Στην Ευρώπη υπάρχουν σήμερα εγκατεστημένα πάνω από 12.000.000 ηλιακά θερμικά συστήματα. Η πιο διαδομένη εφαρμογή τους είναι η παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, δηλαδή ο ηλιακός θερμοσίφωνας. Η Ε.Ε. προβλέπει τον τριπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος των θερμικών ηλιακών έως το 2030. Ο στόχος αυτός ισοδυναμεί με αύξηση της ετήσιας παραγωγής και εγκατάστασης κατά 600% τα επόμενα οχτώ χρόνια.
Είναι μία μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα, όχι μόνο να αξιοποιήσει ένα από τα πιο σημαντικά της asset, τον ήλιο, αλλά να αναπτύξει περαιτέρω μία βιομηχανία που ήδη βρίσκεται σε ηγετική θέση στην ευρωπαϊκή αγορά: τη βιομηχανία των ηλιακών θερμικών, τη μόνη βιομηχανία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας όπου η Ελλάδα έχει αναπτύξει δική της παραγωγή.
«Από τα τελευταία επίσημα στοιχεία πωλήσεων στην ευρωπαϊκή αγορά ηλιακών, το 2020, φαίνεται ότι η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη» σημειώνει στο newmoney ο Κώστας Τραβασάρος, πρόεδρος της Solar Heat Europe, της ευρωπαϊκής ένωσης που εκπροσωπεί το 90% των κατασκευαστών ηλιακών θερμικών στην Ευρώπη. «Το 2021 η αγορά γνώρισε μια ισχυρή ανάπτυξη που συνεχίζεται και το 2022» προσθέτει ο Κ. Τραβασάρος. «Η ελληνική βιομηχανία ηλιακών θερμικών, που αποτελείται από μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εξάγει σχεδόν 70% της παραγωγής της προς όλο τον κόσμο. Εκτιμώ ότι έχουμε ήδη ξεπεράσει τη Γερμανία σε παραγωγή ηλιακών συλλεκτών. Προκειμένου να αξιοποιηθεί η αναπτυξιακή ευκαιρία που παρουσιάζεται, οι επιχειρήσεις και η πολιτεία πρέπει να επενδύσουν τόσο σε αύξηση της παραγωγής και σε καινοτομία αλλά και στη διάδοση όλων των εφαρμογών ηλιακών θερμικών.»
Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν γίνει σημαντικές επενδύσεις στον κλάδο των ελληνικών θερμικών ηλιακών. Οι περισσότερες από τις 22 εταιρείες- μέλη της Ένωσης Bιομηχανιών Hλιακής Eνέργειας (ΕΒΗΕ) έχουν κατασκευάσει νέες μονάδες παραγωγής, πιο σύγχρονες και με μεγαλύτερη δυναμικότητα. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε νέα μονάδα στην Κόρινθο και τουλάχιστον τρεις ακόμα εταιρείες κατασκευάζουν αυτή την περίοδο νέες μονάδες αυτοματοποιημένης παραγωγής, αυξάνοντας παράλληλα τις θέσεις εργασίας.
«Η Ελλάδα έχει μία από τις πιο δυνατές βιομηχανίες θερμικών ηλιακών στην Ευρώπη και οι εταιρείες μας φρόντισαν έγκαιρα να αυξήσουν την παραγωγή τους» τονίζει στο newmoney ο Χρήστος Κώνστας, σύμβουλος της ΕΒΗΕ. «Οι ελληνικές εταιρείες είναι δημοφιλείς γιατί συνδυάζουν καλές τιμές με ποιοτικά προϊόντα. Πέρα από τις άμεσες εξαγωγές, πολλές μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού χρησιμοποιούν ελληνικά εξαρτήματα/μέρη για την κατασκευή των δικών τους ηλιακών.»
Εκτόξευση της ζήτησης
Η ενεργειακή κρίση ήρθε να προσθέσει στην αύξηση της ζήτησης για ηλιακά θερμικά, που είχε ήδη ξεκινήσει με την ευαισθητοποίηση των πολιτών για την κλιματική αλλαγή και την αναζήτηση πράσινων πηγών ενέργειας.
Στην Ευρώπη, κυρίως στη Βόρεια Ευρώπη, οι κατασκευαστές κατοικιών χρησιμοποιούν μεγάλα κεντρικά συστήματα ηλιακών θερμικών, τοποθετώντας τα πάνελ στις στέγες και το δοχείο μέσα στο ακίνητο, συνήθως στο υπόγειο, αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια όχι μόνο για παροχή ζεστού νερού αλλά και για την υποβοήθηση των συστημάτων θέρμανσης.
Μετά την έκρηξη της ενεργειακής κρίσης, η ζήτηση έχει αυξηθεί περαιτέρω, καταγράφοντας άνοδο περίπου 30% τους τελευταίους μήνες.
Οι Έλληνες κατασκευαστές διαβεβαιώνουν ότι υπάρχει επάρκεια στην αγορά, καθώς τα ελληνικά εργοστάσια έχουν αυξήσει την παραγωγή τους κατά 20-25% τα τελευταία δύο χρόνια. Άλλωστε, η παραγωγή χρησιμοποιεί κατά βάση ελληνικές πρώτες ύλες, όπως αλουμίνιο και χαλκός, οπότε δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα τροφοδοσίας πρώτων υλών.
Βιομηχανία και τηλεθέρμανση
Ωστόσο, η χρήση των ηλιακών δεν περιορίζεται στις κατοικίες. Υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης στη βιομηχανία και την τηλεθέρμανση.
«Η απότομη αύξηση του κόστους της ενέργειας οδηγεί όλο και περισσότερες βιομηχανίες να διερευνήσουν την ενσωμάτωση ηλιακών θερμικών στη διαδικασία παραγωγής. Στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών, στη χημική βιομηχανία, στη κατεργασία μετάλλων αναπτύσσεται ήδη μια δυναμική αγορά» αναφέρει ο Κ. Τραβασάρος. «Περισσότεροι από 20 Ευρωπαίοι κατασκευαστές παραδίδουν ολοκληρωμένα συστήματα κυρίως για χαμηλές και μέσες θερμοκρασίες. Ορισμένοι συμπεριλαμβάνουν και τη χρηματοδότηση του έργου, παρέχοντας ουσιαστικά εγγυημένη τιμή για την ενέργεια, όπως το νέο μέλος μας NEW HEAT στη Γαλλία. Σε όλη την Ευρώπη εκτελούνται τέτοια έργα και πολλά ακόμη είναι σε πορεία υλοποίησης. Πρόσφατα εγκρίθηκαν από την ισπανική κυβέρνηση 24 έργα ισχύος 47,4 Mwth».
Στην τηλεθέρμανση, που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, η συνεισφορά του ηλιακού συστήματος θερμότητας μπορεί να καλύψει μεγάλο μέρος των αναγκών.
«Ιδιαίτερα αν συνδυάζεται με διεποχιακή δεξαμενή» εξηγεί ο Κ. Τραβασάρος «δηλαδή όταν αποθηκεύεται η ενέργεια το καλοκαίρι, όταν υπάρχει άφθονη, για το χειμώνα που οι ανάγκες είναι μεγαλύτερες. Να σημειωθεί ότι η αποθήκευση θερμικής ενέργειας είναι πολύ φθηνότερη από την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας.»
Η ΕΒΗΕ προσπαθεί να προωθήσει την ιδέα τα ηλιακά θερμικά να εισαχθούν στα συστήματα τηλεθέρμανσης σε Μεγαλόπολη και Δυτική Μακεδονία, όπως συμβαίνει ήδη στη Δανία.
Στη Δανία, όπου υπάρχουν πάνω από 100 εγκαταστάσεις ηλιακών θερμικών, οι αρχές αντικαθιστούν το φυσικό αέριο στα κοινοτικά εργοστάσια τηλεθέρμανσης εισάγωντας και ηλιακά θερμικά. Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία και Πολωνία προγραμματίζουν νέα έργα τηλεθέρμανσης με χρήση ηλιακών θερμικών.
Το ελληνικό πρόγραμμα επιδότησης ηλιακών
Εντωμεταξύ, στην Ελλάδα, όπου πάνω από 1.500.000 νοικοκυριά έχουν εγκατεστημένους ηλιακούς θερμοσίφωνες, οι καταναλωτές βρίσκονται εν αναμονή των κυβερνητικών αποφάσεων για την έναρξη επιδότησης αγοράς ηλιακών. Η ΕΒΗΕ, από την πλευρά της, έχει προτείνει να δοθεί ένα κουπόνι για αγορά ηλιακού, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια ή χρονικό περιορισμό για τις αιτήσεις και την αγορά των ηλιακών.
Σε ότι αφορά στο τελευταίο, η ΕΒΗΕ προειδοποιεί για τον κίνδυνο να προκληθεί μία «υπερζήτηση» στην εσωτερική αγορά, με συνέπεια να εμφανιστούν προβλήματα στην τροφοδοσία και να ευνοηθούν οι εισαγωγές ηλιακών από το εξωτερικό, κυρίως την Κίνα.
