Τρία μεγάλα έργα που θα θωρακίσουν το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου της χώρας προωθεί ο ΔΕΣΦΑ προκειμένου να συμπεριληφθούν στον κατάλογο έργων του REPower EU. Ανάμεσα στα έργα αυτά συνολικού προϋπολογισμού άνω του 1,2 δις ευρώ που ο Διαχειριστής προσπαθεί να λάβουν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, εντάσσεται και η μόνιμη εγκατάσταση της πλωτής δεξαμενής αποθήκευσης αερίου (FSU) στη Ρεβυθούσα.
Στόχος του ΔΕΣΦΑ είναι να προχωρήσει στη δημιουργία μόνιμης εγκατάστασης, ενώ έχει ήδη εγκατασταθεί πλωτή δεξαμενή στη Ρεβυθούσα που έχει ενοικιαστεί και ανεβάζει εντυπωσιακά τη δυναμική του τερματικού σταθμού. Ο Διαχειριστής εκτιμάει ότι το έργο, που θα κοστίσει περί τα 190 εκατ. ευρώ, θα προσφέρει ουσιαστική αναβάθμιση στη λειτουργία του τερματικού σταθμού, ενώ θα μειώσει σημαντικά και το σημερινό κόστος. Εφόσον η λίστα εγκριθεί άμεσα η δεξαμενή αυτή θα μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία σε ένα χρόνο από σήμερα. Η χωρητικότητα θα διατηρηθεί στο επίπεδο που είναι σήμερα με την αύξηση που δημιούργησε η πλωτή μονάδα κατά σχεδόν 70% και θα επιτρέψει την πραγματοποίηση περισσότερων εκφορτώσεων, επιτρέποντας στη Ρεβυθούσα να παραδίδει πλήρως τη δυναμική αεριοποίηση των 7 δισ. κυβικών μέτρων.
Οι τελευταίοι μήνες έχουν ήδη δείξει την κρισιμότητα του τερματικού αυτού καθώς σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, κατά το πρώτο 9μηνο του έτους η Ρεβυθούσα (σημείο εισόδου Αγία Τριάδα) ήταν η κύρια πύλη εισόδου φυσικού αερίου της χώρας που κάλυψε το 42,62% των εισαγωγών, σημειώνοντας ρεκόρ αύξησης. Πιο αναλυτικά, εκφορτώθηκαν περίπου 27,85 TWh LNG από 60 δεξαμενόπλοια από 6 χώρες, έναντι περίπου 18,14 TWh από 25 δεξαμενόπλοια την ίδια περίοδο το 2021.
Το δεύτερο μεγάλο έργο με κόστος περί το ένα δισ. ευρώ είναι η αναβάθμιση του εθνικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου (δηλαδή του ΔΕΣΦΑ) που θα επιτρέψει την ενίσχυση της μεταφορικής ικανότητας του και θα παρέχει σταθερή πρόσβαση στην εισαγωγή φορτίων από τον TAP, και στην εξαγωγή προς τον IGB. Παράλληλα θα διασφαλίζει την ικανότητα εισαγωγής στο FSRU Dioryga για διαμετακόμιση προς τον TAP και τη Βουλγαρία. Το μεγάλο αυτό έργο με ορίζοντα ολοκλήρωσης το πρώτο τρίμηνο του 2028 έχει χωριστεί σε τρία ξεχωριστά τμήματα προκειμένου να διευκολυνθεί η υλοποίησή του. Από τον ΔΕΣΦΑ εκτιμούν πως χωρίς την προτεινόμενη αναβάθμιση, ο IGB δεν μπορεί να έχει σταθερή πρόσβαση στο υφιστάμενο τερματικό σταθμό ΥΦΑ της Ρεβυθούσας, ενώ τα νέα και σχεδιαζόμενα FSRUs στην Ελλάδα δε θα είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν πλήρως τις δυνατότητες χωρητικότητάς τους. Τέλος, οι εισαγωγές από τον TAP θα παραμείνουν περιορισμένες στις υφιστάμενες επίπεδα.
Τέλος, ο ΔΕΣΦΑ προτείνει και την αναβάθμιση του σταθμού συμπίεσης στην Κομοτηνή που θα επιτρέψει την παροχή σταθερής δυναμικότητας στον αγωγό IGB από το ελληνικό σύστημα μεταφοράς, μέχρι την πλήρη δυναμικότητά του στα 5 bcma. Χωρίς το έργο αυτό των 20 εκατ. ευρώ το ελληνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου δε θα είναι σε θέση να τροφοδοτήσει γειτονικές χώρες με ποσότητες μέχρι το μέγιστο δυναμικότητα του IGB μέσω του ελληνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου και παράλληλα να λαμβάνει αέριο ποσότητες από την ανατολική είσοδο προς το ελληνικό δίκτυο φυσικού αερίου αγορά.
Πώς θα χρηματοδοτηθούν τα έργα
Στόχος για την υλοποίηση των έργων είναι η ενίσχυση μέσω της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης ενώ το υπόλοιπο μέρος της επένδυσης θα καλυφθεί από τον ΔΕΣΦΑ και θα ανακτηθεί μέσω της χρώσης των χρηστών. Από τον Διαχειριστή έχει σημειωθεί στις επαφές με ευρωπαϊκούς φορείς πως δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων αυτών προορίζεται να καλύψει τις ανάγκες της περιφερειακής αγοράς και όχι μόνο της ελληνικής, είναι προφανές ότι, ελλείψει κρατικής ενίσχυσης και λόγω του υψηλού κόστους των έργων θα υπάρξει ουσιαστική αύξηση των εφαρμοζόμενων τιμολογίων, θέτοντας σε κίνδυνο την πιθανότητα έγκρισης του σχετικού κόστους από τη ΡΑΕ. Ως εκ τούτου είναι απαραίτητο το «πράσινο φως» από την ΕΕ για την ένταξή τους στη λίστα του RePowerEU.
Με το βλέμμα στο υδρογόνο
Στις προτάσεις των έργων αυτών που έχει υποβάλει ο ΔΕΣΦΑ τονίζεται πως οι σχετικές επενδύσεις θα συμβάλουν ουσιαστικά στη μελλοντική αγορά υδρογόνου της ΕΕ. Μάλιστα, μελέτη του ΔΕΣΦΑ δείχνει ότι η Ελλάδα αναμένεται να εξάγει υδρογόνο έως το 2045 (8,6 TWh ή 2,4 δισ. κ.μ. H2), ενώ το 2050 οι καθαρές εξαγόμενες ποσότητες αναμένεται να είναι να είναι ακόμη μεγαλύτερες (20,2 TWh ή 5,7 δισ. κ.μ. Η2).
Η Ελλάδα αναμένεται, μάλιστα να αναδειχθεί σε βασικό παίκτη στις γειτονικές αγορές ενώ οι εξαγωγές θα μπορούσαν να έχουν παραλήπτες έως την Κεντρική Ευρώπη και τη Γερμανία. Στο πλαίσιο αυτό, όλες οι προτεινόμενες υποδομές θα πραγματοποιηθούν στη λογική του να είναι συμβατές με τη χρήση υδρογόνου στο μέλλον. Για την αναβάθμιση του δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου ο ΔΕΣΦΑ βρίσκεται επίσης σε στενή συνεργασία με τις γειτονικές χώρες, καθώς το έργο αυτό μπορεί να αποτελέσει το πρώτο μέρος της μελλοντικής ραχοκοκαλιάς για τον χάρτη μεταφοράς υδρογόνου στη νοτιοανατολική Ευρώπη.
