Πιο κοντά από ποτέ «βρίσκεται» η Θεσσαλονίκη στην Αθήνα, καθώς, εάν τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα, εντός του Νοεμβρίου το σύνολο της διαδρομής θα εκτελείται σε ηλεκτροκινούμενο σιδηροδρομικό δίκτυο.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η διάρκεια της διαδρομής θα ανέρχεται σε περίπου 4/30 ώρες, αντί 5/30 ωρών που διαρκεί σήμερα. Το γεγονός όμως ότι εκκρεμούν τα συστήματα σηματοδότησης και του ETCS (European Train Control System, Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Αμαξοστοιχιών) μεταθέτει τον περιορισμό του χρόνου διαδρομής στις 3 ώρες και 20 λεπτά για το καλοκαίρι του 2019. Και αυτό γιατί μπορεί μέσα στον Νοέμβριο να ολοκληρωθεί η ηλεκτροκίνηση, ωστόσο χωρίς τα παραπάνω συστήματα οι συρμοί δεν θα μπορούν να κινηθούν με τις μέγιστες ταχύτητές τους.
Σήμερα το δίκτυο μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης διαθέτει διπλή ηλεκτροκινούμενη γραμμή σε όλο το μήκος του, εκτός από το τμήμα των 52 χλμ. μεταξύ Λιανοκλαδίου και Δομοκού. Σύμφωνα με τα έως τώρα χρονοδιαγράμματα, το τελευταίο αυτό τμήμα θα έχει ολοκληρωθεί έως τις 31 Οκτωβρίου. Εκείνη τη μέρα πρέπει η κοινοπραξία Ακτωρ – Τέρνα – J&P ΑΒΑΞ να παραδώσει το έργο στην ΕΡΓΟΣΕ και στη συνέχεια να το παραλάβει ο ΟΣΕ, ως αρμόδιος διαχειριστής του δικτύου. Μαζί θα έχουν ολοκληρωθεί και όλες οι δοκιμές στις γραμμές και στην ηλεκτροκίνηση. Το νέο τμήμα Λιανοκλάδι – Δομοκός με τη λειτουργία του θα αντικαταστήσει τη σημερινή απαρχαιωμένη μονή γραμμή. Ετσι, το τρένο θα εκτελεί πλέον από το ερχόμενο φθινόπωρο τη διαδρομή Πειραιάς – Θεσσαλονίκη χωρίς να απαιτείται αλλαγή μηχανής, καθώς θα κινείται με ηλεκτροκίνηση καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής.
Η ολοκλήρωση των έργων αναβάθμισης του σιδηροδρομικού δικτύου δεν συνεπάγεται την «απογείωση» του τρένου, καθώς προϋπόθεση αποτελεί η σηματοδότηση του συνόλου της γραμμής, που σήμερα υπάρχει μόνο τμηματικά. Τα φανάρια (το σύστημα σηματοδότησης) είναι αυτό που καθοδηγεί τους μηχανοδηγούς όσον αφορά στην κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών (επιτάχυνση, περιορισμός ταχύτητας, στάση κ.λπ.). Η εργολαβία σηματοδότησης ανά τμήματα στη γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη ξεκίνησε στα τέλη του 2014 και «σκόνταψε» επί μήνες στο Ελεγκτικό Συνέδριο με αφορμή την έγκριση συμπληρωματικής σύμβασης. Πριν από λίγες εβδομάδες το πρόβλημα ξεπεράστηκε και η εργολαβία που εκτελείται από την κοινοπραξία ΤΟΜΗ – Alstom εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί σε διάστημα 8-10 μηνών. Πάνω στο σύστημα σηματοδότησης θα «κουμπώσει» το σύστημα ETCS (σύστημα ειδοποίησης για το τι συμβαίνει μπροστά από το τρένο, που διασφαλίζει την αποφυγή ατυχημάτων). Αυτό που ήδη έχει ολοκληρωθεί είναι η τοποθέτηση του ETCS στις υπάρχουσες μηχανές. Η εργολαβία αυτή, που ξεκίνησε από το 2007, εκτελείται από την κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ – Thales.
Την τιμητική του θα έχει ο σιδηρόδρομος και στη ΔΕΘ, καθώς η ΤΡΑΙΝΟΣΕ αναμένεται να παρουσιάσει το Pendolino (Ασημένιο βέλος), που θα είναι και το πρώτο τρένο υψηλών ταχυτήτων το οποίο θα «τρέξει» στην πλήρως ηλεκτροκινούμενη γραμμή το 2019. Παράλληλα, η ΓΑΙΑΟΣΕ έχει ανεβάσει στη Θεσσαλονίκη την ηλεκτράμαξά της, μία λοκομοτίβα που είναι και το καμάρι της καθώς πιάνει ταχύτητες μέχρι και 200 χλμ./ώρα, ενώ και ο ΟΣΕ αναμένεται να δώσει μεγάλη έκταση στην ολοκλήρωση της ηλεκτροδοτούμενης γραμμής, που παράλληλα με το άνοιγμα της σιδηροδρομικής αγοράς θα σημάνει την ανάπτυξη των σιδηροδρομικών μεταφορών στη χώρα μας έπειτα από πολλά χρόνια πτώσης.