Επενδύσεις πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια παγκοσμίως πρόκειται να διατεθούν στον άνθρακα, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο έως το τέλος του 2024, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ), αποτελώντας ένα τεράστιο νούμερο σε σχέση με τους υψηλούς στόχους για κυριαρχία των καθαρών μορφών ενέργειας.
Ωστόσο, ο σχεδιασμός αυτός δεν ανακόπτει τη φρενήρη ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας, που πέρσι για πρώτη φορά οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και δίκτυα ξεπέρασαν τις δαπάνες για ορυκτά καύσιμα.
Η αναλογία καθαρής ενέργειας προς τις επενδύσεις συμβατικών καυσίμων προβλέπεται να φτάσει το 10:1 φέτος -σε σύγκριση με την αναλογία 2:1 το 2015, αναφέρει στην τελευταία του έκθεση ο IEA.
«Οι επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια σημειώνουν νέα ρεκόρ ακόμη και σε δύσκολες οικονομικές συνθήκες, υπογραμμίζοντας τη δυναμική πίσω από τη νέα παγκόσμια ενεργειακή οικονομία», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του IEA, Φατίχ Μπιρόλ.
Γιγαντιαίες επενδύσεις
Οι αναταράξεις που βιώνουν οι πράσινες επενδύσεις, κυρίως στην ΕΕ, λόγω υπερπαραγωγής και αρνητικών τιμών, δεν φαίνεται να στέκονται εμπόδιο στο πράσινο κύμα των έργων το επόμενο διάστημα. Για φέτος, οι παγκόσμιες ενεργειακές επενδύσεις πρόκειται να ξεπεράσουν τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, από τα οποία τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια θα είναι χρηματοδότηση για έργα «καθαρής ενέργειας», διπλάσια από τα κεφάλαια που δαπανώνται για ορυκτά καύσιμα.
Ως καθαρές μορφές ενέργειας, ο Οργανισμός ορίζει τις τεχνολογίες ΑΠΕ, τα ηλεκτρικά οχήματα, την πυρηνική ενέργεια, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, την αποθήκευση, τις αντλίες θερμότητας, την ενεργειακή εξοικονόμηση αλλά και «καύσιμα χαμηλών εκπομπών» με δέσμευση υδρογόνου και άνθρακα.
Όπως αναφέρει στην τελευταία του έκθεση ο ΙΕΑ, η αύξηση των δαπανών για καθαρή ενέργεια υποστηρίζεται από ισχυρά οικονομικά δεδομένα, από συνεχείς μειώσεις κόστους και από τους προβληματισμούς για την ενεργειακή ασφάλεια.
500 δισ. για Φ/Β
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΕΑ, οι επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά ξεπερνούν πλέον όλες τις άλλες τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρισμού μαζί. Προβλέπει μάλιστα ότι οι δαπάνες για φωτοβολταϊκά θα φτάσουν τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια φέτος, καθώς η πτώση των τιμών των μονάδων ενισχύει δυναμικά τις νέες επενδύσεις.
Όπως αναφέρεται, οι επενδύσεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν κατά 15% ανά έτος, σε 1,3 τρισ. δολάρια το 2023, αλλά ο IEA αναμένει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα επιβραδυνθεί το 2024 λόγω της μείωσης του κόστους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. «Κάθε δολάριο που επενδύθηκε σε αιολικά και ηλιακά Φ/Β απέδιδε 2,5 φορές περισσότερη ενέργεια από ένα δολάριο που δαπανήθηκε για τις ίδιες τεχνολογίες μια δεκαετία πριν».
Παρόντα και τα ορυκτά καύσιμα
Οι επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο ανταποκρίνονται στη ζήτηση, σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού. Ο ΙΕΑ αναμένει ότι οι παγκόσμιες επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο θα αυξηθούν κατά 7% στα 570 δισεκατομμύρια δολάρια φέτος -μετά από παρόμοια άνοδο 9% πέρσι, μια αύξηση που οφείλεται κυρίως στις επενδύσεις των εθνικών εταιρειών πετρελαίου της Μέσης Ανατολής και της Ασίας.
Η επίτευξη των καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050 θα σήμαινε ότι οι ετήσιες επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα θα έπρεπε να μειωθούν περισσότερο από το μισό. Δηλαδή από πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το 2024, σε λιγότερο από 450 δισεκατομμύρια δολάρια το 2030. Θα σήμαινε επίσης ότι οι δαπάνες για καύσιμα χαμηλών εκπομπών θα δεκαπλασιαστούν, σε περίπου 200 δισεκατομμύρια δολάρια το 2030.
Η έκθεση αναφέρει ότι οι «επενδύσεις καθαρής ενέργειας» από εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου ανήλθαν σε 28 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, «λιγότερο από το 4% των συνολικών κεφαλαιουχικών δαπανών», σημειώνεται στην έκθεση. Περισσότερες από 120 χώρες δεσμεύτηκαν στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα Cop 28 να τριπλασιάσουν τη δυναμικότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να διπλασιάσουν την ενεργειακή απόδοση έως το 2030.
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, οι επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια θα πρέπει να διπλασιαστούν έως το 2030 παγκοσμίως -και να τετραπλασιαστούν σε αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες εκτός Κίνας. Ο IEA σημειώνει ότι η Κίνα, η ΕΕ και οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 60% των σημερινών παγκόσμιων δαπανών για καθαρή ενέργεια. Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ αντιστοιχούν σε δαπάνες καθαρής ενέργειας ύψους 370 δισεκατομμυρίων δολαρίων και 315 δισεκατομμυρίων δολαρίων φέτος, αντίστοιχα, ενώ η Κίνα αναμένεται να δαπανήσει 675 δισεκατομμύρια δολάρια για καθαρή ενέργεια το 2024.
Ωστόσο, από τα 50 GW παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα που εγκρίθηκαν πέρυσι, σχεδόν όλα ήταν στην Κίνα, αντανακλώντας τις προτεραιότητες της χώρας, λόγω και της χαμηλής απόδοση της υδροηλεκτρικής ενέργειας.
