Εγκαταλειμμένο παραμένει το πρώην βασιλικό κτήμα στο Τατόι. Εχει αφεθεί έρμαιο λεηλασιών, κλοπών και καταστροφών. Η άλλοτε εμβληματική θερινή κατοικία της βασιλικής οικογένειας και τα υπόλοιπα ιστορικά κτίρια της δημόσιας πλέον έκτασης χρόνο με τον χρόνο καταρρέουν και κινδυνεύουν να μετατραπούν σε σωρούς ερειπίων.
Μόνο τρία από τα 27 διατηρητέα κτίρια και ο ιερός ναός της Αναστάσεως έχουν αποκατασταθεί από το υπουργείο Πολιτισμού. Οσο για το συναρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από τον Μάιο του 2015 δεν έχει προχωρήσει στις διορθώσεις (μετά το τέλος της διαβούλευσης) του σχεδίου της κοινής υπουργικής απόφασης για τις χρήσεις και τα επιτρεπόμενα έργα υποδομής στο Τατόι, με συνέπεια να παραμένει… κλειστός ο δρόμος για την αξιοποίηση της έκτασης.
Οπως λένε οι κακές γλώσσες, τα δύο υπουργεία βρίσκονται στα… μαχαίρια όσον αφορά τις χρήσεις των κτιρίων. Ετσι η υπόθεση έχει μπλεχθεί σε ένα πλέγμα διαβουλεύσεων που εμποδίζει την αίσια έκβασή της.
Η ιστορία… σέρνεται από το 2003, οπότε το Τατόι περιέρχεται οριστικά στο Δημόσιο. Μία οκταετία αργότερα, το 2011, ο πρόεδρος του τότε Οργανισμού Αθήνας κ. Γιάννης Πολύζος αναθέτει τη σύνταξη μελέτης, πάνω στην οποία βασίστηκε το σχέδιο της απόφασης για το πρώην βασιλικό κτήμα που εδώ και μία τριετία σκονίζεται σε κάποιο ράφι του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Σε κάθε περίπτωση, για την τύχη του Τατοΐου καίριο ρόλο παίζει και το υπουργείο Πολιτισμού, καθώς είναι υπεύθυνο για τις χρήσεις κτιρίων που έχουν χαρακτηριστεί Νεότερα Μνημεία του κράτους. Ωστόσο εμφανίζεται άτολμο όσον αφορά τις διαβουλεύσεις με το ΥΠΕΝ σχετικά με το θέμα της χωροθέτησης των νέων χρήσεων στα κτίσματα του θερινού ανακτόρου. Μάλιστα, ορισμένες από τις χρήσεις που προβλέπει το σχέδιο απόφασης του 2015 φαίνεται να προσκρούουν στο νομοθετικό πλαίσιο προστασίας της Πάρνηθας (προεδρικό διάταγμα του 2007). Για παράδειγμα, η χρήση ξενοδοχείου που αναφέρει η απόφαση για το κτίριο των στρατώνων δεν «κουμπώνει» με το ΠΔ.
Πάντως, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού κυρία Λυδία Κονιόρδου απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη Βουλή (12.3.2018), η Επιτροπή για το Τατόι που έχει συσταθεί έχει οριστικοποιήσει το επικαιροποιημένο σχέδιο της ΚΥΑ για τον καθορισμό των δραστηριοτήτων και των χρήσεων των κτιρίων του κτήματος.
Για την αποκατάσταση των κτιρίων, ο Σύλλογος Φίλων Κτήματος Τατοΐου έχει ολοκληρώσει τρεις μελέτες για ισάριθμα κτίρια του πρώην βασιλικού κτήματος. Αλλά ενώ οι δύο πρώτες μελέτες, για το Βουτυροκομείο και το Τηλεγραφείο, είχαν εγκριθεί άμεσα (2014), η τρίτη που αφορά την Οικία Φροντιστή καθυστερεί εδώ και δύο έτη να εισαχθεί στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων για έγκριση.
Σε φάση ολοκλήρωσης βρίσκεται και η τέταρτη μελέτη του Συλλόγου για την Οικία Στουρμ, η οποία λόγω πολυπλοκότητας αλλά και της κακής διατήρησης του κτιρίου έχει καθυστερήσει, καθώς ζητήθηκαν από το υπουργείο Πολιτισμού επιμέρους μελέτες πριν από τη σύνταξη και υποβολή της οριστικής. Στόχος είναι να παραδοθεί εντός του 2018.
Ο Σύλλογος είναι διατεθειμένος να προχωρήσει και στην ανάθεση της μελέτης για το κτίριο του Οινοποιείου, το οποίο βρίσκεται σε φάση κατάρρευσης, αλλά αφού το υπουργείο προχωρήσει στην αξιοποίηση των υπόλοιπων τεσσάρων μελετών.
Για το κεντρικό κτίριο του θερινού ανακτόρου, μόλις πριν από έναν χρόνο εγκρίθηκαν από το υπουργείο Πολιτισμού η αρχιτεκτονική μελέτη και η στατική προμελέτη που εκπονήθηκε από τη Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Μνημείων. Το παράδοξο είναι πως τον περασμένο Οκτώβριο, παρότι δεν είναι ακόμη έτοιμη η οριστική μελέτη, έγινε πρόταση στην Περιφέρεια Αττικής για χρηματοδότηση της αποκατάστασης του κεντρικού κτιρίου στο Τατόι με 5 εκατ. ευρώ.
