Σε μάχη χαρακωμάτων στην κορυφή της μετοχικής πυραμίδας, μεσούσης της ενεργειακής κρίσης, εξελίσσεται η λειτουργία της πλωτής δεξαμενής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, που θα κοστίσει περίπου 370 εκατ. ευρώ και υλοποιείται από την Gastrade.
Η έναρξη της κατασκευής του έργου, η οποία έγινε τον περασμένο Μάιο παρουσία του πρωθυπουργού, έχει αναδειχθεί σε μία από τις κύριες υποδομές LNG της χώρας που θα συμβάλουν στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και στην ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας και των χωρών των Βαλκανίων.
Ομως παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη -σε μια ιδιαίτερη συγκυρία- επισπεύδει τις επενδύσεις για την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και οι εξελίξεις έχουν αναδείξει ήδη τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα ως πύλη φυσικού αερίου για τα Βαλκάνια, το FSRU κινδυνεύει με εκτροχιασμό λόγω σοβαρών διαφωνιών μεταξύ των μετόχων.
Από τη μία πλευρά βρίσκονται οι εταιρείες που συγκροτούν τον πυρήνα της μετοχικής βάσης της Gastrade (όμιλος Κοπελούζου, GasLog Investments, ΔΕΠΑ Εμπορίας, ΔΕΣΦΑ, Bulgartransgaz EAD) και από την άλλη οι ισχυροί μέτοχοι του ΔΕΣΦΑ (Snam, Fluxys, Enagas, Damco – Κοπελούζος) που καλείται να υπογράψει τη σύμβαση σύνδεσης του έργου και να προχωρήσει στην υλοποίηση του σχεδιασμού.
Στη μέση των δύο αντιμαχόμενων στρατοπέδων βρίσκονται το ΥΠΕΝ και η ΡΑΕ, η οποία πρόσφατα ζήτησε την επίσπευση της ολοκλήρωσης του FSRU, επικαλούμενη το διαρκώς ευμετάβλητο και δυσμενές ενεργειακό περιβάλλον.
Η Gastrade έχει προγραμματίσει τη λειτουργία του έργου στα τέλη του 2023, χρονοδιάγραμμα μάλιστα πιεστικό λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων και από την κυβέρνηση να επιταχυνθεί.
Ομως ο χρόνος αυτός κινδυνεύει να εκτροχιαστεί πλήρως εξαιτίας της πρόβλεψης του ΔΕΣΦΑ ότι ο βασικός μηχανολογικός εξοπλισμός (οι μονάδες του σταθμού συμπίεσης και ο αντίστοιχος εξοπλισμός παροχής ενέργειας) θα καθυστερήσει, με αποτέλεσμα η εγκατάσταση του σταθμού να μην παραδοθεί στις αρχές του 2024 όπως ζητούν η ΡΑΕ και η Gastrade. Με βάση το δεκαετές πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ που εγκρίθηκε τον Αύγουστο από τη ΡΑΕ, η διαδικασία ανάθεσης του εξοπλισμού πρέπει να ξεκινήσει εντός του μήνα.
Ωστόσο, ο διαχειριστής φαίνεται να έχει διαμηνύσει πως θεωρεί αγκάθι την προμήθεια του εξοπλισμού χωρίς να αφήνει περιθώρια ελιγμών.
Πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι πρόσφατα για το θέμα υπήρξε συνάντηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα στο ΥΠΕΝ μεταξύ των δύο εταιρειών, παρουσία και της ΡΑΕ, όπου η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Μαρία Ρίτα Γκάλι επιβεβαίωσε την αδυναμία του διαχειριστή να ανταποκριθεί στο σφιχτό χρονοδιάγραμμα.
Αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι η Gastrade κάνει αποδεκτή μικρή μόνο παρέκκλιση από το χρονοδιάγραμμα (όχι πέραν της άνοιξης του 2024) και ότι έχει προειδοποιήσει ότι η υπογραφή της σύμβασης με τον ΔΕΣΦΑ θα γίνει με ρήτρες λόγω της απώλειας εσόδων που θα γράφει από τις καθυστερήσεις του έργου. Για να εξομαλυνθεί η κατάσταση και να υπάρξει λύση κοινώς αποδεκτή φαίνεται ότι έχουν προταθεί στην Gastrade και κάποιες εναλλακτικές προτάσεις εν είδει αντισταθμιστικών, προκειμένου να μετριαστούν οι απώλειες (π.χ εκχώρηση των δικαιωμάτων εισαγωγής αερίου από τους Κήπους που σήμερα ανήκουν στον ΔΕΣΦΑ). Οριστικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί αφού οι διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών αλλά και της ΡΑΕ συνεχίζονται.
Ο τερματικός σταθμός Αλεξανδρούπολης είναι χωρητικότητας 153.500 κ.μ. υγροποιημένου φυσικού αερίου. Το LNG που θα φτάνει με καράβια από διάφορες πηγές στην Αλεξανδρούπολη θα αεριοποιείται, θα μπαίνει στο εθνικό σύστημα και από εκεί μέσω του IGB στη Βουλγαρία και μέσω ενός άξονα διασυνδετήριων αγωγών στη Σερβία και τη Ρουμανία, καθώς και στη Βόρεια Μακεδονία, μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Το έργο προωθείται με τη στήριξη της Ε.Ε., η οποία το έχει συμπεριλάβει στα ευρωπαϊκά έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI) και πριν από έναν χρόνο έδωσε το πράσινο φως για τη χρηματοδότησή του με το ποσό των 166,7 εκατ. ευρώ.
