Από Ρόδο, Κω, Κάρπαθο και Κάλυμνο θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο η συλλογή δηλώσεων ιδιοκτησίας. Οι επόμενοι μήνες θα είναι «θερμοί» για το κτηματολόγιο, καθώς θα ξεκινήσουν σταδιακά και οι υπόλοιπες 45 περιοχές, αφήνοντας για το 2019 μόνο τις πέντε ομάδες περιοχών στις οποίες η κτηματογράφηση δεν ξεκίνησε λόγω προβλημάτων. Τον Νοέμβριο θα ακολουθήσει η ηλεκτρονική «προανάρτηση» στοιχείων για τους Δήμους Αθηναίων, Βόλου, Λαμίας και Λιβαδειάς, μια διαδικασία στην οποία οι πολίτες καλούνται να συμμετέχουν για πρώτη φορά.
Η ώρα να ξεκινήσει η τελευταία και μεγαλύτερη γενιά κτηματογράφησης έφθασε. Η περίοδος προετοιμασίας για τα μελετητικά γραφεία, που έχουν αναλάβει από τον περασμένο Δεκέμβριο τις 31 συμβάσεις κτηματογράφησης του υπολοίπου της χώρας (αντιστοιχούν σε 49 περιοχές) έχει ολοκληρωθεί και πλέον θα ξεκινήσει η συλλογή δηλώσεων ιδιοκτησίας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η διαδικασία θα ξεκινήσει από τα τέσσερα νησιά της Δωδεκανήσου (που βρίσκονται υπό κτηματογράφηση) ενώ η σειρά με την οποία θα ακολουθήσουν οι υπόλοιπες περιοχές θα δημοσιοποιηθεί το επόμενο διάστημα. Η σειρά εξαρτάται από… εξωγενείς παράγοντες: από τον χρόνο εύρεσης και προετοιμασίας των κατάλληλων χώρων για την εγκατάσταση περισσότερων από 50 γραφείων κτηματογράφησης.
Η συλλογή των δηλώσεων ιδιοκτησίας θα κρατήσει τρεις μήνες για τους κατοίκους εσωτερικού (και έξι για τους κατοίκους εξωτερικού), με δυνατότητα παράτασης κατά τρεις μήνες ακόμα. Η βασική διαφορά με τα προηγούμενα προγράμματα κτηματογράφησης είναι ότι οι πολίτες θα πρέπει οπωσδήποτε είτε να προσκομίσουν στοιχεία εντοπισμού του ακινήτου (εξαρτημένο τοπογραφικό) ή να το υποδείξουν με κάποιο άλλο τρόπο στους χάρτες της «Ελληνικό Κτηματολόγιο». Η απαίτηση αυτή έχει προστεθεί καθώς οι υπό κτηματογράφηση περιοχές είναι κυρίως αγροτικές (και επομένως δεν υπάρχουν πάντα σαφή όρια μεταξύ των ιδιοκτησιών) και ο διαθέσιμος χρόνος για την ολοκλήρωση του έργου λιγοστός.
Οπως επισημαίνουν στην «Ελληνικό Κτηματολόγιο», όταν στο συμβόλαιο δεν υπάρχουν συντεταγμένες ή εξαρτημένο τοπογραφικό, η πιο σίγουρη λύση είναι να ανατεθεί η υπόθεση σε έναν τοπογράφο. Ωστόσο, θα είναι δεκτός και ένας πιο «ερασιτεχνικός» εντοπισμός του ακινήτου που μπορεί να γίνει είτε με τη χρήση GPS (λ.χ. ενός κινητού) ή επάνω στους χάρτες του κτηματολογίου (ο πολίτης μπορεί να σχεδιάσει ένα σκαρίφημα επάνω στον χάρτη, να μετρήσει τις διαστάσεις και το εμβαδόν του και να εκτυπώσει την εικόνα για να την υποβάλει μαζί με τη δήλωσή του). Να σημειωθεί ότι η μέτρηση αυτή βοηθά στον κατ’ αρχάς εντοπισμό τού ακινήτου και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υποκαθιστά το τοπογραφικό διάγραμμα. Υποχρεωτικό είναι το τοπογραφικό διάγραμμα όταν αναφέρεται στο συμβόλαιο, όταν ο πολίτης επικαλείται χρησικτησία, όταν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια (και επομένως υπάρχει τοπογραφικό) ή όταν έχει εκδοθεί για άλλη χρήση (λ.χ. αγοραπωλησία).
Τι θα πρέπει λοιπόν να κάνουν οι πολίτες ενόψει έναρξης της διαδικασίας συλλογής δηλώσεων; Να αναζητήσουν αντίγραφο των συμβολαίων (ή άλλων εγγράφων) που τεκμηριώνουν το ιδιοκτησιακό δικαίωμα στο ακίνητο. Να αναζητήσουν πιστοποιητικό μεταγραφής στο οικείο υποθηκοφυλακείο. Και να τακτοποιήσουν τυχόν εκκρεμότητες (π.χ. αποδοχή κληρονομιάς). Στην περίπτωση χρησικτησίας (αφορά πολλές περιοχές όπου δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας), αν δεν υπάρχει σχετική δικαστική απόφαση θα χρειαστεί να υποβληθούν διάφορα έγγραφα που να αποδεικνύουν το ιδιοκτησιακό δικαίωμα, όπως λογαριασμοί κοινής ωφελείας, μισθωτήρια, αποδεικτικά επιδότησης, πράξη αναγνώρισης ορίων κ.λπ.35 ευρώ το «κτηματόσημο»
Υπενθυμίζεται ότι κατά την κατάθεση των στοιχείων οι πολίτες θα κληθούν να καταβάλουν 35 ευρώ ανά ιδιοκτησιακό δικαίωμα (ή 20 ευρώ για τους βοηθητικούς χώρους). Ειδικά για τις αγροτικές περιοχές, αν το ίδιο άτομο έχει περισσότερα από δύο ιδιοκτησιακά δικαιώματα στον ίδιο δήμο, τότε θα πληρώνει μόνο δύο φορές το «κτηματόσημο».
Να σημειωθεί ότι «εκτός» από τη διαδικασία συλλογής στοιχείων μένουν σε αυτή τη φάση οι εξής περιοχές: οι Κυκλάδες (Ανδρος, Τήνος, Μύκονος, Πάρος, Νάξος, Σαντορίνη, Μήλος, Κέα Κύθνος), η Θεσπρωτία, η Κέρκυρα, το Ρέθυμνο, τα Χανιά και το Ηράκλειο (περιοχές Μαλεβιζίου, Ηρακλείου και Χερσονήσου). Οι πέντε συμβάσεις που περιλαμβάνουν την κτηματογράφηση των περιοχών αυτών (οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 7% των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων της χώρας), δεν έχουν ακόμα υπογραφεί λόγω ενστάσεων των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό. Οι περιοχές αυτές εξαιρέθηκαν με τη σύμφωνη γνώμη των θεσμών από τον στόχο ολοκλήρωσης του κτηματολογίου τον Ιούνιο του 2021, καθώς είναι απίθανο να ανατεθούν πριν από το τέλος του έτους και μετατίθενται για το 2022.
Τον Νοέμβριο, εκτός απροόπτου, θα ξεκινήσει η διαδικασία προανάρτησης στις τέσσερις «ορφανές» περιοχές των προγραμμάτων κτηματογράφησης του 2008. Πρόκειται για τους Δήμους Αθηναίων (1.260.000 ιδιοκτησιακά δικαιώματα), Βόλου (150.000 δικαιώματα),Λαμίας (120.000 δικαιώματα) και Λιβαδειάς (60.000 δικαιώματα). Τι είναι η διαδικασία προανάρτησης; Τα στοιχεία που έχουν συλλεγεί και ελεγχθεί από τον ανάδοχο θα αναρτηθούν σε μια πλατφόρμα στο site της «Ελληνικό Κτηματολόγιο». Εκεί, ο πολίτης χρησιμοποιώντας τον κλειδάριθμο του Taxis θα μπορεί για διάστημα 45 ημερών να ελέγξει αν υπάρχουν λάθη και, στην περίπτωση αυτή, να υποβάλει «αίτηση επανεξέτασης στοιχείων». Η διαδικασία καλύπτει κάθε είδους λάθος, από ένα απλό ορθογραφικό μέχρι λάθος στο εμβαδόν της ιδιοκτησίας και η αίτηση θα υποβάλεται είτε ηλεκτρονικά ή αυτοπροσώπως στο γραφείο κτηματογράφησης.
Οι ιδιοκτήτες θα έχουν αργότερα ακόμα μία ευκαιρία να διορθώσουν τυχόν λάθη: έξι μήνες μετά τη λήξη της προανάρτησης θα ακολουθήσει η διαδικασία της «κανονικής» ανάρτησης των στοιχείων, στην οποία μπορούν να ελεγχθούν και αλλαγές που έγιναν κατά το στάδιο της προανάρτησης (επομένως, κανένας πολίτης δεν κινδυνεύει με… εκπλήξεις).
