Σε «ναυάγιο» οδηγήθηκε τελικά το γιγαντιαίο project της κοινής ανάπλασης του λιμανιού και της μαρίνας της Λάρνακας. Η Κυπριακή κυβέρνηση προχώρησε τη Δευτέρα σε καταγγελία της σύμβασης με την ανάδοχο κοινοπραξία της Kition Ocean Holdings, καθώς η τελευταία δεν υλοποίησε τη δέσμευσή της να ανανεώσει την εγγυητική επιστολή ύψους 4,2 εκατ. ευρώ, κάτι για το οποίο οι εκπρόσωποί της είχαν διαβεβαιώσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη σε συνάντηση που είχαν μαζί του τον περασμένο μήνα σε μια ύστατη προσπάθεια να διασωθεί το έργο.
Το mega project της διπλής ανάπλασης των λιμενικών υποδομών της Λάρνακας έχει προϋπολογιστεί στο 1,2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο στην ιστορία της Μεγαλονήσου ενώ λόγω του ύψους, αλλά και της της φύσης του, έχει χαρακτηριστεί, -τηρουμένων βεβαίως των αναλογιών-, ως το «Ελληνικό της Κύπρου». Εννοείται πως δεν πρόκειται βεβαίως, σε καμιά περίπτωση να ματαιωθεί. Κάτι για το οποίο διαβεβαίωσε χθες την κυπριακή κοινή γνώμη ο ίδιος ο κ. Χριστοδουλίδης, με το θέμα να εισάγεται στη σημερινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.
Νέα μεγάλη καθυστέρηση
Αναπόφευκτη ωστόσο, είναι η σοβαρή πλέον καθυστέρηση, καθώς δεδομένο πλέον είναι ότι θα προκύψει νέος διαγωνισμός, που όμως, -στην καλύτερη περίπτωση-, είναι αδύνατον να ολοκληρωθεί πριν το τέλος του 2025.
Και τούτο μάλιστα, εάν δεν υπάρξουν επιπλέον δικαστικές εμπλοκές και καθυστερήσεις, καθώς η Kition σε ανακοίνωσή της χαρακτήρισε την ειδοποίηση τερματισμού της σύμβασης παράνομη και διαμήνυσε ότι μαζί με τους νομικούς της συμβούλους εξετάζει τις νομικές της επιλογές. Στέλνοντας συγχρόνως το μήνυμα πως παρόλα τα προβλήματα ήταν πρόθυμη να ολοκληρώσει το έργο.
Καταιγιστικές εξελίξεις
Για «πυκνά σύννεφα που έχουν συσσωρευτεί πάνω από το μεγάλο έργο της από κοινού ανάπλασης του λιμανιού και της μαρίνας της Λάρνακας» προϊδέαζε (16 Απριλίου) το ρεπορτάζ του newmoney. Με τη συνάντηση των δυο πλευρών, τα σύννεφα φάνηκε να αραιώνουν, η απραξία όμως των επομένων εβδομάδων από την πλευρά της κοινοπραξίας επέφερε τις καταιγιστικές εξελίξεις των τελευταίων 24ώρων.
Από την περασμένη Παρασκευή η κυπριακή κυβέρνηση ενεργοποίησε όλες τις ρήτρες της συμφωνίας που αφορούν στην μη καταβολή εγγυητικών από την εταιρεία. Προηγήθηκε η γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας για το ότι η άρνηση της Kition Ocean Holdings να ανανεώσει την εγγυητική των 4,2 εκατ. συνιστά παραβίαση ουσιώδους όρου της συμφωνίας.
Στη συνέχεια η κυβέρνηση επέδωσε επιστολή τερματισμού της σύμβασης με την ανάδοχο εταιρεία προς τους εκπροσώπους της, με άμεση μάλιστα ισχύ. Και από προχθές τα μεσάνυχτα, η Αρχή Λιμένων ανέκτησε τον έλεγχο της πύλης και τον περιμετρικό έλεγχο, καθώς και τη διαχείριση των κτιρίων του λιμανιού, που μαζί με τη μαρίνα θα παραμείνουν στα χέρια της Αρχής, η οποία θα εξασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία τους.
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα αφορά το σχεδιασμό για τον νέο ανοιχτό διαγωνισμό, με ζητούμενα το αν θα αλλάξουν κάποιοι από τους όρους, με κυριότερο το ύψος της επένδυσης που θα απαιτηθεί. Στο τραπέζι έχει πέσει και η πρόταση να διαχωριστεί το project ανάπλασης της μαρίνας και να παραμείνει μόνο αυτό στο διαγωνισμό, ενώ η διαχείριση και τα έργα στο λιμάνι να παραμείνουν υπό κρατικό έλεγχο. Κάτι που θα μειώσει και τα απαιτούμενα κόστη για τον επόμενο επενδυτή, αλλά συγχρόνως θα συρρικνώσει και τα έσοδα για το κυπριακό δημόσιο.
Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν πως υπάρχει ήδη ενδιαφέρον για νέο ανάδοχο του μεγαλεπήβολου έργου, τόσο από ιδιώτες, όσο και από κράτη. Αλλά και σε ερώτηση αν ο Εμίρης του Κατάρ Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani, που επισκέφθηκε χθες την Κύπρο έδειξε ενδιαφέρον και για αυτή την ανάπτυξη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ενδιαφέροντος από πλευράς Καταριανών: «μιλήσαμε για πολύ συγκεκριμένες αναπτύξεις, συμπεριλαμβανομένης και αυτής, αλλά και άλλες στρατηγικές αναπτύξεις. Υπάρχει ένα ενδιαφέρον για επενδύσεις στη χώρα μας, για αυτό έγινε η επίσκεψη, ήταν ένας από τους πιο βασικούς λόγους των συζητήσεων, αλλά θα δούμε στην πράξη. Τέτοια έργα στρατηγικής σημασίας τα προσεγγίζουμε με απόλυτη σοβαρότητα» ανέφερε ο κ. Χριστοδουλίδης.
Τι προέβλεπε το αρχικό πλάνο
Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με τα πλάνα της Kition Ocean Holdings, που πλέον αποτελούν παρελθόν, το έργο επρόκειτο να αποφέρει στην Κυπριακή Δημοκρατία έσοδα 12 δισ. ευρώ, με ταυτόχρονη δημιουργία 4.000 θέσεων εργασίας. Αρχικά θα αναβαθμίζονταν τα υφιστάμενα κτίρια για να μπορούσαν να εξυπηρετηθούν οι ιδιοκτήτες σκαφών, με ταυτόχρονη πλήρη ψηφιοποίηση λειτουργιών και εξυπηρέτησης των χρηστών. Η από κοινού ανάπτυξη του λιμανιού και της μαρίνας θα ολοκληρωνόταν σε τέσσερις φάσεις, σε βάθος δωδεκαετίας, αλλάζοντας ριζικά την εικόνα της Λάρνακας. Στόχος ήταν, η ελάχιστη χωρητικότητα 600 θέσεων ελλιμενισμού για σκάφη αναψυχής (yachts) μεγέθους έως 115 μέτρα. Τώρα πλέον, όλα τα παραπάνω τελούν υπό αναθεώρηση.
Η κοινοπραξία παρέλαβε το «κλειδί» του έργου από την 1η Απριλίου 2022, από τον τέως Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, αλλά καταγγέλθηκε ότι δεν προχωρεί τα έργα στα οποία είχε δεσμευτεί και ζητούσε συνεχώς αναβολές και παρατάσεις για την έναρξή τους. Ενώ δηλαδή, αρχικά είχε δεσμευθεί για έναρξη των μεγάλων αναπτυξιακών έργων στη μαρίνα και το λιμάνι της Λάρνακας, τον Απρίλιο του 2023, ζήτησε και έλαβε αναβολή για τον Ιούνιο του 2024, χωρίς όμως τελικά να σταθεί συνεπής.
Κάτι που προκαλεί απορίες, καθώς η οικονομική επιφάνεια της κοινοπραξίας είναι δεδομένη, ιδίως από τη στιγμή που από τον Μάιο του 2023 εισήλθε σ’ αυτήν με 40% η Aroundtown SA, εταιρεία – κολοσσός στην ευρωπαϊκή αγορά real estate, με έδρα το Λουξεμβούργο, εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης, με 32 δισ. ενεργητικό και η οποία χρηματοδοτεί μεγάλης εμβέλειας έργα με επίκεντρο ποιοτικά ακίνητα σε κεντρικές τοποθεσίες κορυφαίων ευρωπαϊκών πόλεων, κυρίως σε Γερμανία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο.
Η δε υλοποίηση των επενδύσεών της γίνεται μέσω της θυγατρικής Grand City Properties S.A. («GCP»), με ιδρυτή και μεγαλομέτοχο με 40%, τον 57χρονο κορυφαίο Ισραηλινό, -αλλά και με κυπριακή υπηκοότητα-, επιχειρηματία, Γιακίρ Γκαμπάι, νο 802 στην τρέχουσα λίστα Forbes (στοιχεία 28/5/2024), με περιουσία 4,0 δισ. δολάρια.
