Κοσμοσυρροή επικρατεί για δύο από τα πιο «λαϊκά» προγράμματα εξοικονόμησης, με κοντά στα 230.000 μέχρι σήμερα αιτήματα και με το μεγάλο φυσικά ερώτημα να είναι για πόσα απ’ αυτά αρκούν τελικά οι διαθέσιμοι πόροι.
Στην περίπτωση του «Εξοικονομώ 2025», μια εβδομάδα μετά την εκπνοή της παράτασης (13 Απριλίου), το κοντέρ γράφει ότι ο συνολικός αριθμός των οριστικών αιτήσεων κλείδωσε στις 54.112. Κάνοντας το breakdown, το 60% αφορά τις ειδικές κατηγορίες στις οποίες στόχευε εξαρχής το πρόγραμμα. Τους πληγέντες- σεισμόπληκτους (19.212), τα ευάλωτα νοικοκυριά (6.680) και τα ΑΜΕΑ (7.336).
Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι στο σύστημα βρίσκονται σχεδόν ακόμη 110.000 αιτήματα που για κάποιο λόγο δεν ολοκληρώθηκαν, είτε επειδή οι ενδιαφερόμενοι δεν κατάφεραν να μαζέψουν εγκαίρως όλα τα δικαιολογητικά είτε γιατί τελικά έκαναν πίσω λόγω κόστους. Αθροίζοντας πάντως όσους ξεκίνησαν να κάνουν την αίτηση και όσους την ολοκλήρωσαν, προκύπτει ότι το ενδιαφέρον όσων θέλουν σήμερα να αναβαθμίσουν ενεργειακά το σπίτι τους, κάνοντας χρήση κάποιας κρατικής στήριξης, ξεπερνά τους 160.000.
Κρίνοντας από τον αρχικό προϋπολογισμό των 396 εκατ. ευρώ του προγράμματος και με δεδομένο ότι η μέση επιδότηση υπολογίζεται στις 20.000 ευρώ, εκτιμάται ότι μπορούν να καλυφθούν γύρω στις 20.000 αιτήσεις. Η αξιολόγηση βρίσκεται σε εξέλιξη. Το ίδιο και η αναζήτηση επιπλέον πόρων από διάφορα ευρωπαϊκά ταμεία, προκειμένου να ικανοποιηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι από τους 54.000.
Στην περίπτωση του «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα», μια εβδομάδα πριν εκπνεύσει η παράταση (30 Απριλίου), το κοντέρ μέχρι χθες έγραφε ότι έχουν υποβληθεί 172.178 αιτήσεις. Εξ αυτών, 64.418 για αντλίες και 107.760 για θερμοσίφωνες.
Είναι μια αναλογία 60/40, όταν οι αρχικές εκτιμήσεις μιλούσαν για ένα 90/10. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι υποβλήθηκαν πολύ περισσότερα αιτήματα επιδότησης των πολύ ακριβότερων αντλιών έναντι εκείνων για τους φθηνότερους ηλιακούς.
Κρίνοντας από τον διαθέσιμο προϋπολογισμό των 223 εκατ. ευρώ του προγράμματος, εκτιμάται ότι μπορεί να καλυφθούν περίπου 70.000 αιτήματα, δηλαδή γύρω στα μισά. Και εδώ καταβάλλεται προσπάθεια να αντληθούν πόροι από άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα ή νέα ευρωπαϊκά ταμεία.
Συνοψίζοντας, προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:
Στο σενάριο που δεν βρεθούν επιπλέον πόροι και τα μπάτζετ των δύο προγραμμάτων παραμείνουν ως έχουν, αυτή τη στιγμή εκτιμάται ότι μπορούν να ικανοποιηθούν ένα περίπου στα δύο αιτήματα. Κοντά δηλαδή στους 100.000 και από τα δύο προγράμματα επί ενός συνόλου μέχρι χθες, 226.290, (οι αιτήσεις για το «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα» συνεχίζουν να έρχονται). Αμφότερα είχαν πάρει παράταση.
Το ενδιαφέρον για αναβάθμιση του οικιστικού αποθέματος της χώρας που υπολογίζεται σε 4,3 εκατομμύρια κατοικίες και για την αλλαγή εξοπλισμού θέρμανσης είναι τεράστιο, ωστόσο τα δημοσιονομικά περιθώρια συγκεκριμένα. Ακόμη δηλαδή και να εξασφαλιστούν περαιτέρω κονδύλια, το «παράθυρο» σταδιακά κλείνει. Και οι όποιοι τυχόν νέοι γύροι προγραμμάτων θα έχουν αντικειμενικά όλο και πιο απαιτητικές και αυστηρές προϋποθέσεις συμμετοχής και ενδεχομένως χαμηλότερα ποσά επιδοτήσεων από τα σημερινά. Αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι σε όλα μαζί τα μέχρι σήμερα «Εξοικονομώ» έχουν ενταχθεί περίπου 130.000 νοικοκυριά, με μια συνολική επιδότηση άνω των 2 δισ. ευρώ.
Τι επιδοτεί το Εξοικονομώ
Στην περίπτωση του «Εξοικονομώ», θυμίζουμε ότι ο επιλέξιμος προϋπολογισμός είναι 35.000 ευρώ και τα ποσοστά επιδότησης κινούνται μεταξύ 50%-100%, ανάλογα με τις δύο εισοδηματικές κατηγορίες (η πρώτη για ατομικό έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ και η δεύτερη για πάνω από τα ποσά αυτά), αλλά και τις τρεις ειδικές κατηγορίες που καθιερώνει για πρώτη φορά το πρόγραμμα. Τους πληγέντες φυσικών καταστροφών, τις οικογένειες με μέλος ή μέλη ΑμεΑ και τις οικογένειες με τέσσερα παιδιά.
Κριτήριο με αυξημένη βαρύτητα αποτελούν οι βαθμοημέρες θέρμανσης και επιλέξιμα ακίνητα είναι οι υφιστάμενες μονοκατοικίες ή τα υφιστάμενα διαμερίσματα με χρήση κύριας κατοικίας που έχουν καταταγεί σε ενεργειακή κλάση χαμηλότερη ή ίση της Γ’.
Τι επιδοτήσεις ισχύουν για αντλίες, θερμοσίφωνες
Στην περίπτωση της αντικατάστασης θερμοσίφωνα (Κατηγορία Α), το ποσοστό επιδότησης φτάνει το 60% για τα νοικοκυριά που ανήκουν στη χαμηλή εισοδηματική κατηγορία (οικογενειακό εισόδημα έως 10.000 ευρώ ή ατομικό έως 5.000 ευρώ) και πέφτει στο 50% για όσους έχουν πάνω από τα ποσά αυτά.
Σχετικά με την αντλία θερμότητας, όπου δεν υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια, η ενίσχυση φτάνει το 50%, έχει ταβάνι τις 5.000 ευρώ για τον εξοπλισμό και τα 1.000 ευρώ για τις υπηρεσίες και, όπως και για την αγορά θερμοσίφωνα, οι δικαιούχοι θα πάρουν δύο επιταγές (vouchers). Μία για τον εξοπλισμό και μία για τις υπηρεσίες.
