Την πρόκληση της «πράσινης» μετάβασης, η οποία απαιτεί υπέρογκες επενδύσεις, καλούνται να αντιμετωπίσουν τα ελληνικά λιμάνια, την ώρα που τα περισσότερα εξ αυτών στερούνται βασικών υποδομών.
Του Γιώργου Γεωργίου
Ο χρόνος πιέζει. Στα μέσα του καλοκαιριού, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε το πακέτο “Fit for 55”, το οποίο ήδη από το 2025 θέτει βασικές υποχρεώσεις για τα κεντρικά λιμάνια, με ορίζοντα επέκτασης αυτών και στα υπόλοιπα έως το 2030.
Ο εξηλεκτρισμός
Βασικό ρόλο σε αυτήν τη νέα εποχή αναμένεται να διαδραματίσει ο ηλεκτρισμός, με αφετηρία τις εγκαταστάσεις ελλιμενισμού των πλοίων. Όπως είπε ο καθηγητής του ΕΜΠ, Δρ. Ιωάννης Προυσαλίδης, σε πρόσφατη σχετική εκδήλωση στο πλαίσιο της ΔΕΘ, “η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται με ολοένα φιλικότερους προς το περιβάλλον τρόπους”.
Βασικό, λοιπόν, “εργαλείο” ανάπτυξης αναμένεται να είναι το “cold-ironing”, ένα σύστημα, δηλαδή, τροφοδότησης του πλοίου με ηλεκτρική ενέργεια από εγκαταστάσεις της ξηράς. Κατά την εφαρμογή του συστήματος, οι γεννήτριες των βαποριών σταματούν να λειτουργούν.
Πρόκειται για σημαντική επένδυση που μειώνει το αποτύπωμα πλοίων με υψηλές ενεργειακές ανάγκες, όπως τα κρουαζιερόπλοια, τα οποία επισκέπτονται συχνά τους ελληνικούς λιμένες.
Έρευνες έχουν υπολογίσει ότι τα εν λόγω πλοία περνούν το 25% του χρόνου τους στα λιμάνια και καταναλώνουν την περισσότερη ενέργεια εντός των υποδομών τους από οποιοδήποτε άλλο είδος πλοίου.
Ένα τέτοιο σύστημα και γενικότερα ο εξηλεκτρισμός των λιμενικών δραστηριοτήτων απαιτεί, όπως τονίζεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, λεπτομερή ανάλυση για όλα τα λιμάνια (ετήσια κατανάλωση ενέργειας, καμπύλη φορτίου ανά εποχή κ.λπ.) και εκτίμηση για τις μελλοντικές ενεργειακές ανάγκες, προκειμένου να σχεδιαστούν συγκεκριμένες τεχνικές λύσεις.
Σε οικονομικό επίπεδο, πρέπει να διερευνηθούν θέματα τιμολόγησης του ηλεκτρικού ρεύματος ως ναυτιλιακού καυσίμου. Φυσικά πρέπει να εξεταστούν κίνητρα, εξαιρέσεις και ενισχύσεις για την ανάπτυξη του ηλεκτρικού δικτύου των λιμένων.
Σε νομοθετικό επίπεδο, πρέπει να αναπτυχθεί πλαίσιο συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ λιμένων, πλοίων και ενδεχόμενων τρίτων φορέων.
“Πράσινα” έργα
Παράλληλα, οι φορείς διαχείρισης πρέπει να επενδύσουν σε έργα, τα οποία καθιστούν τα λιμάνια “έξυπνα” μικρο-δίκτυα ενέργειας. Ενδεικτικά έργα, με βάση την παρουσίαση του Δρα Προυσαλίδη, είναι:
- σταθμοί φόρτισης αυτοκινήτων,
- εγκατάσταση ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά, μικρές ανεμογεννήτριες, ενέργεια από υπεράκτιες πηγές),
- τροφοδοσία από “πράσινα” πλοία (αντίστροφο “cold-ironing”),
- χρήση αποθηκευτικών μέσων (μπαταρίες) για εξομάλυνση αιχμών ενέργειας ή αποθήκευση περίσσειας ενέργειας,
- συστήματα κεντρικής διαχείρισης ενέργεια
Μία “έξυπνη” λύση, σύμφωνα με τη ΡΑΕ, είναι ένας σταθμός ΑΠΕ με αποθήκευση σε μπαταρία. Η παραγόμενη ενέργεια θα καλύψει την κατανάλωση και η υπόλοιπη ενέργεια θα φορτίσει την μπαταρία για να καλύψει τα νυχτερινά φορτία.
Στο προσκήνιο αναμένεται να βρεθεί και το LNG, με τις Βρυξέλλες να θέτουν την υποχρέωση εγκατάστασης σημείων ανεφοδιασμού του καυσίμου στα λιμάνια ήδη από το 2025.
Σε αυτό το πλαίσιο, το μείζον ζήτημα είναι η εξεύρεση των απαραίτητων πόρων για την υλοποίηση αυτών των επενδύσεων, με τις ναυτιλιακές και λιμενικές ενώσεις να πιέζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίξει με χρηματοδοτικά “εργαλεία” το project.
