Ο δρόμος προς ένα κόσμο που θα τροφοδοτείται από τις ΑΠΕ εμπεριέχει απρόβλεπτες συνέπειες, όπως μια αύξηση 40.000% στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος.
Η τιμή στο Τέξας αυξήθηκε από τα 15 δολάρια έως και στα 9.000 δολάρια ανά μεγαβατώρα αυτό το μήνα καθώς οι αποσύρσεις μονάδων άνθρακα και οι ασθενείς άνεμοι οδήγησαν την περιοχή κοντά σε μπλακ άουτ κατά τη διάρκεια του κύματος καύσωνα.
Είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται διεθνώς. Η Γερμανία απέτρεψε τρεις διακοπές τον Ιούνιο και είδε τις τιμές να εκτοξεύονται ή να υποχωρούν κάτω από το μηδέν μέσα σε λίγες ημέρες καθώς ανταλλάζει τον άνθρακα και την πυρηνική ενέργεια με τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά. Στη Βρετανία, πάνω από ένα εκατομμύριο νοικοκυριά έμειναν χωρίς ρεύμα στις 9 Αυγούστου, εν μέρει επειδή ένα αιολικό πάρκο τέθηκε εκτός λειτουργίας.
Τα πρόσφατα προβλήματα αποτελούν προειδοποίηση για τον υπόλοιπο κόσμο, καθώς οι κυβερνήσεις προσπαθούν να αντικαταστήσουν τους παλαιούς πυρηνικούς αντιδραστήρες και τις μονάδες άνθρακα με φθηνότερες και καθαρότερες ΑΠΕ. Οι διαχειριστές, οι πολιτικοί και οι προμηθευτές μαθαίνουν με το δύσκολο τρόπο ότι το να χάνεις τεράστιες 24ωρες μονάδες μπορεί να είναι σοβαρή πρόκληση αν δεν έχει γίνει λεπτομερής σχεδιασμός.
“Πρέπει να έχουμε συστήματα για να βεβαιώσουμε ότι θα υπάρχει επαρκής παραγωγή στο δίκτυο – αλλιώς στην καλύτερη περίπτωση θα έχουμε μπλακ άουτ και στη χειρότερη κάποιου είδους κατάρρευση του δικτύου”, δήλωσε ο Σεβερίν Μπόρενσταϊν, οικονομολόγος ενέργειας στο πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, όπου έχει τεθεί στόχος για πλήρη κάλυψη από ΑΠΕ ως το 2045.
Δεν υπάρχει εύκολη λύση
Στη Γερμανία, οι διαχειριστές αναγκάστηκαν να στραφούν στις εφεδρείες για να αποφύγουν τις διακοπές κατά τον καύσωνα του Ιουνίου, καθώς ορισμένοι κατηγορούσαν τις κακές προγνώσεις για την αιολική παραγωγή. Οι τιμές εκτοξεύτηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις εν όψει ελλείψεων και υποχώρησαν κάτω του μηδενός σε άλλες όταν η ηλιακή παραγωγή πλημμύρισε το σύστημα.
Ένας σύνδεσμος που εκπροσωπεί τους μεγαλύτερους προμηθευτές προειδοποίησε ότι το δίκτυο μπορεί να γίνει ολοένα και πιο ασταθές καθώς η κυβέρνηση οδηγεί σε απόσυρση τις πυρηνικές μονάδες και αυτές του άνθρακα. “Ως το 2023 το αργότερο, θα βρισκόμαστε μέσα σε μια έλλειψη ασφαλούς ισχύος”, δήλωσε ο Στέφαν Κάπφερερ, διευθυντής του συνδέσμου BDEW.
Οι κυβερνήτες των ανθρακικών περιοχών της Γερμανίας κάλεσαν την καγκελάριο Μέρκελ να συντονίσει μια προσεκτική έξοδο από τον άνθρακα δίχως να εκτοξεύονται οι τιμές και να διακινδυνεύονται μπλακ άουτ. Στο μεταξύ, η χώρα αναμένεται να γίνεται όλο και πιο εξαρτημένη από εισαγωγές από τους γείτονές της, ορισμένοι εκ των οποίων αντιμετωπίζουν τις δικές τους ενεργειακές επαναστάσεις.
Στη Βρετανία, όπου ο άνθρακας κάλυπτε κάποτε σχεδόν όλη τη ζήτηση, οι έρευνες που έγιναν για το μπλακ άουτ του Αυγούστου έκριναν ότι ένας κεραυνός που χτύπησε μια γραμμή μεταφοράς στα βόρεια του Λονδίνου έθεσε εκτός δικτύου μια μονάδα αερίου και ένα τεράστιο υπεράκτιο αιολικό. Ενώ οι αρχές διερευνούν το ακριβές αίτιο, η National Grid δήλωσε σε αναφορά της προς τους ρυθμιστές ότι εξετάζει καλύτερους τρόπους για την ενσωμάτωση των ΑΠΕ.
“Η αιολική παραγωγή, τα φ/β και οι διασυνδέσεις είναι διαφορετικά από τη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή”, τόνισε σχετικά.
Στην Αυστραλία, οι ρυθμιστές προσέφυγαν ενάντια σε τέσσερις εταιρείες αιολικών αυτό το μήνα, με τον ισχυρισμό ότι οι μονάδες τους συνέβαλαν στο τεράστιο μπλακ άουτ του 2016. Το περιστατικό οδήγησε σε συζήτηση σχετικά με το αν ένα έθνος τόσο πλούσιο σε άνθρακα και αέριο θα έπρεπε να επιτρέψει στο δίκτυό του να εξαρτάται τόσο πολύ από τις ΑΠΕ.
Η ζωή πέρα από τα ορυκτά καύσιμα
Ορισμένα δίκτυα έχουν αναλάβει τεράστιες ποσότητες αιολικών και φ/β δίχως εκτατεμμένες διακοπές. Η Καλιφόρνια, για παράδειγμα, συχνά λαμβάνει πάνω από το 40% από ΑΠΕ νωρίς το απόγευμα και συχνά βλέπει τις τιμές να γίνονται αρνητικές. Το Τέξας, που έχει περισσότερα αιολικά από κάθε άλλη πολιτεία στις ΗΠΑ, διαθέτει τη χαμηλότερη χονδρεμπορική τιμή στη χώρα. Οι ΑΠΕ είναι πλέον η πιο οικονομική μορφή ηλεκτροπαραγωγής στα δύο τρίτα του πλανήτη.
Οι υπέρμαχοι της καθαρής ενέργειας καταδεικνύουν τις μπαταρίες ως λύση για τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ. Εταιρείες όπως η Tesla και η γερμανική Sonnen έχουν αναπτύξει μεγάλα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας που μπορούν να αποθηκεύουν όταν η ζήτηση είναι χαμηλή και να διοχετεύουν όταν είναι υψηλή. Οι προμηθευτές επίσης έχουν ασκήσει πίεση για πιο ισχυρά δίκτυα μεταφοράς.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ισχυριστεί ότι ο μόνος τρόπος να μείνει αξιόπιστο το δίκτυο είναι μέσω του ασύμφορου άνθρακα και των πυρηνικών σταθμών δίχως διασώσεις. Οι προσπάθειες αυτές δεν κατάφεραν να ευοδώσουν ιδιαίτερα, αλλά οι πολιτείες προσφέρουν επιδοτήσεις για να σώσουν πυρηνικές μονάδες από την απόσυρση, οδηγώντας σε έρευνα από τους κρατικούς ρυθμιστές που έχει ήδη καθυστερήσει τη μεγαλύτερη ετήσια δημοπρασία ενέργειας στις ΗΠΑ για μήνες.
Εντωμεταξύ, στο Τέξας το δίκτυο έχει γίνει όλο και πιο εκτεθειμένο στις διακυμάνσεις της αιολικής παραγωγής. Η αύξηση των τιμών νωρίτερα αυτό το μήνα έγινε εν μέρει επειδή η παραγωγή των αιολικών μειώθηκε στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων μηνών.
Σε αντίθεση με το Τέξας, κάποιες περιοχές χρησιμοποιούν μηχανισμούς ισχύος για να βεβαιώσουν ότι θα υπάρχει επαρκής ισχύς. Σε αυτούς, οι μονάδες πληρώνονται για να εγγυόνται την ισχύ σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, ακόμα και αν τελικά η αγορά δεν τη χρειαστεί.
Όπως δήλωσε ο Ντάνιελ Σαγουάν, ερευνητής στο Resources for the Future, υπάρχουν τρόποι για τη μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια “ώστε να μην αυξάνεται η πιθανότητα για μπλακ άουτ”.
(των David R Baker, Will Wade, James Thornhill, Bloomberg)