Αντιφάσεις παρουσιάζει η γενική εικόνα σχετικά με τις επιδόσεις της ηλιακής ενέργειας στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), αν και η χώρα κατατάσσεται σε πολύ υψηλές θέσεις σε παγκόσμιο επίπεδο αναφορικά με τη συμβολή των φωτοβολταϊκών στη συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, η αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος για τη χρονιά που μας πέρασε, υπήρξε ισχνή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα φωτοβολταϊκά κάλυψαν το 2018 περίπου το 7% των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια, φέρνοντάς την στην 4η θέση διεθνώς (μετά την Ονδούρα, την Ιταλία και τη Γερμανία), γεγονός που υπό κανονικές συνθήκες θα παρέπεμπε σε μία ακμαία αγορά με υψηλούς ρυθμούς διείσδυσης των φωτοβολταϊκών στο ενεργειακό μείγμα.
Παρά ταύτα, η Ελλάδα πρόσθεσε μόλις 41 MW νέας ισχύος κατά το περασμένο έτος, η οποία περιλαμβάνει και όλα τα έργα που εγκρίθηκαν κατά τον πρώτο πιλοτικό διαγωνισμό ΑΠΕ που διεξάχθηκε το 2016 καθώς και 7,2 MW εγκαταστάσεων net metering.
Αντίστοιχα, υπενθυμίζεται ότι οι 2 διαγωνιστικές διαδικασίες ΑΠΕ της ΡΑΕ το 2018 κατακύρωσαν έργα 106,4 MW τον Ιούλιο και επιπλέον 62 MW τον Δεκέμβριο, χωρίς να υπολογίζεται ο ακυρωθείς διαγωνισμός των «μεγάλων» φωτοβολταϊκών, για έργα 86 MW, ο οποίος μάλιστα σχεδιάζεται να επαναπροκηρυχθεί το αμέσως επόμενο διάστημα, ίσως και μέσα στον Ιανουάριο.
Η αναμενόμενη αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος φωτοβολταϊκών την ερχόμενη διετία αναμένεται μεν να κινηθεί σε πολύ καλύτερα επίπεδα σε σχέση με πέρυσι, αρκετά μακριά όμως από τους φιλόδοξους στόχους που έχει θέσει η χώρα όσον αφορά τον μακροχρόνιο ενεργειακό της σχεδιασμό.
Η πρόθεση για την προσθήκη 1 GW νέας ισχύος κατά την περίοδο 2018-2020, μοιάζει ανέφικτη, τουλάχιστον με το ισχύον γραφειοκρατικό πλαίσιο αδειοδοτήσεων και διαγωνιστικών διαδικασιών που επιβραδύνουν τη διείσδυση των φωτοβολταϊκών και δεν επιτρέπουν σε μια χώρα με αξιόλογο ηλιακό δυναμικό, να «απογειωθεί». Παρόλα αυτά καθοριστικό ρόλο αναμένεται να παίξουν και τα έργα αναβάθμισης του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στα οποία συμπεριλαμβάνονται και οι κρίσιμες υποδομές των ηλεκτρικών διασυνδέσεων στα νησιά, οι οποίες θα ευνοήσουν την «έκρηξη» των ΑΠΕ τα προσεχή χρόνια.
Η τρέχουσα εγκατεστημένη φωτοβολταϊκή ισχύς της Ελλάδας αγγίζει τα 2.665 MW. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η αναμενόμενη αύξηση φωτοβολταϊκών θα κυμανθεί στα 140 MW φέτος και στα 250 MW τον επόμενο χρόνο, νούμερα σαφώς βελτιωμένα από το 2018, ανεβάζοντας τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ περίπου στα 3 GW, διατηρώντας ωστόσο αρνητική απόκλιση της τάξης των 250 MW από τους στόχους του Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού.
Σημειώνεται επίσης ότι, αντίστοιχα, ο στόχος του 2030 ανέρχεται σε 6,9 GW, το οποίο μεταφράζεται σε μία ετήσια ανάπτυξη της αγοράς που θα κινείται μεταξύ 350 και 400 MW ήδη από φέτος.
Οι εποχές και οι συνθήκες, αναμφίβολα, αλλάζουν προς όφελος των Ανανεώσιμων, κάτι που μοιραία θα συμβάλει στην προσπάθεια της λεγόμενης «απανθρακοποίησης». Είναι χαρακτηριστικό ότι η απαιτούμενη κεφαλαιακή δαπάνη για φωτοβολταϊκά συστήματα άνω του 1 MW πλέον έχει περιοριστεί στα 0,65 ευρώ/W (από 4,55 ευρώ/W μια δεκαετία νωρίτερα), πιο φθηνά από τον λιγνίτη.
Η εξεύρεση χρηματοδότησης παραμένει πάντως αγκάθι για τους εγχώριους παραγωγούς δεδομένου ότι η κεφαλαιακή στενότητα στις ελληνικές τράπεζες σημαίνει ουσιαστικά ακριβότερο δανεισμό, ευνοώντας έτσι τους ξένους επενδυτές οι οποίοι είναι ευκολότερο να εισέλθουν στην ελληνική αγορά, προσφέροντας πιο ανταγωνιστικές τιμές στις διαγωνιστικές διαδικασίες.
Φίλιππος Παναγόπουλος-ypodomes.com
