Τα «προσφυγικά» της Αγίας Βαρβάρας δεν είναι από τις γειτονιές που ζηλεύει κανείς. Υποβαθμισμένη περιοχή, με κτίρια που χτίστηκαν τη δεκαετία του 1960 για να στεγάσουν τους «παραπηγματούχους της Δραπετσώνας», αποτελεί -ωστόσο- το αντικείμενο ενός πρωτοποριακού προγράμματος, που έχει στόχο να την μετατρέψει σε μία «πράσινη» πιλοτική γειτονιά, με καινοτόμες μεθόδους εξοικονόμησης ενέργειας.
Μετά από «οδύσσεια» 13 ετών, το πρόγραμμα «Πράσινη Πιλοτική Αστική Γειτονιά» ολοκληρώνεται φέτος. Στο πλαίσιό του εγκαταστάθηκαν στο οικοδομικό τετράγωνο των προσφυγικών τέσσερις γεωθερμικές αντλίες θερμότητας για θέρμανση-ψύξη ισχύος 35kW.
«Πρόκειται για μία πιλοτική εφαρμογή σε μία πυκνοδομημένη περιοχή» είπε στο newmoney ο Λάμπρος Πυργιώτης, γενικός διευθυντής του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ). «Το έργο παραδόθηκε τον Απρίλιο και το ΚΑΠΕ έχει αναλάβει να παρακολουθήσει και να διαδώσει τα αποτελέσματα.»
Στόχος του συγκεκριμένου έργου είναι να καταδείξει ότι οι γεωθερμικές αντλίες θερμότητες μπορούν να εγκατασταθούν και να λειτουργήσουν στον αστικό ιστό.
Γιατί είναι αυτό σημαντικό;
«Σε ότι αφορά στην κάλυψη αναγκών θέρμανσης, ψύξης και ζεστού νερού χρήσης, σήμερα είναι η πλέον αποδοτική τεχνολογία» τονίζει ο Λ. Πυργιώτης. «Είναι μία λύση που μπορεί να εφαρμοστεί παντού και με οικονομικούς όρους απόσβεσης είναι ακόμα πιο συμφέρουσα στις περιοχές με το πιο βαρύ χειμερινό φορτίο, δηλαδή σε περιοχές της δυτικής και βόρειας Μακεδονίας, στην Αρκαδία κ.α. Σε οποιοδήποτε χώρο υπάρχει διαθέσιμο έδαφος για να γίνει γεώτρηση, μπορούν να τοποθετηθούν γεωθερμικές αντλίες: σε σχολεία, νοσοκομεία, δημόσια κτίρια, αθλητικές εγκαταστάσεις, ακόμα και σε συγκροτήματα κατοικιών».
Αποδοτική τεχνολογία, προσβάσιμη σε όλους
Οι γεωθερμικές αντλίες θερμότητες αξιοποιούν τη θερμότητα που βρίσκεται στο υπέδαφος, σε βάθος έως και 100 μέτρα. Πριν από λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε το ευρωπαϊκό έργο Geo4CivHic, στο οποίο μετείχαν 18 διαφορετικές χώρες, με την Ελλάδα να εκπροσωπείται από το ΚΑΠΕ.
Το έργο, που διήρκησε πέντε χρόνια, παρήγαγε συγκεκριμένα τεχνολογικά αποτελέσματα που αξιοποιούνται ήδη από τη βιομηχανία για την αναβάθμιση των γεωθερμικών αντλιών θερμότητας.
Οι τεχνολογίες αυτές καθιστούν τις γεωθερμικές αντλίες μία πολύ αποδοτική ενεργειακή επένδυση, η οποία είναι προσβάσιμη όχι μόνο σε μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα αλλά και στα απλά νοικοκυριά, που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε άλλες μορφές ΑΠΕ.
Όπως έδειξαν τα αποτελέσματα του έργου Geo4CivHic, οι γεωθερμικές αντλίες προσφέρουν:
• μείωση των δαπανών των κτηρίων για θέρμανση, κλιματισμό και ζεστό νερό χρήσης κατά 10-30%
• μειωμένη ηλεκτρική κατανάλωση και κυρίως σε περιόδους αιχμής
• χαμηλό κόστος συντήρησης της εγκατάστασης και του εξοπλισμού
• απουσία θορύβου κατά τη λειτουργία της εγκατάστασης
• μειωμένη οπτική όχληση στον περιβάλλοντα χώρο, λόγω μη ύπαρξης εξωτερικών μονάδων και στοιχείων
• αποφυγή του φαινομένου της αλλαγής του μικροκλίματος (θερμική νησίδα) εντός του αστικού ιστού.
Μία από τις πρώτες γεωθερμικές αντλίες θερμότητας που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα ήταν το 2008, στο βιοκλιματικό κτίριο του ΚΕΠΑ, στο Πικέρμι. Εκεί τις επόμενες ημέρες θα εγκατασταθεί η πιο σύγχρονη, οικονομική και απλή στην χρήση εκδοχή των αντλιών με στόχο να παρέχει ενέργεια στην έδρα του Συνεργατικού Οργανισμού Καινοτομίας.
«Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 4.000 γεωθερμικές αντλίες» μας είπε ο Λ. Πυργιώτης «αλλά θα μπορούσαν να γίνουν 500.000-1.000.000 με σημαντικά οφέλη στην εξοικονόμηση ενέργειας».
Επιστροφή στο «μικρό»
Όπως τόνισε ο Λ. Πυργιώτης στην ομιλία του στο πλαίσιο του συνεδρίου «Green Deal Greece 2023», που οργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, οι γεωθερμικές αντλίες θερμότητες αποτελούν παράδειγμα «μικροδικτύων» τα οποία προκρίνονται πλέον ως λύση για τον περιορισμό της ενεργειακής κατανάλωσης.
Παρά τις δεσμεύσεις και τις προσπάθειες για πράσινη μετάβαση, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας. Η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για το 2050 έχει ως όραμα τη μεγαλύτερη διάχυση «μικροδικτύων», εκεί όπου η παραγωγή της ενέργειας γίνεται πολύ κοντά στην κατανάλωση, αφού έχει αποδειχθεί ότι έτσι περιορίζονται οι απώλειες από τη μεταφορά μέσω των εκτεταμένων δικτύων, ενώ αποφεύγεται και η σπατάλη από τους χρήστες.
