Και τυπικά σχεδόν τον πρώτο χρόνο καθυστερήσεων μετρά το έργο της κατασκευής της Γραμμής 4 του μετρό που θα συνδέσει το Αλσος Βεΐκου με το Γουδή, γεγονός που σημαίνει πως η ολοκλήρωσή του φαίνεται να οδεύει για το 2030 αντί για τον Ιούνιο του 2029, όπως είχε αρχικώς ανακοινωθεί και αυτό μόνο υπό την προϋπόθεσή ότι στο εξής τα χρονοδιαγράμματα θα τηρηθούν απαρέγκλιτα.
Το εμβληματικό έργο μετρά ήδη καθυστερήσεις 327 ημερών πριν καλά καλά ξεκινήσει το κυρίως κατασκευαστικό αντικείμενο. Οι απανωτές καθυστερήσεις που φτάνουν ήδη περίπου το έτος μάλιστα καταγράφονται πριν καν πιάσουν δουλειά οι δύο μετροπόντικες, ο ένας εκ των οποίων δεν έχει φτάσει ακόμα στην Ελλάδα προκειμένου να συναρμολογηθεί. Κατά συνέπεια στις καθυστερήσεις αυτές δεν είναι δυνατόν να συνυπολογιστούν σε αυτό το στάδιο τα όποια προβλήματα συναντήσουν στο διάβα τους οι μετροπόντικες σε ένα τόσο μεγάλο και δύσκολο έργο.
Και μπορεί κατά την επίσκεψή του στο εργοτάξιο της Κατεχάκη ο τ. Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής να παρατηρούσε πως «Βλέπουμε με πολύ μεγάλη ικανοποίηση το έργο να προχωράει μπροστά από τα χρονοδιαγράμματα», ωστόσο η πραγματικότητα δε φαίνεται να τον δικαιώνει.
Μόλις χθες αναρτήθηκε στη «Διαύγεια» απόφαση του υπηρεσιακού υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Γιάννη Γκόλια, με την οποία γίνεται δεκτή ένσταση της κοινοπραξίας που έχει αναλάβει το έργο της Γραμμής 4 «ΑΒΑΞ Α.Ε. – GHELLA SpA – ALSTOM TRANSPORT S.A.» και ουσιαστικά σφραγίζει την καθυστέρηση και την παράταση των χρονοδιαγραμμάτων τμημάτων του έργου κατά περίπου δέκα μήνες. Βασικό επιχείρημα της κοινοπραξίας ήταν οι καθυστερήσεις εκ μέρους της Αττικό Μετρό στην παράδοση των εργοταξίων για την εκκίνηση των εργασιών. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με την υπογραφείσα σύμβαση, όλοι οι χώροι των σταθμών θα έπρεπε να είχαν παραδοθεί στην ανάδοχο του έργου τον Ιούλιο του 2022, ενώ τα φρέατα τον Οκτώβριο του 2022.
Ετσι, πλέον όχι μόνο επιβεβαιώνεται με τον πλέον επίσημο τρόπo μέσω υπουργικής απόφασης η πολύμηνη παράταση, αλλά χρεώνεται και στην Αττικό Μετρό δεδομένου ότι η ανάδοχος κοινοπραξία απαλλάσσεται από κάθε ευθύνη για την καθυστέρηση.
Με τον τρόπο αυτό μάλιστα ακόμα και αν το σύνολο του έργου παραδοθεί αρκετούς μήνες αργότερα, η κοινοπραξία δε θα έχει την υποχρέωση να επιστρέψει το πριμ έγκαιρης παράδοσης έργου που έχει λάβει.
Να σημειωθεί ότι βάσει νόμου που ψηφίστηκε το 2022 με στόχο να μην «παγώσουν» τεχνικά έργα που βρίσκονταν σε εξέλιξη εξαιτίας των προβλημάτων και του αυξημένου κόστους από την ενεργειακή κρίση, οι εταιρίες που δε θα ζητούσαν παρατάσεις στην ολοκλήρωση των έργων θα λάμβαναν πριμ ύψους 5% επί του υπολειπόμενου συμβατικού ανταλλάγματος. Ο ίδιος νόμος όριζε ότι σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης ολοκλήρωσης του έργου σύμφωνα με τις ανωτέρω προβλέψεις, η πρόσθετη καταβολή (πριμ) καθίσταται επιστρεπτέα καταβολή και συμψηφίζεται με οιαδήποτε οφειλή προς τον ανάδοχο.
Με βάση αυτόν τον νόμο τον περασμένο Δεκέμβριο η Αττικό Μετρό ενέκρινε στην κοινοπραξία ποσό ύψους 57,757 εκ. ευρώ συν του αναλογούντος ΦΠΑ. Δεδομένης της απαλλαγής του σχήματος των αναδόχων από την ευθύνη των έως τώρα καθυστερήσεων, θα είναι δύσκολο να τεθεί ζήτημα επιστροφής του ποσού ακόμα και αν καθυστερήσει για αντίστοιχο διάστημα η συνολική παράδοση του έργου.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στελέχη της ΑΒΑΞ Α.Ε είχαν σημειώσει στο πλαίσιο συνάντησης με δημοσιογράφους πριν από κάποιους μήνες ότι είναι δυνατόν οι καθυστερήσεις που σημειώνονται στις αρχικές φάσεις του έργου να απορροφηθούν και ουσιαστικά να εκμηδεντιστούν στην πορεία. Ωστόσο όσο περνά ο καιρός χωρίς να ξεκινά το βασικό κατασκευαστικό έργο, αυτό καθίσταται όλο και δυσκολότερο.
Τι συμβαίνει με τους δύο μετροπόντικες
Θέμα λίγων ημερών είναι πλέον η έναρξη της υπόγειας διαδρομής της Αθηνάς, του πρώτου μετροπόντικα, όπως διαμηνύουν οι αρμόδιες πηγές. Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί ότι αρχικά η έναρξη των εργασιών είχε τοποθετηθεί για τις αρχές του έτους, στη συνέχεια για τον Μάιο και πλέον έχουμε ήδη φτάσει στα μέσα Ιουνίου.
Ο πρώτος μετροπόντικας θα σκάψει και θα κατασκευάσει 5,1 χλμ. σήραγγας, από την Κατεχάκη έως τον «Ευαγγελισμό» (Ριζάρη), σε διάστημα 22 μηνών. Το δεύτερο τμήμα της σήραγγας μήκους 7,2 χλμ. θα κατασκευάσει ο δεύτερος μετροπόντικας – που όμως δεν έχει πατήσει ακόμα …ελληνικό έδαφος για να συναρμολογηθεί – σε διάστημα 28 μηνών, ξεκινώντας από το εργοτάξιο στη λεωφόρο Βεΐκου στο Γαλάτσι. Βάσει των καθυστερήσεων αναμένεται τελικά να αρχίσει να σκάβει προς τα τέλης του έτους και συγκεκριμένα τον προσεχή Νοέμβριο.
Οπως προκύπτει από την απόφαση του κ. Γκόλια μάλιστα οι καθυστερήσεις έχουν ήδη συνυπολογιστεί στο χρονοδιάγραμμα. Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία της κοινοπραξίας, «η παράδοση από την Αττικό Μετρό του χώρου του Φρέατος ΤΒΜ Βεΐκου έγινε τελικά στις 23.11.2022, δηλαδή με 336 ημέρες καθυστέρηση από τη συμβατική προθεσμία παράδοσης, που είναι η 22.12.2021, σύμφωνα με το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, με αποτέλεσμα να προκληθεί αντίστοιχη καθυστέρηση στην έναρξη των πασσάλων στο εν λόγω φρέαρ».
Κατά συνέπεια – όπως υπογραμμίζεται στη σχετική αλληλογραφία – «Η καθυστέρηση αυτή προκαλεί, σύμφωνα με την αλληλουχία και την αλληλεπίδραση των ενδιάμεσων δραστηριοτήτων, αντίστοιχη καθυστέρηση στις επηρεαζόμενες δραστηριότητες, όπως είναι η έναρξη συναρμολόγησης του ΤΒΜ στο φρέαρ Βεΐκου καθώς και η έναρξη διάνοιξης της σήραγγας ΤΒΜ στο φρέαρ Βεΐκου. Επομένως οι ημερομηνίες για τις συγκεκριμένες δραστηριότητες πρέπει να μετατεθούν κατά 327 ημέρες, ήτοι για την έναρξη συναρμολόγησης του ΤΒΜ η ημερομηνία μετατίθεται για τις 23.09.2023, ενώ για την έναρξη διάνοιξης της σήραγγας ΤΒΜ, για τις 17.11.2023».
Να σημειωθεί ότι οι δύο μετροπόντικες, η Αθηνά και η Νίκη έχουν μήκος 100 μέτρα και διάμετρο που ξεπερνά τα 9 μέτρα, ενώ το βάρος τους φτάνει τους 1.500 τόνους ανά μηχάνημα και υπολογίζεται ότι θα σκάβουν περί τα 13 μέτρα σήραγγας ανά ημέρα.
Η γραμμή 4
Υπενθυμίζεται ότι η σύμβαση για την κατασκευή της Γραμμής 4 υπεγράφη στις 22.06.2021 και είναι συνολικής δαπάνης 1.158.600.000 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), ενώ είχε συμβατική προθεσμία περαίωσης 2.920 ημερολογιακές ημέρες, δηλαδή έως τις 20.06.2029.
Το έργο περιλαμβάνει την εκπόνηση της Οριστικής Μελέτης και της Μελέτης Εφαρμογής, την κατασκευή των έργων Πολιτικού Μηχανικού, την προμήθεια, την εγκατάσταση, τις δοκιμές και τη θέση σε λειτουργία του ηλεκτρομηχανολογικού και σιδηροδρομικού εξοπλισμού, τη συντήρηση του Έργου, την εκπαίδευση του προσωπικού και την προμήθεια των ανταλλακτικών της Γραμμής 4 του Μετρό, Τμήμα Α΄ «Άλσος Βεΐκου – Γουδή».
Το έργο έχει μήκος περίπου 12,8 χλμ. και περιλαμβάνει 15 νέους σταθμούς, 9 ενδιάμεσα η /και τερματικά φρέατα, σήραγγες υπόγειας διάνοιξης με μηχανήματα ολομέτωπης κοπής (ΤΒΜ) διπλής τροχιάς, σήραγγες υπόγειας διάνοιξης με συμβατικά μηχανικά μέσα μονής, διπλής, τριπλής τροχιάς και μεταβαλλόμενης διατομής, ένα νέο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) και ένα νέο κτίριο συντήρησης και επισκευών στο Αμαξοστάσιο Σεπολίων. Επίσης το έργο περιλαμβάνει το απαιτούμενο τροχαίο υλικό-αυτόματα τρένα χωρίς οδηγό καθώς και όλα τα απαιτούμενα Ηλεκτρομηχανολογικά και Σιδηροδρομικά Συστήματα για τη λειτουργία της Γραμμής.
