Έως τις 30 Νοεμβρίου 2024 έχουν περιθώριο οι ιδιοκτήτες ακινήτων να υποβάλουν δήλωση ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο και να γλιτώσουν τα πρόστιμα τα οποία θα αρχίσουν να ισχύουν από την ερχόμενη χρονιά και θα κυμαίνονται από 300 έως 2.000 ευρώ ανάλογα με τον χρόνο καθυστέρησης και την αξία του ακινήτου.
Με την διαδικασία της Κτηματογράφησης, όλοι οι δικαιούχοι (φυσικά πρόσωπα, νομικά πρόσωπα και το Ελληνικό Δημόσιο) είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν δήλωση του Ν. 2308/95 για όλα τα εγγραπτέα δικαιώματά τους σε ακίνητα (για παράδειγμα κυριότητα, επικαρπία, υποθήκες, δουλείες διόδου, κατασχέσεις, εγγραπτέες αγωγές).
Όπως έχει επισημάνει το αρμόδιο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης η καθυστέρηση των πολιτών στις δηλώσεις δεν σημαίνει αυτόματη απώλεια της περιουσίας τους αλλά συνεπάγεται αδυναμία αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας, αδυναμία μεταβίβασης ακινήτων και αλλαγής του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, ενδεχομένως δικαστικές περιπέτειες, καθώς και αυξημένο κόστος λόγω της μελλοντικής ενεργοποίησης των προστίμων.
Για όλες τις περιοχές, ακόμα κι αν έχει γίνει προανάρτηση, μπορούν οι ιδιοκτήτες, αφού συγκεντρώσουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα που απαιτούνται για τη σωστή δήλωση της περιουσίας τους, να προσέλθουν στο αρμόδιο γραφείο κτηματογράφησης και να καταθέσουν τη δήλωση ιδιοκτησίας τους, πληρώνοντας μόνο το ανάλογο παράβολο. Εναλλακτικά, η δήλωση μπορεί να υποβληθεί ηλεκτρονικά στο site του κτηματολογίου: www.ktimatologio.gr.
Ποια δικαιολογητικά πρέπει να προσκομίσουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων
Τα δικαιολογητικά που θα πρέπει να προσκομίσουν οι πολίτες που θα προσέλθουν στο Γραφείο Κτηματογράφησης στην περιοχή στην οποία βρίσκεται το ακίνητο τους είναι:
- Απλό φωτοαντίγραφο ταυτότητας ή διαβατηρίου
- Ένα οποιοδήποτε έγγραφο με τυπωμένο τον ΑΦΜ σας (πχ λογαριασμός ΔΕΗ, κινητής τηλεφωνίας, το σχετικό τμήμα του εκκαθαριστικού σας από την ΔΟΥ)
Στην περίπτωση νομικών προσώπων είναι απαραίτητη η προσκόμιση των νομιμοποιητικών εγγράφων (πχ καταστατικό, έγγραφα εκπροσώπησης)
– Απλό φωτοαντίγραφο του επικυρωμένου τίτλου (πχ συμβόλαιο, δικαστική απόφαση) και του πιστοποιητικού μεταγραφής του στο αρμόδιο Υποθηκοφυλακείο. Αν με το συμβόλαιο (πχ γονική παροχή) αποκτήθηκε η ψιλή κυριότητα και ο επικαρπωτής έχει αποβιώσει πρέπει να προσκομισθεί και η σχετική ληξιαρχική πράξη θανάτου.
Σε περίπτωση που κάποιος δεν έχει κάνει αποδοχή κληρονομιάς, απαιτούνται ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, πιστοποιητικό περί μη αποποίησης, ο τίτλος κτήσης του αποβιώσαντος, εφόσον υφίσταται.
Σε περίπτωση που υπάρχει διαθήκη απαιτούνται ληξιαρχική πράξη θανάτου, αντίγραφο του πρακτικού δημοσίευσης της διαθήκης και κήρυξής της ως κυρίας ή αλλιώς, πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης άλλης διαθήκης, πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομιάς και ο τίτλος κτήσης του αποβιώσαντος.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει διαθήκη απαιτείται ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης Διαθήκης, πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομιάς και ο τίτλος κτήσης του αποβιώσαντος.
Τι συμβαίνει σε περίπτωση κυριότητας από χρησικτησία
Όταν ο ιδιοκτήτης δηλώνει κυριότητα ακινήτου με αιτία κτήσης την έκτακτη χρησικτησία (και δεν υπάρχει τελεσίδικη δικαστική απόφαση μετεγγραμμένη στο αρμόδιο Υποθηκοφυλακείο για να προσκομιστεί ως τίτλος), η δήλωση πρέπει να συνοδεύεται από τουλάχιστον δύο έγγραφα αποδεικτικά της 20ετούς νομής του ακινήτου (έκτακτη χρησικτησία) από τα οποία το ένα να είναι υποχρεωτικά Ε9.
Ως αποδεικτικά έγγραφα, ενδεικτικά, αναφέρονται τα παρακάτω:
– αποδείξεις είσπραξης ενοικίων
– αποδείξεις καταβολής πάσης φύσεως τελών
– παλαιό (20 ετίας) ιδιωτικό συμφωνητικό (π.χ. πώλησης ή διανομής)
– συμβολαιογραφικό προσύμφωνο μεταβίβασης ακινήτου, στο οποίο βεβαιώνεται η παράδοση της νομής (όχι εργολαβικό προσύμφωνο)
– αποδείξεις ∆ΕΗ, ΟΤΕ, εταιρειών ύδρευσης κλπ.
– δηλώσεις ενώπιον Δημόσιων Αρχών, κυρίως φορολογικών, όπως πχ το έντυπο Ε9 της φορολογικής δήλωσης
– έγγραφα χορήγησης επιδότησης. Εναλλακτικά, ο δικαιούχος μπορεί να προσκομίσει υπεύθυνη δήλωση ότι επιδοτείται και εξουσιοδοτεί το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ για να διασταυρώσει το περιεχόμενο της υπεύθυνης δήλωσης του
– παλαιά τοπογραφικά διαγράμματα ή σκαριφήματα
– μισθωτήρια
– ένορκες βεβαιώσεις από δύο μάρτυρες. Η ένορκη βεβαίωση ή η ισοδύναμη με αυτήν πράξη, πρέπει να αναφέρει απαραίτητα την 20ετή νομή του ακινήτου και να είναι συγκεκριμένη ως προς την περιγραφή του, δηλαδή να αναφέρει εμβαδό, θέση και όρια/όμορους ιδιοκτήτες
– οικοδομική άδεια
– έγγραφο επιβολής προστίμου λόγω πολεοδομικών παραβάσεων
– συμβόλαια όμορων ιδιοκτητών που αναφέρουν τον δηλούντα ως κύριο του ακινήτου
– συμβολαιογραφικά έγγραφα και δικαστικές αποφάσεις υποθηκών και λοιπών βαρών στο ακίνητο
– πράξη αναγνώρισης ορίων
– αποδείξεις καταβολής αμοιβής σε εργολάβο, για την περίφραξη του ακινήτου ή άλλες εργασίες, εφόσον είναι διάτρητες ή πάντως δεν αμφισβητείται η χρονολογία τους
– παλαιές αγγελίες στον Τύπο για πώληση του ακινήτου
Επισημαίνεται ότι στη περίπτωση της χρησικτησίας, εφόσον δεν υπάρχουν τίτλοι που να περιγράφουν το ακίνητο, ο εντοπισμός και η οριοθέτηση της ιδιοκτησίας θα προκύψουν από τα στοιχεία που θα συμπεριλάβει ο ενδιαφερόμενος στη δήλωσή του, μετά την επεξεργασία τους από το Κτηματολόγιο.
Πώς υπολογίζεται το πάγιο τέλος
Οι ιδιοκτήτες πρέπει να πληρώσουν ένα πάγιο το οποίο υπολογίζεται αυτόματα κατά την υποβολή της δήλωσης και εξαρτάται από τη θέση, το είδος και το πλήθος των ιδιοκτησιών. Το πάγιο τέλος είναι 35 ευρώ ανά δικαίωμα ενώ για τους βοηθητικούς χώρους (αποθήκες, γκαράζ) είναι 20 ευρώ, μόνο αν είναι αυτοτελείς ιδιοκτησίες, δηλαδή έχουν ποσοστό συγκυριότητας στο οικόπεδο και δεν είναι παρακολουθήματα του διαμερίσματος. Ειδικά για τις αγροτικές περιοχές, τα φυσικά πρόσωπα που έχουν εγγραπτέο δικαίωμα κυριότητας και δουλείας, καταβάλλουν πάγια τέλη μόνο για δύο ακίνητα ανά περιοχή (Προκαποδιστριακό Δήμο ή Κοινότητα), ανεξαρτήτως του συνολικού αριθμού τους.
Σε περίπτωση που η δήλωση υποβληθεί επί τόπου στο Γραφείο Κτηματογράφησης, ο ενδιαφερόμενος λαμβάνει σχετικό έντυπο με το οφειλόμενο ποσό και με μοναδικό 25ψήφιο κωδικό πληρωμής. Κατόπιν πρέπει να εξοφλήσει το ποσόν σε μία από τις συνεργαζόμενες τράπεζες προκειμένου η δήλωσή του να πρωτοκολληθεί οριστικά και να καταχωρηθεί στο Κτηματολόγιο.
Αν επιλέξει να υποβάλλει την δήλωσή του ηλεκτρονικά, τότε μπορεί να πληρώσει μόνο με κάρτα, στην οθόνη που θα εμφανιστεί στο τελευταίο βήμα υποβολής της δήλωσης.
