Εβδομάδα εξελίξεων για δύο κρίσιμα ενεργειακά μέτωπα αρχίζει σήμερα για την κυβέρνηση, σε μάχες που έχει αναλάβει ο πρωθυπουργός, δείχνοντας τη μεγάλη διάσταση τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο που έχουν πάρει τα θέματα.
Η διασύνδεση της ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας – Κύπρου, όπως και οι αλλαγές στο ευρωπαϊκό σύστημα ενέργειας που θα συμβάλλουν στη μείωση των τιμών, απασχολούν έντονα το Μαξίμου. Την στιγμή που η ακρίβεια συνεχίζει να ροκανίζει τα εισοδήματα, ο πρωθυπουργός βγαίνει μπροστά στην προσπάθεια να βρεθούν λύσεις, ωστόσο με αρκετό προσωπικό ρίσκο.
Οι προκλήσεις εντοπίζονται σε πολιτικά πεδία που παρουσιάζεται ότι έχει σημαντική επιρροή ο κ. Μητσοτάκης ωστόσο τα εμπόδια είναι πολλά και τα αποτελέσματα αβέβαια.
Το καλώδιο
Το επόμενο βήμα για το υποθαλάσσιο καλώδιο που θα ενώνει τις δύο χώρες θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη όταν ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, επισκεφθεί την Αθήνα για συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Πηγές αναφέρουν ότι τα δύο κορυφαία πολιτικά πρόσωπα έχουν αναλάβει σχεδόν αποκλειστικά τις συζητήσεις για το έργο ύψους 1,9 δισ ευρώ. Μετά τις άκαρπες συναντήσεις μηνών μεταξύ Ελλήνων και Κυπρίων παρουσιάζεται μια κόπωση στις συνομιλίες και από τις δύο πλευρές.
Αν και πριν από λίγες ημέρες ξαναείδαν το φως της δημοσιότητας πληροφορίες για νέα συμφωνία, αυτό δεν επιβεβαιώνεται από επίσημες πηγές. Το πρόβλημα παραμένει οικονομικό και αφορά το ποιος θα βάλει το χέρι στην τσέπη στην περίπτωση που δεν ολοκληρωθεί το έργο για γεωπολιτικούς λόγους, δηλαδή αν διακοπεί η πόντιση του καλωδίου λόγω μιας επιθετικής ενέργειας της Τουρκίας.
Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, το κόστος επιμερίζεται κατά 63% στην Κύπρο που είναι η καταρχήν ωφελούμενη από το έργο και κατά 37% στην Ελλάδα. Το καινούργιο στοιχείο που βρίσκεται στο τραπέζι εδώ και μέρες, σύμφωνα με τα κυπριακά μέσα, είναι ότι σε περίπτωση διακοπής, ή μη λειτουργίας του έργου, το ποσοστό θα πάει στο 50-50.
Πριν από λίγες μέρες ο κ. Χριστοδουλίδης διαβεβαίωσε ότι υπάρχει «πρόοδος» σε σχέση με τις συζητήσεις για τον Great Sea Interconnector (GSI), ενώ μίλησε και για το ενδιαφέρον άλλων χωρών για το έργο, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στην συνέχεια, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης υποστήριξε ότι δεν υπάρχουν πιεστικά χρονοδιαγράμματα για το GSI αλλού ούτε και απεριόριστος χρόνος.
Οι τιμές ενέργειας και οι Βρυξέλλες
Στο μεταξύ, τις επόμενες ημέρες ίσως έχουμε και τις πρώτες αντιδράσεις από τις Βρυξέλλες στην επιστολή που έστειλε ο πρωθυπουργός στην πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Εκεί ζητά ευρωπαϊκή λύση στις στρεβλώσεις της αγοράς ενέργειας που οδήγησαν σε μεγάλες αποκλίσεις στη χονδρική τιμή ηλεκτρικού ρεύματος μεταξύ των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης και των υπόλοιπων μελών της Ένωσης το καλοκαίρι.
Όπως συμβαίνει και στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, η Ελλάδα λειτουργεί σε έναν ενεργειακό άξονα όπου οι τιμές ρεύματος στη χονδρική αγορά επηρεάζονται άμεσα από την τεράστια αύξηση στη ζήτηση ενέργειας που καταγράφηκε από την Ουκρανία πρόσφατα, λόγω των ζημιών που προκάλεσαν οι ρωσικές δυνάμεις στις υποδομές της.
Κατά συνέπεια οι τιμές σε αυτόν τον βαλκανικό διάδρομο (με διακλαδώσεις προς Αλβανία, Σερβία, Μαυροβούνιο και Κόσοβο) κινήθηκαν σε εξωπραγματικά επίπεδα, φτάνοντας ακόμα και τα 1.000 ευρώ ανά μεγαβατώρα τις βραδινές ώρες μέσα στους θερινούς μήνες για τους Έλληνες καταναλωτές.
Συγκεκριμένα, ο κ. Μητσοτάκης ζητά από την ΕΕ να αναλάβει δράση για την αύξηση των δυνατοτήτων διασυνοριακής μεταφοράς ενέργειας, δηλαδή την ενίσχυση των διασυνδέσεων ανάμεσα στα κράτη-μέλη, ενώ τονίζει τη σημασία της καλύτερης εποπτείας της ευρωπαϊκής αγοράς, την οποία χαρακτηρίζει «μαύρο κουτί» που είναι «ακατανόητο ακόμα και για ειδικούς».
Πρόκειται για μια κίνηση φιλόδοξη που αντικατοπτρίζει και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης.
Τις τελευταίες μέρες έχουν μειωθεί οι τιμές στην Αγορά Επόμενης Ημέρας. Όμως, για σήμερα παρατηρείται πάλι μια αύξηση κατά 69% στα 124,13 ευρώ ανά μεγαβατώρα, με το φυσικό αέριο να συνεισφέρει περισσότερη ενέργεια από τις ανανεώσιμες πηγές.
Με συμμάχους
Πηγές από τις Βρυξέλλες αναφέρουν στο Business Daily ότι το θέμα που θέτει η Ελλάδα μπορεί να συζητηθεί στον επόμενο συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας που πιθανόν να λάβει χώρα στις 15 Οκτωβρίου.
Δεν είναι όμως η μόνη χώρα που επιδιώκει αλλαγές στο νεοσύστατο σύστημα. Μαζί της θα έχει τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία και έναν ακόμα σύμμαχο: τον Μάριο Ντράγκι.
Υπενθυμίζεται ότι η επιστολή του κ. Μητσοτάκη στάλθηκε λίγες ημέρες αφότου ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ και τέως πρωθυπουργός της Ιταλίας πρότεινε ριζικές αλλαγές στην ενεργειακή αγορά και στο σύστημα καθορισμού τιμών, στην έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ που υπέβαλε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
