο τρόπο μα στεγνώσει αυτή η επιφάνεια. Είναι από τα δύσκολα φαινόμενα που είναι σε εξέλιξη. Νομίζω πως ότι είναι να γίνει θα γίνει τις επόμενες τέσσερις ημέρες. Νομίζω πως τα σπίτια αυτά δεν θα είναι ασφαλή για να μείνουν οι άνθρωποι μετά», τόνισε χαρακτηριστικά.
Σε ανάλογο πνεύμα κινούνται και οι εκτιμήσεις του Ευθύμη Λέκκα ότι οποίος μετά την πρώτη αυτοψία δήλωσε ότι το φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη, οπότε μπορεί να επεκταθεί. «Έχουμε να κάνουμε με δύο εδαφικές διαρρήξεις μήκους περίπου 150 μέτρων η καθεμία. Είναι σε διαφορετικά σημεία στο χωριό. Έχουν προκαλέσει αστοχίες σε κατασκευές, οικίες, δημόσιους χώρους αλλά και δίκτυα. Είναι ένα γεωλογικό καθαρά φαινόμενο, το οποίο είναι σε εξέλιξη. Έχει εμφανιστεί εδώ και μία εβδομάδα περίπου. Αυτές οι διαρρήξεις διευρύνονται.
