Σοκαριστικά είναι τα στοιχεία που έρχονται στο φως σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, καθώς σύμφωνα με νέα έρευνα, ένας στους οκτώ Ευρωπαίους ζει σε μια περιοχή που κινδυνεύει από πλημμύρες και οι υποδομές ζωτικής σημασίας βρίσκονται επίσης σε περιοχές που κινδυνεύουν.
Τα νέα ευρήματα προέρχονται από έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε ολόκληρο τον κύκλο του νερού, ο οποίος περιλαμβάνει επίσης ξηρασία και δασικές πυρκαγιές.
Η έκθεση του ΕΟΠ «Αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη υγεία στην Ευρώπη: εστίαση στις πλημμύρες, τις ξηρασίες και την ποιότητα των υδάτων» εφιστά την προσοχή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία και την ευημερία που σχετίζονται με το νερό και είναι ήδη αισθητές σε όλη την Ευρώπη.
«Περίπου το 15% των βιομηχανικών εγκαταστάσεων στην Ευρώπη μπορεί να βρίσκονται σε πλημμυρικές πεδιάδες», εξηγεί η Aleksandra Kazmierczak, εμπειρογνώμονας για το κλίμα και την υγεία στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος.
«Υποδομές όπως μονάδες επεξεργασίας νερού βρίσκονται πιο κάτω. Και πάνω από το ένα τρίτο από αυτές στην Ευρώπη βρίσκονται σε πλημμυρικές πεδιάδες», προσθέτει.
Σύμφωνα με την έκθεση, το 11% των νοσοκομείων βρίσκονται επίσης σε περιοχές υψηλού κινδύνου.
Οι ξηρασίες και οι καύσωνες απειλούν επίσης την ποιότητα του νερού αυξάνοντας τη συγκέντρωση ρύπων. Αυτά τα σωρευτικά γεγονότα θέτουν πρόβλημα πρόσβασης σε νερό για τους πληθυσμούς και επηρεάζουν τα συστήματα ψύξης των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και τη γεωργία.
«Το 2022, είδαμε πτώση στην παραγωγή καλαμποκιού και ελαιολάδου, για παράδειγμα, ιδιαίτερα στη νότια Ευρώπη. Οι απώλειες που προκαλούνται από την ξηρασία στους τομείς της γεωργίας, της ύδρευσης και της ενέργειας υπολογίζονται σε περίπου 9 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως» εξηγεί η Aleksandra Kazmierczak.
Χιλιάδες θάνατοι
Μεταξύ 1980 και 2022, καταγράφηκαν 5.582 θάνατοι από πλημμύρες και 702 θάνατοι από πυρκαγιές σε 32 ευρωπαϊκές χώρες. Ήδη σήμερα, ένας στους οκτώ Ευρωπαίους ζει σε περιοχές δυνητικά επιρρεπείς σε πλημμύρες ποταμών και περίπου το 30% των ανθρώπων στη νότια Ευρώπη αντιμετωπίζουν μόνιμο υδατικό στρες.
Η κλιματική αλλαγή θα αυξήσει περαιτέρω την έκθεση των ανθρώπων σε ακραίες καιρικές συνθήκες με σοβαρές συνέπειες για την υγεία.
Ηλικιωμένοι πολίτες, παιδιά, άτομα με κακή υγεία, ομάδες χαμηλότερου εισοδήματος, αγρότες και ομάδες υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης είναι μεταξύ των ομάδων που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στην υγεία από πλημμύρες, ξηρασίες, πυρκαγιές ή ασθένειες που μεταδίδονται από το νερό και τους φορείς.
Με αυτά τα δεδομένα, η έκθεση υπογραμμίζει την κρίσιμη ανάγκη για επείγουσα εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ, ιδίως διάφορες ευρωπαϊκές πολιτικές για το κλίμα, το νερό και την υγεία και την περαιτέρω ενσωμάτωσή τους, και την ανάπτυξη των ήδη υπαρχουσών λύσεων σε όλους τους τομείς και τα κυβερνητικά επίπεδα για την προστασία ζωών, την πρόληψη δυσμενών αποτελέσματα υγείας και αύξηση της ευημερίας.
Απαιτούνται δράσεις
Πλημμύρες
- Μεταξύ 1980 και 2022, καταγράφηκαν 5.584 θάνατοι από πλημμύρες στις 32 χώρες μέλη του ΕΟΧ.
- Επί του παρόντος, περίπου 53 εκατομμύρια άνθρωποι (12% του πληθυσμού της Ευρώπης) ζουν σε περιοχές δυνητικά επιρρεπείς σε πλημμύρες ποταμών, αν και συχνά διαθέτουν αντιπλημμυρικά συστήματα. Αυτός ο αριθμός αυξήθηκε κατά 935.000 μεταξύ 2011 και 2021, δείχνοντας συνεχή ανάπτυξη στις πλημμυρικές πεδιάδες.
- Ένα στα εννέα νοσοκομεία στην Ευρώπη βρίσκεται σε περιοχές δυνητικά επιρρεπείς σε πλημμύρες ποταμών.
Ξηρασίες και λειψυδρία
- Λόγω της ζήτησης για νερό και της ξηρασίας, οι περιοχές της Ευρώπης βρίσκονται υπό σχεδόν μόνιμο υδατικό στρες , και όχι μόνο στο νότο.
- Οι παρατεταμένες περίοδοι ξηρού και ζεστού καιρού διευκολύνουν την εξάπλωση των πυρκαγιών , κυρίως στη νότια Ευρώπη, αλλά όλο και περισσότερο σε άλλες περιοχές. Μεταξύ 1980 και 2022, 702 άνθρωποι έχασαν ζωές απευθείας από τις πυρκαγιές στις 32 χώρες μέλη του ΕΟΠ και πολλοί άλλοι επηρεάστηκαν από τον καπνό των δασικών πυρκαγιών.
Ποιότητα νερού
- Η άνοδος της θερμοκρασίας του αέρα και του νερού διευκολύνει την ανάπτυξη παθογόνων , αυξάνοντας τον κίνδυνο υδατογενών ασθενειών.
- Οι έντονες βροχοπτώσεις καθιστούν διπλάσιες πιθανότητες να έχει συγκεντρώσεις επιβλαβών παθογόνων σε υδάτινα σώματα λόγω μολυσμένων απορροών και συνδυασμένων υπερχείλισης λυμάτων.
- Σε περιοχές με χαμηλό υψόμετρο, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας προκαλεί διείσδυση αλμυρού νερού στα υπόγεια και επιφανειακά ύδατα υδροφορείς, με δευτερογενείς επιπτώσεις στις καλλιέργειες.
- Οι χαμηλές ροές κατά τις περιόδους ξηρασίας έχουν ως αποτέλεσμα υψηλότερες συγκεντρώσεις ρύπων , που απαιτούν δαπανηρή επεξεργασία λυμάτων. Κατά τη διάρκεια ξηρών και θερμών περιόδων, η άνθηση των κυανοβακτηρίων σε νερά πλούσια σε θρεπτικά συστατικά μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ποιότητα του νερού.
