Η μνήμη και το μέλλον του Πεν Στέισον στη Νέα Υόρκη
Η επέκταση, εν καιρώ πανδημίας, του Πεν Στέισον, του μεγάλου σιδηροδρομικού σταθμού της Νέας Υόρκης είναι μια εξέλιξη που δεν αφορά μόνο την πόλη και το μέλλον των μετακινήσεων. Εχει έναν τεράστιο συμβολισμό, καθώς η νέα πτέρυγα, που πήρε το όνομα του γερουσιαστή Μόινιχαν, είναι ένα αρχιτεκτονικό έργο πνοής που συνταιριάζει στοιχεία νέων τεχνολογιών με την κλασικιστική παράδοση, ως φόρο τιμής στον κατεδαφισμένο Πεν Στέισον (ο Ντάνιελ Πάτρικ Μόινιχαν, 1927-2003, ήταν μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος και ο εμπνευστής της ανανέωσης του Πεν Στέισον ήδη από τη δεκαετία του 1990). Η νέα πτέρυγα βρίσκεται μέσα σε ένα από τα μεγάλα κτίρια της Νέας Υόρκης των αρχών του 20ού αιώνα, στο ταχυδρομικό μέγαρο Τζέιμς Φάρλεϊ, που χτίστηκε παράλληλα με τον παλιό Πεν Στέισον στο μεγαλοπρεπές ύφος της νεοϋορκέζικης Beaux-Arts, θυμίζοντας την κοινωνία που περιγράφει η Ιντιθ Γουόρτον. Το νέο έργο έχει την υπογραφή του αρχιτεκτονικού γραφείου SOM, από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως, και επαναφέρει ζητήματα στον δημόσιο διάλογο, όπως η συμβολή των σιδηροδρόμων στην υπό διαμόρφωση καθημερινότητα, τα νέα αρχιτεκτονικά ορόσημα της Νέας Υόρκης, η σύνδεση παρελθόντος και μέλλοντος. Το ρολόι που δεσπόζει στο νέο κτίριο είναι μια ανάμνηση του παλαιού Πεν Στέσιον, που ήταν ένα μνημειακής αρχιτεκτονικής κτίριο, μοναδικό σε ατμόσφαιρα και μορφοπλαστική ποικιλία. Εχει ενδιαφέρον να αναλογιστεί κανείς πώς η «θυσία» του παλαιού Πεν Στέισον άνοιξε τον δρόμο σε μια νέα προσέγγιση σε αυτό που αποκαλούμε αρχιτεκτονική κληρονομιά. Η κατεδάφιση άρχισε τον Οκτώβριο του 1963 και ολοκληρώθηκε το 1964. Παρότι υπήρξαν διαμαρτυρίες, ήδη από το 1962, όταν είχε γίνει γνωστή η πρόθεση της κατεδάφισης του μνημειακού κτιρίου, οι αντιστάσεις ήταν χαμηλές, καθώς έως και τις αρχές της δεκαετίας του ’60 ήταν περιορισμένο το ενδιαφέρον για τους ιστορικούς ρυθμούς προ του 1914. Επιπλέον, το παλιό κτίριο είχε εκπέσει σε κατάσταση παρακμής, καθώς τα μεταπολεμικά χρόνια είδαν τον θρίαμβο του αυτοκινήτου και του αεροπλάνου εις βάρος του σιδηροδρόμου. Αυτό συνέβη κυρίως στις ΗΠΑ. Με την κατεδάφιση όμως του Πεν Στέισον, αναπτύχθηκε το κίνημα για τη διάσωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Η κατεδάφιση του Πεν Στέισον θεωρείται το μεγαλύτερο «σοκ» στην ιστορία των πληγμάτων που δέχθηκε η αρχιτεκτονική προ του μοντερνισμού. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει πρωτοβουλία για το ξαναχτίσιμο του παλαιού σταθμού.