Ζημίες ή μηδενικά κέρδη δηλώνει ένα εξαιρετικά μεγάλο τμήμα των ελεύθερων επαγγελματιών, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών. Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι ότι σε μία χρήση κάποιος επαγγελματίας ή μία ατομική επιχείρηση δήλωσε ζημία, αλλά πρόβλημα υπάρχει όταν το φαινόμενο επαναλαμβάνεται και υπάρχουν, για παράδειγμα, πέντε συνεχόμενες χρήσεις με ζημίες.
Σε αυτές τις περιπτώσεις γεννάται το ερώτημα γιατί υπάρχει η ατομική επιχείρηση ή γιατί συνεχίζει ο επαγγελματίας τη δραστηριότητά του; Πώς χρηματοδοτείται; Πώς διαβιώνει;
Όλες αυτές οι περιπτώσεις θα ελεγχθούν κατά προτεραιότητα από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, η οποία έχει ξεκινήσει να λαμβάνει τα πρώτα δεδομένα για τους επαγγελματίες που δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα, αλλά και τις μικρές ατομικές επιχειρήσεις.
Παράλληλα, ομάδα εργασίας έχει αναλάβει να καταθέσει προτάσεις για αλλαγές στο σκέλος των ελέγχων, αλλά και στον τρόπο φορολόγησης. Μέχρι στιγμής δεν προτείνεται η αλλαγή συντελεστών ή flat tax για τους επαγγελματίες, αλλά μέτρα τα οποία μπορούν να τους οδηγήσουν να δηλώνουν περισσότερα ή να πληρώνουν περισσότερα στο Ελληνικό Δημόσιο.
Συγκεκριμένα, μεταξύ των προτάσεων που εξετάζονται προς το παρόν είναι οι εξής:
- Επαναφορά των αντικειμενικών κριτηρίων που είχε παρουσιάσει ο πρώην υπουργός Οικονομικών Αλέκος Παπαδόπουλος το 1994. Το νέο σύστημα φορολόγησης, όπως σημειώνουν πηγές, θα μπορούσε να προβλέπει συγκεκριμένα κριτήρια, μέσω των οποίων θα προκύπτει το φορολογητέο εισόδημα. Ειδικότερα, θα μπορούσαν να λαμβάνονται υπόψη: το είδος της επαγγελματικής δραστηριότητας, η περιοχή όπου ασκείται, τα τετραγωνικά του γραφείου ή του καταστήματος, η προϋπηρεσία του επαγγελματία, τα πάγια έξοδα της επιχείρησης, όπως ενοίκια, οι υπάλληλοι που απασχολούνται και άλλα. Με βάση τα κριτήρια, θα προσδιορίζεται ένα ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα, με το οποίο θα φορολογούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες και επιτηδευματίες, σε περίπτωση που δηλώνουν χαμηλότερο εισόδημα.
- Αλλαγές στους Μοναδικούς Συντελεστές Καθαρού Κέρδους. Αυτό θα εξεταστεί έπειτα από διάλογο με τα επιμελητήρια, αναφέρουν οι ίδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών.
- Έλεγχος ζημιογόνων επιχειρήσεων με έμμεσες τεχνικές ελέγχου.
- Κατηγοριοποίηση και έλεγχος των 100-200 πρώτων επαγγελματιών σε κάθε κλάδο με τις μεγαλύτερες διαφορές εσόδων και εξόδων.
- Ετήσιες διασταυρώσεις σε όσους δηλώνουν εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, υψηλές δαπάνες και χαμηλά εισοδήματα και πολλές ζημιογόνες χρήσεις.
Ωστόσο, δεν είναι μόνο οι επαγγελματίες που θα μπουν στο μικροσκόπιο των φορολογικών Αρχών. Η ίδια λογική θα ακολουθηθεί και για τα νομικά πρόσωπα. Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία: ζημίες ή μηδενικά κέρδη δήλωσαν δύο στις τρεις επιχειρήσεις στην Εφορία το 2022 (χρήση 2021). Σε σύνολο 311.292 νομικών προσώπων 125.876 δήλωσαν ζημίες (ύψους 35 δισ. ευρώ), 77.551 μηδενικά αποτελέσματα, ενώ κέρδη παρουσίασαν 107.865 επιχειρήσεις. Ουσιαστικά, κέρδη κατέγραψε μόλις των 34,6% των νομικών προσώπων. Από την επεξεργασία των στοιχείων προκύπτει ότι 2.550 επιχειρήσεις με φορολογητέα κέρδη από 900.000 ευρώ και άνω πλήρωσαν φόρο 2,8 δισ. ευρώ. Ουσιαστικά, το 0,81% του συνόλου των επιχειρήσεων πλήρωσε το 59,5% του συνολικού φόρου ή 2,8 δισ. ευρώ συνολικά.
Ειδικότερα και σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ:
- 311.292 νομικά πρόσωπα δήλωσαν ακαθάριστα έσοδα συνολικού ύψους 312 δισ. ευρώ (αυξημένα κατά 17% σε σύγκριση με το 2018). Το συνολικό ύψος των φόρων που εκλήθησαν να πληρώσουν ανήλθε σε 4,7 δισ. ευρώ.
- Οι κεφαλαιουχικές εταιρείες που υπέβαλαν πέρυσι φορολογική δήλωση (για τη χρήση του έτους 2022) ανήλθαν σε 111.975. Οι εταιρείες αυτές δήλωσαν ακαθάριστα έσοδα συνολικού ύψους 210 δισ. ευρώ.
Από τις 111.975 οι 57.983 δήλωσαν ζημίες, ενώ 13.612 είχαν μηδενικά αποτελέσματα. Οι υπόλοιπες εμφάνισαν φορολογητέα καθαρά κέρδη ύψους 13,8 δισ. ευρώ. Το συνολικό ποσό των φόρων εισοδήματος που εκλήθησαν να πληρώσουν οι κεφαλαιουχικές εταιρείες ανήλθε σε 3,6 δισ. ευρώ.
- Από τις ανώνυμες εταιρείες που υπέβαλαν πέρυσι φορολογική δήλωση:
α) 18.828 ήταν βιομηχανικές, μεταποιητικές και παραγωγικές με συνολικό τζίρο 160 δισ. ευρώ. Από αυτές, οι 10.275 εμφάνισαν ζημίες, οι 979 δήλωσαν μηδενικά ποσά φορολογητέου εισοδήματος και οι υπόλοιπες δήλωσαν φορολογητέα εισοδήματα (κέρδη) συνολικού ύψους 7,4 δισ. ευρώ.
β) 1.320 ήταν τραπεζικές και χρηματιστηριακές, οι οποίες εμφάνισαν συνολικό ετήσιο τζίρο ύψους 33,8 δισ. ευρώ. Από αυτές, οι 903 εμφάνισαν ζημίες συνολικού ύψους 9,4 δισ. ευρώ, οι 62 δήλωσαν μηδενικά ποσά φορολογητέου εισοδήματος και οι υπόλοιπες δήλωσαν φορολογητέα εισοδήματα συνολικού ύψους 1,43 δισ. ευρώ.
γ) 1.712 ήταν ασφαλιστικές με συνολικό ετήσιο τζίρο 39,5 δισ. το προηγούμενο έτος. Από αυτές, οι 912 εμφάνισαν ζημίες συνολικού ύψους 4,6 δισ. ευρώ, οι 63 δήλωσαν μηδενικά ποσά και οι υπόλοιπες φορολογητέα εισοδήματα (κέρδη) συνολικού ύψους 1,3 δισ. ευρώ.
- Οι προσωπικές εταιρείες που υπέβαλαν πέρυσι φορολογική δήλωση (για τη χρήση του έτους 2022) ανήλθαν σε 111.000. Οι εταιρείες αυτές δήλωσαν ακαθάριστα έσοδα συνολικού ύψους 32,24 δισ. ευρώ. Ζημιογόνες ήταν 52.439, ενώ 7.780 δήλωσαν μηδενικά κέρδη. Οι υπόλοιπες δήλωσαν φορολογητέο εισόδημα 2,7 δισ. ευρώ.