Πράσινες υποδομές, υδροδοτικά και αντιπλημμυρικά έργα, φράγματα, συνθέτουν μεγάλο μέρος της νέας γενιάς των έργων υποδομών της χώρας. Οι κατασκευές επιστρέφουν στο προσκήνιο για να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη. Το επόμενο διάστημα έργα υποδομών, συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ, θα μπουν στη γραμμή της εκκίνησης.
Μέσα στα τρία τελευταία χρόνια έχουν συμβασιοποιηθεί έργα 4,2 δισ. ευρώ, από το mega πλάνο των 13 δισ. ευρώ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα έργων υποδομών που έχει δει η ελληνική αγορά μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, προβλέπονται επιπρόσθετες ετήσιες επενδύσεις σε υποδομές και κατοικίες ως 4,1% του ΑΕΠ σε σχέση με το 2020. Το ποσοστό των επενδύσεων σε κατασκευαστικά έργα θα φτάσει μέχρι το 8,1% του ΑΕΠ το 2025 από 4% το 2020. Ο κύκλος εργασιών του κλάδου εργασιών αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το 2020, αγγίζοντας τα 19,8 δισ. ευρώ το 2026, εφόσον απορροφηθεί το σύνολο των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Με ένα παζλ χρηματοδοτικών εργαλείων, που συνδυάζει πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, του νέου ΕΣΠΑ, του CEF, που συμπληρώνονται από ιδιωτικά κεφάλαια, στην περίπτωση των ΣΔΙΤ, τα έργα υποδομών έχουν ανεβάσει στροφές. Οι μεγάλοι παίκτες των κατασκευών ρίχνουν όλες τους τις δυνάμεις στη διεκδίκηση των συμβάσεων.
Η κοσμογονία των έργων από τη μία, αλλά και το ευρύτερο μακροοικονομικό περιβάλλον από την άλλη, έχουν οδηγήσει τους κατασκευαστικούς ομίλους στο κυνήγι της ρευστότητας, μέσω θεσμικών επενδυτών, αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, εξαγορών.
Σημαντική παράμετρο στο νέο πρόγραμμα των έργων αποτελεί η βιωσιμότητα. Όπως πρόσφατα ανέφερε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής, το πρόγραμμα έργων, που έχει συμπεριληφθεί στο ΕΣΠΑ της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027, είναι το πιο φιλοπεριβαλλοντικό που έχει καταρτιστεί ποτέ, καθώς το 67% αφορά σε πράσινες και βιώσιμες υποδομές μεταφορών.
Με διαγωνισμούς συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ σε εξέλιξη, οι Συμπράξεις Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα δίνουν δυναμικό «παρών» προσελκύοντας και διεθνές ενδιαφέρον. Το Fly Over της Θεσσαλονίκης έχει ήδη μπει σε τροχιά υπογραφής. Το χρηματοδοτικό μείγμα έχει «κλειδώσει» και εντός του μήνα αναμένεται να παρουσιαστεί στη Βουλή ώστε να πέσουν εν συνεχεία οι υπογραφές με το σχήμα ΑΒΑΞ-ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ.
Μέσα στο δεύτερο τρίμηνο του 2023, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών που κυριαρχεί στην «πίτα» των ΣΔΙΤ πρόκειται να συμβασιοποιήσει έργα ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Η βεντάλια των έργων περιλαμβάνει έργα υποδομών βιώσιμης ανάπτυξης, όπως φράγματα, αλλά για πρώτη φορά επίσης λειτουργίας και συντήρησης.
Μέσα στον μήνα, αναμένεται να περάσει το ΣΔΙΤ της αναβάθμισης και συντήρησης του σιδηροδρομικού δικτύου της Βόρειας Ελλάδας, κόστους περί τα 300 εκατ. ευρώ. Θα ακολουθήσει το επόμενο διάστημα η ανάδειξη της κοινοπραξίας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Ακτωρ Παραχωρήσεις – Intrakat ως οριστικού αναδόχου για το ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ «Χερσόνησος-Νεάπολη», προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ.
Νέας γενιάς υποδομές
Πέντε σημαντικοί διαγωνισμοί, συνολικού προϋπολογισμού 379 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ξεκίνησαν πριν λίγες ημέρες. Πρόκειται για τα έργα ύδρευσης σε Άρτα – Πρέβεζα – Λευκάδα – Αιτωλοακαρνανία, την κατασκευή του φράγματος Τσικνιά στη Λέσβο, εγγειοβελτιωτικά έργα στην Αιτωλοακαρνανία, αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα στο Νομό Λασιθίου Κρήτης και αντιπλημμυρικά έργα στον Δήμο Λουτρακίου. Στα έργα νέας γενιάς συγκαταλέγονται επίσης οι σημαντικές αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις, που πλησιάζουν το 1,5 δισ. ευρώ.
Ως το τέλος του έτους πρόκειται να προκηρυχθεί η επέκταση του Προαστιακού προς τη Δυτική Αττική, προϋπολογισμού 110 εκατ. ευρώ με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αντίστοιχα, αναμένεται η έναρξη του διαγωνισμού για την επέκταση της Γραμμής 2 του μετρό προς Ίλιον, με τρεις νέους σταθμούς από Ανθούπολη προς Παλατιανή, Ίλιον και Άγιο Νικόλαο. Η νέα επέκταση θα έχει μήκος 4 χλμ. Ο προϋπολογισμός του έργου θα ανέλθει στα 500 εκατ. ευρώ καθώς θα περιλαμβάνει και την επέκταση του αμαξοστασίου του Ελαιώνα, κατά 20.000 τ.μ., με υποδομές συντήρησης τροχαίου υλικού.
Παράλληλα, προχωράει το μεγαλύτερο πακέτο σιδηροδρομικών έργων με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου, συνολικού ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Την περασμένη εβδομάδα, υπεγράφη από την ΕΡΓΟΣΕ η σύμβασης για τις υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου, με το σχήμα OBERMEYER ΕΛΛΑΣ – ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Ε.Π.Ε., κόστους 6,44 εκατ. ευρώ.
Κλείνουν μεγάλες εκκρεμότητες
Στα επόμενα δύο χρόνια, πρόκειται να ολοκληρωθούν έργα υποδομών άνω των 3,5 δισ. ευρώ. Μεταξύ αυτών, βρίσκονται εμβληματικά πρότζεκτ που έμελλε για χρόνια να κολλήσουν σε σειρά χρηματοδοτικών, δικαστικών και πολιτικών εμποδίων, όπως η ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου Ε65 από Λαμία ως Γρεβενά και το αιώνιο έργο του άξονα Άκτιο – Αμβρακία, ήδη το πρώτο μεγάλο τμήμα του παραδόθηκε στην κυκλοφορία. Επίσης, οι εργολαβίες εκσυγχρονισμού του βασικού σιδηροδρομικού δικτύου, που θα κατεβάσουν τον χρόνο του ταξιδιού Αθήνα – Θεσσαλονίκη με τρένο στις 3,5 ώρες.
