Μέρος της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής είναι και τα κατάλευκα σπίτια της. Μια νέα γενιά αρχιτεκτόνων όμως αλλάζει τα δεδομένα με σπίτια όπως τα Lap Pool στην Τήνο, σχεδιασμένο από τον Αριστείδη Ντάλλα, το οποίο είναι υποψήφιο για βραβείο Mies van der Rohe.
Ο Αριστείδης Ντάλλας, επέλεξε την Τήνο για βάση του και το La Pool δεν είναι το πρώτο του έργο στο νησί. Ήδη η δουλειά του έχει ξεχωρίσει με ένα σπίτι στον Τριαντάρο και ένα στον Βολάξ, ιδιαίτερα μοντέρνα μέσα στο κυκλαδίτικο σκηνικό, με αποτέλεσμα άλλοι να τον χειροκροτούν κι άλλοι να το θεωρούν ιεροσυλία. Οι βραβεύσεις όμως διαδέχονται η μία την άλλη, καθώς και οι αναθέσεις για δουλειές. Ένα ξενοδοχείο στη Ρόδο βγαλμένο μέσα από ένα ρήγμα και μετέωρο πάνω στη θάλασσα, ένα ξενοδοχείο στη Σαντορίνη που μοιάζει με πραγματικό χωριό του νησιού, στην Κρήτη ένα σύμπλεγμα βράχων σαν μια φωλιά κατοίκησης και η κατοικία La Pool στην Τήνο το οποίο διεκδικεί το βραβείο Mies van der Rohe.
Η κατοικία στην Τήνο, ένα νησί που χαρακτηρίζεται από αρχιτεκτονική λιτότητα και εντυπωσιακό τοπίο, είναι εμπνευσμένη από τις κοιλότητες και προεξοχές των βράχων και αναδύεται από το φυσικό τοπίο ως μια σπηλιά. Η είσοδος γίνεται μέσα από μία ρωγμή στο πλάι του κτιρίου, ενώ επιμέρους σχισμές στο δώμα επιτρέπουν στο κυκλαδίτικό φως και στον αέρα να εισχωρούν. Η μακρόστενη πισίνα είναι ένα από τα πιο θεαματικά στοιχεία του έργου καθώς το υγρό στοιχείο έρχεται σε αντίθεση με την βραχώδη υφή του εμφανούς σκυροδέματος.
Ένα φυτεμένο δώμα που μοιάζει να αποτελεί φυσική συνέχεια του εδάφους, προσφέρει το τέλειο καμουφλάζ. Κάτω από αυτό στεγάζονται τρεις κτιριακοί όγκοι. Οι δύο συνιστούν τους ιδιωτικούς χώρους, ένα υπνοδωμάτιο κι έναν ξενώνα. Στον ίδιο όγκο υπάρχει και ένας προστατευμένος ημιυπαίθριος χώρος που καδράρει τη θέα προσφέροντας συνολικά την αίσθηση ενός καταφυγίου. Στον ενδιάμεσο χώρο, κάτω από την πλάκα διαμορφώνονται οι κοινόχρηστες λειτουργίες, απόλυτα συνδεδεμένες με τον υπαίθριο χώρο. Όλη η δυναμική του κτιρίου υπογραμμίζεται με τον γραμμικό όγκο της πισίνας που προεξέχει από την πλαγιά και κατευθύνει το βλέμμα στον ορίζοντα. «Το αποτύπωμα που αφήνει ο σχεδιασμός διαμορφώνει το σύγχρονο αστικό τοπίο, τόσο της πόλης όσο και της υπαίθρου. Αυτή η διάκριση μας θυμίζει ότι υπάρχουν φορές που η αρχιτεκτονική ξεπερνάει τα στενά όρια της ένταξης στο τοπίο και γίνεται η ίδια ένα ‘statement’. Ένα τέτοιο παράδειγμα «δήλωσης» αποτελεί και το Lap Pool House», αναφέρει ο αρχιτέκτονας.
Πώς όμως το παραδοσιακό συνυπάρχει με το νέο; «Θέλουμε τα κτίρια μας χρωματικά να εναρμονίζονται με το τοπίο, χωρίς όμως να εξαφανίζονται απόλυτα σε αυτό, εξηγεί ο Αριστείδης Ντάλλας. Θέλουμε να ακολουθούν την κλίμακα των χωριών και να συμπληρώνουν τον οικισμό προσδίδοντας ίσως μια νέα διάσταση. Τα υλικά, οι σχέσεις μεταξύ τους, πως αναδεικνύονται στο φως. Το αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο ορίζεται πάντα από την επιλογή των υλικών και την διακριτή σχέση μεταξύ τους. Το φως της Τήνου λούζει τις επιφάνειες από αδρό σοβά και πέτρα. Οι καθαρές γεωμετρίες δημιουργούν δραματικές αντιθέσεις μεταξύ φωτός και σκιάς».
Οι αναφορές του Αριστείδη Ντάλα παραμένουν στο τοπίο. Η εκμετάλλευση της θέας, η ενσωμάτωση του καινούριου στο παλιό. Οι καθαρές σχέσεις των υλικών. Τα γήινα χρώματα. Η σχέση του μέσα με το έξω. Πώς ένας βράχος δίνει την αφορμή για μια νέα σύνθεση. «Η αρχιτεκτονική, λέει, είναι πρώτα απ’ όλα εμπειρία. Κάθε μας μνήμη εμπεριέχει και χώρο. Πώς χτίζω στο φυσικό τοπίο; Εκεί όπου το έδαφος παραμένει ακόμα χώμα; Κάθε τόπος έχει ανάγκη από ένα νέο συνθετικό εύρημα, μια νέα κεντρική ιδέα. Κάθε αρχιτεκτονική πρόταση γίνεται έτσι η αφορμή για μια νέα ερμηνεία. Άλλοτε οι ιδέες συμπληρώνουν, άλλοτε υποτάσσονται, άλλοτε αντιτίθενται στην αρμονία της φύσης. Κάθε φορά όμως παράγουν μια νέα σύνθεση που σαν τη μουσική έρχεται να επαναπροσδιορίσει τις εκάστοτε ισορροπίες. Όπως σε μια ορχήστρα κάθε όργανο έχει το δικό του ρόλο, έτσι και στην αρχιτεκτονική κάθε στοιχείο χρησιμοποιείται για να αφήσει το δικό του αποτύπωμα στο χώρο. Ο χώρος βιώνεται όταν κατοικείται και χρέος μας είναι να σχεδιάζουμε χώρους οι οποίοι θα κατοικούνται όμορφα, θα φιλοξενούν όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Η αρχιτεκτονική είναι παγωμένη μουσική όπως έλεγε ο Γκαίτε. Η μουσική είναι αρχιτεκτονική σε κίνηση. Η κατασκευή πρέπει να στέκεται, η αρχιτεκτονική, πρέπει να συγκινεί…».
Φιλελεύθερα, 28.2.2021.