Σημαντικές καθυστερήσεις καταγράφονται ήδη στη διαγωνιστική διαδικασία που προωθεί η Ελληνικό Μετρό (πρώην Αττικό Μετρό) για την «Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον», ύψους 550 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ, με αρχαιολογίες, απρόβλεπτα κ.α.).
Αν και ο σχετικός «τριπλός» (λόγω αντικειμένου) διαγωνισμός προκηρύχθηκε προ διετίας περίπου (τις πρώτες μέρες του 2023) και η πρώτη φάση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος πραγματοποιήθηκε (μετά από παρατάσεις) πριν από ενάμιση χρόνο, εντούτοις, δεν έχει περάσει σε επόμενες φάσεις (που θα ανοίξουν τον δρόμο για υποβολή δεσμευτικών προσφορών), τουλάχιστον επισήμως, παρά το γεγονός ότι αυτό αναμένονταν από τα τέλη του 2023 και στη συνέχεια έως την φετινή Άνοιξη (βάσει πληροφοριών και εκτιμήσεων της αγοράς).
Η χρηματοδότηση, οι περιβαλλοντικές άδειες, οι κοινοπραξίες
Σύμφωνα με πληροφορίες, η διαγωνιστική διαδικασία φέρεται να έχει, ως έναν βαθμό, επηρεαστεί τουλάχιστον έως τώρα και με τα μέχρι πρότινος δεδομένα, για μια σειρά από λόγους. Μεταξύ αυτών, η δυστοκία του δημοσίου να δώσει αθρόα χρηματοδότηση ακόμα και σε έργα που θεωρήθηκαν «ώριμα» ή αναγκαία, όπως οι επεκτάσεις του Μετρό στην Αθήνα (ή η οδική επέκταση της Λ. Κύμης κ.α.), και είναι σε κάποιο διαγωνιστικό στάδιο.
Βέβαια, στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αλλά και στην Ελληνικό Μετρό προφανώς εσχάτως έχουν «φουλάρει μηχανές» για την παράδοση της βασικής γραμμής του Μετρό Θεσσαλονίκης ή και για την αντιμετώπιση αρρυθμιών στη Γραμμή 4 του Μετρό Αθήνας, ενώ είναι δεδομένο ότι υπάρχουν ανάγκες σε όλο το φάσμα των υποδομών που απαιτούν μερικά δισ. ευρώ (π.χ. Θεσσαλία με τις ζημιές, αν και ούτε εδώ έχουμε τις… fast track διαδικασίες). Το ΕΣΠΑ αναμένεται «καλύψει» την επέκταση του Μετρό προς Ίλιον, για την ώρα όμως, ο διαγωνισμός δεν έχει προχωρήσει (σε επόμενη φάση).
Επίσης, πληροφορίες της αγοράς αναφέρουν ότι καθυστερήσεις έχουν σημειωθεί και σε σχέση με τις ολοκλήρωση των διαδικασιών για τις απαραίτητες περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις (θεωρητικά από το ΥΠΕΝ), αν και γενικότερα αποτελεί μέρος της ελληνικής πραγματικότητας συχνά να παρατηρούνται αργοί ρυθμοί σε μελέτες, αδειοδοτήσεις, ΤΕ.ΠΕ.Μ. και άλλες σχετικές περιβαλλοντικές διεργασίες.
Επιπλέον, αν και αυτό φαντάζει ως το μικρότερο πρόβλημα που επιλύεται με ανακατατάξεις στις κοινοπραξίες, στον διαγωνισμό αυτόν είχαν δώσει το παρών στην αρχική φάση, όπως και τότε είχε αναφέρει το insider.gr, οι ΤΕΡΝΑ (όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), ΑΒΑΞ (με Alstom), Intrakat, ΑΚΤΩΡ – Μυτιληναίος. Το θέμα που είχε αναδειχθεί ήταν η διπλή παρουσία του ομίλου Intrakat (τότε) και ΑΚΤΩΡ στον διαγωνισμό, καθώς, όταν έγινε η προκήρυξη δεν είχε προχωρήσει η συμφωνία των δύο εταιρειών (η ΑΚΤΩΡ ήταν τότε μέλος του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ).
Όμως, στην πορεία ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε η διαδικασία εξαγοράς, για να φτάσουμε στα νέα δεδομένα (υπό την AKTOR, με δύο μάλιστα τεχνικά πτυχία εβδόμης τάξης). Ενδεχομένως οι αλλαγές να έχουν ήδη «κλειδώσει».
Χρειάζονται έργα «ανάσα» για την Αττική
Σε κάθε περίπτωση, η αγορά, η κοινωνία αλλά και οι κατασκευαστές, αναμένουν τα επόμενα βήματα του διαγωνισμού, σε μια συγκυρία στην οποία το έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα στην Αθήνα έχει αναδείξει, με πιο εμφατικό τρόπο, την ανάγκη για ανάπτυξη νέων έργων (οδικών, σταθερής τροχιάς κ.α.) που θα προσφέρουν «ανάσες» στο Λεκανοπέδιο της Αττικής.
Αυτή μάλιστα η επέκταση, βάσει όσων έχουν σημειώσει από παλιά από το υπ. Υποδομών, δηλαδή το τμήμα της Γραμμής 2 μέχρι την περιοχή του Αγίου Νικολάου, εκτιμάται ότι θα εξυπηρετεί τουλάχιστον 67.000 επιβάτες ημερησίως (2040), ενώ ο αριθμός των πολιτών που θα εξυπηρετούνται ως προς την κατοικία τους σε ακτίνα 500 μέτρα από τους 3 νέους σταθμούς εκτιμάται σε περίπου 42.000 και οι αντίστοιχες εξυπηρετούμενες θέσεις εργασίας είναι περίπου 5.000.
Η επέκταση της Γραμμής 2 του Μετρό προς το Ίλιον θεωρείται έργο που μπορεί να του να «βοηθήσει» το συγκοινωνιακό πρόβλημα του Λεκανοπεδίου, με την εκτιμώμενη απόσταση έως το Σύνταγμα να διαρκεί 20 λεπτά, ενώ η διαδρομή προς Ομόνοια περίπου 15 λεπτά. Πρόκειται για σημαντική επέκταση καθώς αποτελεί την πρώτη της «κόκκινης» Γραμμής 2 από το 2013 οπότε και έφτασε στην Ανθούπολη και το Ελληνικό. Στόχος της Αττικό Μετρό σε επόμενο χρόνο είναι η επέκταση της γραμμής προς το Μενίδι με τρεις σταθμούς που θα διασχίζουν το Καματερό και το Ζεφύρι.
Το αντικείμενο της σύμβασης
Συνολικά, στο αντικείμενο της «τριπλής» σύμβασης περιλαμβάνεται η μελέτη και η κατασκευή των εξής επιμέρους έργων: α) η Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον συμπεριλαμβανομένου ενός Σταθμού Μετεπιβίβασης, β) η επέκταση του Αμαξοστασίου του Ελαιώνα σε χώρο εφαπτόμενο με το υφιστάμενο Αμαξοστάσιο, που ευρίσκεται στη γωνία της οδού Αγίας Άννης με την οδό Πιερίας και γ) η αναβάθμιση και η αντικατάσταση Υφιστάμενων Η/Μ Συστημάτων Γραμμών 2 & 3 του Μετρό της Αθήνας. Η επέκταση έχει μήκος περίπου 4 χλμ. και περιλαμβάνει τρεις νέους Σταθμούς και τα αντίστοιχα Φρέατα Αερισμού αυτών. Στο αντικείμενο περιλαμβάνεται επίσης και η κατασκευή ενός Σταθμού Μετεπιβίβασης, ο οποίος διαθέτει τρία (3) υπόγεια επίπεδα με πρόσβαση μέσω ραμπών, έχει συνολική χωρητικότητα περίπου 150 ΙΧ οχημάτων με άμεση διασύνδεση επιβατών με το Μετρό.
Η υπόγεια επέκταση της Γραμμής θα ξεκινά από την Ανθούπολη. Θα διαθέτει τρεις νέους σταθμούς: «ΠΑΛΑΤΙΑΝΗ», «ΙΛΙΟΝ», «ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ». Οι δύο από τους τρεις σταθμούς βρίσκονται επί της οδού Θηβών, ο πρώτος (σταθμός Παλατιανή) σε απόσταση περίπου 1.300 μ. βόρεια του σταθμού Ανθούπολη και ο δεύτερος (σταθμός Ίλιον) 1.000 μ. βορειότερα του πρώτου. Ο τρίτος σταθμός (Αγ. Νικόλαος) βρίσκεται επί της οδού Αγίου Νικολάου στο Ίλιον.
Εν των μεταξύ, η Ελληνικό Μετρό προωθεί διαγωνισμό για την κατεδάφιση κτηρίων – εγκαταστάσεων σε 5 όμορα οικόπεδα ιδιοκτησίας της (6 κτήρια η επιφάνεια των οικοπέδων συνολικά στα 15 χιλ. τ.μ.), επί των οδών Ιεράς Οδού και Εμ. Παππά, στον Ελαιώνα.