Δύο νέα προγράμματα «Εξοικονομώ», ένα για ευάλωτα νοικοκυριά και ένα για αντλίες θερμότητας, αναμένεται να παρουσιάσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μέχρι το φθινόπωρο. Το πρώτο μάλιστα, για τα ευάλωτα νοικοκυριά, βρίσκεται στο τελικό στάδιο με προοπτική να δημοσιοποιηθεί πιθανότατα και μέσα στον Αύγουστο.
Με το δεύτερο πρόγραμμα, που βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της επεξεργασίας, το ΥΠΕΝ θα επιδιώξει την επιτάχυνση του εξηλεκτρισμού της θέρμανσης των κατοικιών στο πλαίσιο των γενικότερων στόχων για τον πλήρη εξηλεκτρισμό της οικονομίας σταδιακά έως το 2050. Με βάση έναν πρωταρχικό σχεδιασμό, το πρόγραμμα θα επιδοτεί σε ποσοστό 50%-60% το κόστος αγοράς και εγκατάστασης αντλίας θερμότητας κλιμακωτά, εισάγοντας κριτήρια βαθμοημερών αντίστοιχα με αυτά που ισχύουν στα επιδόματα πετρελαίου θέρμανσης. Επίσης, δεν θα υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια για να ενταχθεί κάποιος στο πρόγραμμα, αφού στόχος είναι η ταχεία υποκατάσταση ορυκτών καυσίμων (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) που χρησιμοποιούν τα νοικοκυριά για θέρμανση. Στον στόχο αυτό θα συμβάλει και η απαγόρευση πώλησης νέων καυστήρων πετρελαίου από το 2025, σύμφωνα με τον κλιματικό νόμο αλλά και την πρόβλεψη της (αναδιατυπωμένης) οδηγίας (Ε.Ε.) 2024/1275 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, για απαγόρευση χορήγησης κινήτρων για νέους λέβητες αερίου μετά το 2025.
Σύμφωνα με το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, ο στόχος είναι να αυξηθεί το ποσοστό των νοικοκυριών που έχουν τοποθετήσει αντλίες θερμότητας, από το 7% σήμερα στο 17% έως το 2030 και στο 91% έως το 2050. Οσον αφορά τα κτίρια υπηρεσιών, ο στόχος είναι να αυξηθεί το ποσοστό από το 57% σήμερα στο 69% έως το 2030 και στο 90% έως το 2050.
Το «Εξοικονομώ» για ευάλωτα νοικοκυριά, που αναμένεται να παρουσιαστεί μέσα στον Αύγουστο, με προϋπολογισμό περί τα 30 εκατ. ευρώ, κρίθηκε αναγκαίο για να καλυφθούν οι στόχοι που τέθηκαν στο προηγούμενο, καθώς δεν υπήρξε η απαιτούμενη συμμετοχή. Το ύψος της επιδότησης στο νέο αυτό πρόγραμμα για τα ευάλωτα νοικοκυριά θα είναι αυξημένο από το 75% στο προηγούμενο στο 95% ή και 100% προκειμένου να υπάρξει ανταπόκριση, αφού η διασφάλιση εγγυοδοσίας από το ελληνικό Δημόσιο για ιδίους πόρους που προέβλεπε το προηγούμενο πρόγραμμα δεν ήταν αποτελεσματικό κίνητρο. Παρά τη διασφάλιση εγγυοδοσίας για το 100% της δανειοδότησης για τις περιπτώσεις ιδιοκατοίκησης και για το 80% για τις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης, οι τράπεζες, σύμφωνα με τα όσα έχουν καταγγελθεί, απέρριπταν τις 3 από τις 4 αιτήσεις, με αποτέλεσμα αυτή να ακυρωθεί στην πράξη και τα νοικοκυριά να μην μπορούν τελικά να κάνουν χρήση του προγράμματος λόγω αδυναμίας διάθεσης των απαιτούμενων ιδίων κεφαλαίων.
Το νέο πρόγραμμα θα αφορά αποκλειστικά νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα που διαθέτουν την κυριότητα μονοκατοικίας ή διαμερίσματος και επιθυμούν να τα αναβαθμίσουν ενεργειακά. Η μέση επιδότηση εκτιμάται περίπου στις 10.000 ευρώ για κάθε δικαιούχο και θα αφορά παρεμβάσεις όπως είναι η τοποθέτηση μόνωσης, η αλλαγή κουφωμάτων κ.λπ. Συνολικά έχει υπολογιστεί ότι το πρόγραμμα μπορεί να επιδοτήσει εργασίες αναβάθμισης σε 5.000 φτωχά νοικοκυριά. Η αξιολόγηση των αιτήσεων θα γίνεται με τη μέθοδο άμεσης διαδικασίας «First In, First Out», δηλαδή βάσει σειράς προτεραιότητας όπως αυτή προκύπτει από την ημερομηνία και την ώρα της οριστικής υποβολής τους.
