Το Κτηματολόγιο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025 και ενώ μεγάλο ποσοστό πολιτών ανταποκρίθηκε στην καταληκτική προθεσμία του περασμένου έτους για την υποβολή δηλώσεων ιδιοκτησίας, οι εκκρεμότητες παραμένουν με αποτέλεσμα πολλά ακίνητα να έχουν δηλωθεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη». Πρόκειται για ακίνητα τα οποία είτε δεν δηλώθηκαν από παράλειψη των ιδιοκτητών είτε για άλλους λόγους και τα οποία, εάν δεν γίνει κάποια διορθωτική ενέργεια θα περιέλθουν στην ιδιοκτησία του δημοσίου.
Οι πολίτες έχουν μια δεύτερη ευκαιρία να διεκδικήσουν τα ακίνητα που εμφανίζονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και μάλιστα, συχνά, χωρίς να απαιτείται να καταφύγουν στα Δικαστήρια. Συγκεκριμένα, όσοι έχουν στη διάθεσή τους έναν νόμιμο τίτλο, ένα συμβόλαιο μεταγεγραμμένο στο παλιό υποθηκοφυλακείο ή αποδοχή κληρονομιάς ή δικαστική απόφαση χρησικτησιών, μπορούν χωρίς δικαστήριο να διορθώσουν την εγγραφή στο Κτηματολόγιο.
Σύμφωνα με τον κ. Γεώργιο Α. Παλαμίδα, δικηγόρο στο δικηγορικό Γραφείο Κωνσταντίνος Χ. Τοκατλίδης & Συνεργάτες ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» ορίζονται τα ακίνητα που δεν έχουν εγγραφεί ως ανήκοντα σε ορισμένο πρόσωπο και φέρονται στα κτηματολογικά βιβλία και στα λοιπά στοιχεία του Κτηματολογίου ως ακίνητα «άγνωστου ιδιοκτήτη». Τα ακίνητα αυτά θεωρείται ότι ανήκουν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου μόλις καταστεί οριστική η πρώτη εγγραφή, ήτοι μετά την παρέλευση της προθεσμίας διόρθωσης της. Υπέρ της κυριότητας του Δημοσίου δημιουργείται στις περιπτώσεις αμάχητο τεκμήριο. Ένα ακίνητο μπορεί για πρώτη φορά να προκύψει ότι έχει καταχωρηθεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» στο πλαίσιο των προσωρινών κτηματολογικών στοιχείων της Προανάρτησης ή της Ανάρτησης.
Ο ιδιοκτήτης μπορεί να διαπιστώσει ότι ως δικαιούχος ενός ακινήτου δεν έχει αναγραφεί κάποιο πρόσωπο και άρα έχει χαρακτηριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» είτε με πρόσβαση στα στοιχεία που αφορούν τα δηλωθέντα δικαιώματα του είτε με έλεγχο στο αρμόδιο Γραφείο του Κτηματολογίου. Σε περίπτωση που η σχετική αναγραφή δεν διορθωθεί στο πλαίσιο της Κτηματογράφησης, τότε αυτή θα μεταφερθεί και στις αρχικές εγγραφές.
Ως προς τις ενέργειες που μπορεί να κάνει ένας πολίτης που θεωρεί ότι θίγεται και ακολουθείται η διαδικασία της διόρθωσης του πρόδηλου σφάλματος, η πράξη γίνεται ηλεκτρονικά μέσω του εντύπου «Αίτηση Διόρθωσης Προδήλου Σφάλματος», είτε από τον δικαιούχο είτε από τρίτο πρόσωπο που έχει έννομο συμφέρον (π.χ. δανειστή, κληρονόμο). Σε αυτή την περίπτωση, ο προϊστάμενος του Κτηματολογικού Γραφείου είναι αρμόδιος για την αποδοχή ή την απόρριψη του αιτήματος διόρθωσης και εκδίδει σχετική απόφαση.
Από την άλλη, σε πιο περίπλοκες υποθέσεις όπως είναι η διαμάχη με τρίτο ιδιώτη, τότε η υπόθεση μπορεί να οδηγηθεί στα δικαστήρια. Μάλιστα, στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει τίτλος ιδιοκτησίας, οι ενδιαφερόμενοι έχουν προθεσμία μέχρι το 2026 να κατοχυρώσουν την περιουσία τους με τη βοήθεια δικηγόρου και την έκδοση σχετικής δικαστικής απόφασης.
Τι πρέπει να γνωρίζουν πολίτες και επαγγελματίες
Στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης και του εκσυγχρονισμού του Κτηματολογίου όλες οι συναλλαγές με το Κτηματολόγιο πραγματοποιούνται αποκλειστικά ψηφιακά.
Πλέον οι πολίτες, επαγγελματίες, οι συμβολαιογράφοι και δικηγόροι μπορούν να επιτελέσουν συγκεκριμένες πράξεις όπως είναι:
– Η υποβολή συμβολαιογραφικών πράξεων (πλην ειδικών περιπτώσεων) μόνο ψηφιακά.
– Η ψηφιακή διαχείριση νομικών πράξεων από δικηγόρους (εγγραφή προσημείωσης, εξάλειψη εμπράγματων ασφαλειών).
– Η ηλεκτρονική υποβολή δικαστικών πράξεων μέσω δικαστικών επιμελητών.
– Οι αιτήσεις για διορθώσεις και πρόδηλα σφάλματα μόνο ψηφιακά.
– Η έρευνα στην κτηματολογική βάση αποκλειστικά μέσω διαδικτύου.
– Η έκδοση πιστοποιητικών και αντιγράφων 24/7 ψηφιακά.
– Το ηλεκτρονικό πρωτόκολλο (καμία φυσική κατάθεση εγγράφων).
Τέλος, υπενθυμίζεται ότι έχουν καταργηθεί τα μεγαρόσημα στις αιτήσεις και τα πιστοποιητικά ενώ οι πληρωμές γίνονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω e-banking και POS.
