Δημήτριος Ντάγκας
Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός
Τεχν. Ασφαλείας & Συντονιστής Ασφ&Υγ
Τα τεχνικά έργα και ο κατασκευαστικός τομέας γενικότερα, αποτελούσε ανέκαθεν, λόγω της μοναδικής φύσης της εργασίας και των ιδιαίτερων συνθηκών περιβάλλοντος, στις οποίες γίνονται οι εργασίες, τη μεγαλύτερη πηγή κινδύνου ανάμεσα σε όλες τις παραγωγικές διαδικασίες.
Ακόμη και στης σημερινές συνθήκες κρίσης της τελευταίας 10ετίας, παραμένει ακόμη ένας πολύ μεγάλος κλάδος απασχόλησης, πού βέβαια θεωρείται πως στις οικοδομές (κυρίως ιδιωτικές), υπάρχει έντονο πρόβλημα «μαύρης» εργασίας. Είναι δε, αυτός ο κλάδος, στον οποίο καταγράφεται ο μεγαλύτερος αριθμός θανατηφόρων ατυχημάτων.
Ο κλάδος των τεχνικών έργων, τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει δοκιμαστεί σε συνθήκες λοιμώξεων και πανδημιών. Βέβαια, το γεγονός ότι οι συνθήκες υγιεινής και καθαριότητας δε είναι άρτιες, ενέχει πολλούς κινδύνους για την προσβολή του προσωπικού, από λοιμώξεις της πανδημίας.
Στην περίοδο της έξαρσης της κρίσης του Κορωναιού SARS-CoV-2 που προκαλεί την επιδημία Covid_19, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή από τον Τεχνικό Ασφαλείας, τον Ιατρό εργασίας (όπου υπάρχει, αν και σας διαβεβαιώνω, από την προσωπική μου εμπειρία, ότι σε ελαχιστότατα εργοτάξια υπάρχει) και τον συντονιστή ασφαλείας και υγείας, ο οποίος και στην ουσία θα σηκώσει όλο το βάρος της διασφάλισης των συνθηκών καθαριότητας και απολύμανσης, με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες του Υπουργείου, του ΕΟΔΥ και της ΕΛΙΝΥΑΕ, αλλά και των Μελετών Εκτίμησης Επαγγελματικών κινδύνων, του κάθε εργοδότη – εργολάβου.
Τα εργοτάξια, αντιμετωπίζουν σοβαρές πρακτικές δυσκολίες, κυρίως στα οικοδομοτεχνικά έργα, αλλά και στα υδραυλικά – ηλεκτρομηχανολογικά.
Ειδικά σε εργοτάξια που βρίσκονται σε κλειστούς χώρους (έργα ανακατασκευής / ανακαίνισης κτιρίων, ξενοδοχείων, καταστημάτων), είναι προβληματική η συγκέντρωση πολλών συνεργείων.
Επίσης εργασίες που γίνονται αναγκαστικά με ζευγάρια ή με τριάδες εργαζομένων, πρέπει να αποφεύγονται και ή να αλλάξει ο τρόπος εργασίας ή να ληφθούν ειδικά μέτρα ατομικής προστασίας.
Εν πάση περιπτώσει, ζητούμενο είναι η αποφυγή πολλών εργαζομένων σε ταυτόχρονη εργασία, στον ίδιο χώρο.
Τα προληπτικά μέτρα για τον έλεγχο της διασποράς της λοίμωξης COVID-19 περιλαμβάνουν οργανωτικά μέτρα, μέτρα ατομικής υγιεινής και μέσα ατομικής προστασίας, καθώς και περιβαλλοντικά μέτρα.
- Απαγορεύονται οι μεγάλες συγκεντροποιήσεις ατόμων ακόμη και σε ανοικτούς χώρους.
- Απομακρύνονται, σύμφωνα με τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα για τη λοίμωξη από τον νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2, τα ηλικιωμένα άτομα, καθώς και άτομα οποιασδήποτε ηλικίας με χρόνια υποκείμενα νοσήματα (π.χ. χρόνια αναπνευστικά νοσήματα, κακοήθειες καρδιακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη κ.λπ.), τα οποία ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση της νόσου και επιπλοκών
- Γίνεται εμπεριστατωμένη ενημέρωση, σε μικρές ομάδες των εργαζομένων και δίνονται οι οδηγίες του Ε.Ο.Δ.Υ.
- Υπογράφουν, όλοι οι εργαζόμενοι, Υπ. Δήλωση ότι: α) δεν ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, β) δεν έχουν τα κύρια συμπτώματα της νόσου (πυρετό, βήχα, πονόλαιμο, αρθραλγίες, μυαλγίες, καταβολή και δυσκολία στην αναπνοή) και γ) δεν συγκατοικούν ή συναναστρέφονται με ύποπτο ή πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα Covid
Ταυτόχρονα οι χώροι υγιεινής πρέπει να αναβαθμιστούν άμεσα, να γίνεται 2 φορές την ημέρα απολύμανση, να διατίθεται άφθονο νερό πλύσης και απολυμαντικό αλκοολούχο διάλυμα 70%.
Επίσης, να ρυθμιστεί η πρόσβαση σε κοινόχρηστους χώρους όπως αποδυτήρια, χώροι υγιεινής, χώροι εστίασης του εργοταξίου, με στόχο τη μείωση της πυκνότητας συγκέντρωσης ατόμων στον ίδιο χώρο και την τήρηση του κριτηρίου της ασφαλούς απόστασης των 2 μέτρων.
Ο εργοδότης οφείλει να έχει στη διάθεσή του, την Μελέτη εκτίμησης επαγγελματικών κινδύνων (ΜΕΕΚ). Η ΜΕΕΚ, μετά την εμφάνιση του κορωνοϊού SARS-CoV-2, θα πρέπει να επικαιροποιηθεί και ως προς τους κινδύνους και τα μέτρα πρόληψης για την επιδημία COVID-19.
Ο Τεχνικός ασφαλείας και ο Ιατρός εργασίας, πρέπει να αναλύσουν λεπτομερώς τα τμήματα των εργασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη, να εντοπίσουν τα σημεία εκείνα που αντιβαίνουν τις κατευθυντήριες οδηγίες της ΕΛΙΝΥΑΕ, εξειδικεύοντάς αυτές στα εργοτάξια κυρίως στα κινητά, διότι οι οδηγίες είναι προσαρμοσμένες σε σταθερούς παραγωγικούς χώρους εργασίας.
H MEEK, είναι η διαδικασία αξιολόγησης των κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων στους χώρους εργασίας. Πρόκειται για μια συστηματική μελέτη όλων των πτυχών της εργασίας που εξετάζει:
- τι θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβη και σε ποιους,
- αν οι κίνδυνοι μπορούν να εξαλειφθούν ή αν όχι,
- ποια είναι τα μέτρα πρόληψης και προστασίας που θα πρέπει να ληφθούν για τον έλεγχο των κινδύνων.
Για τους λόγους αυτούς η ΜΕΕΚ, πρέπει να συνταχθεί με βαθμονομημένα κριτήρια και ποιοτικά χαρακτηριστικά, για την εύρεση της επικινδυνότητας Ε, (όπως Ε = Σ x Σ/Ε x Π, ή Ε = Π x Σ), για πριν την λήψη των μέτρων και για μετά την λήψη αυτών.
Σημαντικότερα σημεία που πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη, εκτός από την χρήση χώρων υγιεινής, αποδυτηρίων, απολυμαντικών κ.λπ., είναι:
- Διατηρήστε ελάχιστη απόσταση 1,5 μ.από τους συναδέλφους σας κατά την εργασία και κατά τη διάρκεια συσκέψεων συζήτησης
- Χορήγηση των κατάλληλων Μέσων Ατομικής Προστασίας (Μ.Α.Π.), και την ενημέρωση για την σωστή χρήση τους
- Μάσκες υψηλής προστατευτικής προστασίας, τύπου FFP2 και FFP3 ή φιλτρομάσκα FilterSpecPRO FFP3 Valved ή μάσκα προσωπίδας διαφανή (Visor Head), ή και προστατευτικά γυαλιά με μάσκα.
- Γάντια μιας χρήσης απαραίτητα για εργασίες που δεν απαιτούν επαγγελματικά γάντια εργασίας.
- Ενημέρωση από τον προϊστάμενό / Εργοταξιάρχη, τουλάχιστον μία φορά την ημέρα για τα μέτρα ή και για νέα που θα εκδοθούν (Toolbox talk)
- Μην μοιράζεστε τα προσωπικά σας αντικείμενα, όπως στυλό, τετράδια, ρούχα ΜΑΠ
- Μην μοιράζονται τα εργαλεία – διαφορετικά χρήση γαντιών ακόμα και αν δεν το απαιτεί η εργασία
Ο κορωνοϊός δεν έχει αφήσει τίποτα ανεπηρέαστο, έτσι και οι κατασκευές δοκιμάζονται αυτή την περίοδο. Προς το παρών υπάρχουν κάποια εργοτάξια σε λειτουργία, καθώς τα διάφορα συνεργεία δεν είναι πολυάριθμα, δεν υπάρχει συνωστισμός και είναι συνήθως απομονωμένα, αλλά υπάρχουν κάποιες εκτιμήσεις από πηγές του υπουργείου ΥΠΟΜΕ, ότι και εδώ μπορεί να υπάρξει παρέμβαση για την ασφάλεια και προστασία των εργαζομένων στα εργοτάξια, καθώς τα εργοτάξια στην καλύτερη περίπτωση υπολειτουργούν.
Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) με τα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, βάσει της οποίας οι τεχνικές εταιρείες μπορούν να διατηρήσουν ανοιχτά τα εργοτάξια τους, βάζει βασική προϋπόθεση να λάβουν πρόσθετα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων.