Εντός της εβδομάδας αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την κλιμάκωση των επενδύσεων στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης.
Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει από μέσα ενημέρωσης (Reuters, Bloomberg) τα συγκεκριμένα σχέδια περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων δεκάδες έργα, που προορίζονται για πρόσβαση κατά προτεραιότητα σε άδειες και χρηματοδότηση από την ΕΕ.
Η Κομισιόν εκτιμά ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί να επενδύσει 584 δισεκατομμύρια ευρώ (637 δισεκατομμύρια δολάρια) για να αναβαθμίσει τα ηλεκτρικά της δίκτυα αυτή τη δεκαετία.
Πολλά δίκτυα έχουν ηλικία δεκαετιών και πρέπει να προσαρμοστούν από το παραδοσιακό μοντέλο των μεγάλων σταθμών παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Αποθήκευση ενέργειας
Όπως αναφέρουν τα σχετικά δημοσιεύματα οι Βρυξέλλες αναμένεται να χορηγήσουν το καθεστώς «έργα κοινού ενδιαφέροντος» σε 68 έργα ηλεκτρικής ενέργειας, παρέχοντάς τους πρόσβαση σε ταχύτερες άδειες και σε ορισμένα κονδύλια της ΕΕ.
Αρκετά εξ΄αυτών αφορούν σε έργα για αποθήκευση ενέργειας.
«Τα δίκτυα πρέπει να προσαρμοστούν σε ένα πιο αποκεντρωμένο, ψηφιοποιημένο και ευέλικτο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας με εκατομμύρια ηλιακούς συλλέκτες στις στέγες και τοπικές ενεργειακές κοινότητες να μοιράζονται πόρους», γράφει το προσχέδιο που αποκάλυψε το Reuters.
Συνεργασίες
Παράλληλα, οι Βρυξέλλες θα συνεργαστούν με επενδυτές, ρυθμιστικές αρχές και πιστωτικούς οργανισμούς για να διευκολύνουν τα έργα δικτύου να εξασφαλίσουν δάνεια, μετοχές και εγγυήσεις, ενώ θα διερευνήσουν επίσης νέα χρηματοδοτικά μέσα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Η βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης έχει προειδοποιήσει ότι τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν τροχοπέδη για την πράσινη μετάβαση, επειδή δεν αναβαθμίζονται αρκετά γρήγορα ώστε να αντεπεξέλθουν σε όλα τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που περιμένουν να συνδεθούν στο δίκτυο.
Η ΕΕ και οι ρυθμιστικές αρχές του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας θα αναπτύξουν επίσης διάφορες συστάσεις και κατευθυντήριες γραμμές για την πανευρωπαϊκή αναθεώρηση, αναφέρει το έγγραφο της Επιτροπής, όπως κατευθυντήριες γραμμές για τους τύπους επενδύσεων στο δίκτυο που πρέπει να εγκριθούν.
Ετοιμότητα
Προ μηνών σε άρθρο της στους Financial Times, η επίτροπος της ΕΕ για την ενέργεια, Κάντρι Σίμσον υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη θα διασφαλίσει την ενεργειακή της ασφάλεια και θα ανταποκριθεί στις φιλοδοξίες της για το κλίμα μόνο εάν διατηρήσει τους ταχείς ρυθμούς στην εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ηλεκτροδότηση της οικονομίας.
«Για να συμβεί αυτό, η υποδομή ηλεκτρισμού μας πρέπει να είναι έτοιμη. Τα 11 εκατομμύρια χιλιόμετρα δικτύων μας πρέπει να αναπτυχθούν και να αλλάξουν για να εξυπηρετήσουν την αυξανόμενη ζήτηση» τονίζει χαρακτηριστικά και προσθέτει:
«Τα δίκτυα θα πρέπει να ενσωματώσουν μεγάλο μερίδιο διακοπτόμενης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να προσαρμοστούν σε ένα πιο αποκεντρωμένο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας: με εκατομμύρια ηλιακούς συλλέκτες και ηλεκτρικά οχήματα σε στέγες, ηλεκτρολύτες που παράγουν πράσινο υδρογόνο και τοπικές ενεργειακές κοινότητες που μοιράζονται πόρους, θα χρειαστούμε ευελιξία, ταχύτητα και ψηφιοποίηση».
Επενδύσεις
Η κ. Σίμσον επισημαίνει ότι «η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει 584 δισ. ευρώ στα δίκτυά της έως το 2030»
Άμεσος εκσυγχρονισμός
Σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων το ευρωπαϊκό δίκτυο χρειάζεται επειγόντως εκσυγχρονισμό. Περίπου το 40% άνω των 40 ετών, απέχοντας μόλις δέκα χρόνια από την τυπική διάρκεια ζωής του. Ένα γερασμένο δίκτυο όχι μόνο χάνει μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που μεταδίδεται μέσω αυτού, αλλά δεν μπορεί να συνδεθεί με νέες πηγές ανανεώσιμης ενέργειας, δημιουργώντας ένα εμπόδιο στην παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ.
Επιπλέον, με τον τρέχοντα ρυθμό, το δίκτυο δεν θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από την ηλεκτροδότηση των μεταφορών και της θέρμανσης: για παράδειγμα, στο πλαίσιο των κλιματικών στόχων της, η ΕΕ σχεδιάζει να αυξήσει τον αριθμό των εγκατεστημένων αντλιών θερμότητας από 20 εκατομμύρια έως και 60 εκατομμύρια το 2030.
Επί του παρόντος, η ΕΕ δαπανά περίπου 23 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την επέκταση των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, με περίπου 141 έργα που αφορούν δίκτυα μεταφοράς σε εξέλιξη τόσο στην ΕΕ όσο και σε συνεργασία μεταξύ ΕΕ και τρίτων χωρών. Το μπλοκ έχει επίσης προγραμματίσει να αυξήσει το μήκος των γραμμών μεταφοράς κατά 20% και τα δίκτυα διανομής κατά 6,7% έως το 2030.
Επιτάχυνση των προσπαθειών
Ωστόσο, για να εκσυγχρονιστεί επαρκώς και να επεκταθεί το δίκτυο, αυτό είναι πολύ λίγο.
Σύμφωνα με την ομοσπονδία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ηλεκτρικής ενέργειας, Eurelectric, η ΕΕ θα πρέπει να αυξήσει τις επενδύσεις της στην επέκταση του δικτύου σε τουλάχιστον 38 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως έως το 2030 για να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους της και έως και 100 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως έως το 2050, εάν αυτοί οι στόχοι αυξάνονται περαιτέρω.
Διασυνδέσεις
Σύμφωνα με Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων , η ΕΕ δεν αρκεί απλώς να επεκτείνει το ίδιο το δίκτυο, αλλά απαιτείται να δημιουργήσει περισσότερες διασυνδέσεις μεταξύ των κρατών μελών. Οι διασυνδέσεις αυτές διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας διασφαλίζοντας ότι μια χώρα μπορεί να αντιμετωπίσει τις ενεργειακές απαιτήσεις όταν η εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι ανεπαρκής.
Αυτή η διασυνοριακή συνεργασία ενισχύει την ανθεκτικότητα δίνοντας τη δυνατότητα στις χώρες να μετριάσουν τους κινδύνους που συνδέονται με πιθανούς περιορισμούς και διακυμάνσεις στον ενεργειακό εφοδιασμό – ένα ζήτημα που θα γίνει πιο συχνό καθώς επιδεινώνεται η κλιματική αλλαγή.
Επί του παρόντος, η διασυνοριακή δυναμικότητα ανταλλαγής της Ευρώπης αναμένεται να είναι 136 GW έως το 2030, αλλά το σύστημα εκτιμάται ότι χρειάζεται μεταξύ 148 και 187 GW για να αποφευχθούν τέτοια προβλήματα. Από τα 141 υφιστάμενα έργα σε δίκτυα μεταφοράς, ορισμένα αφορούν την επέκταση των συνδέσεων μεταξύ των κρατών μελών.
Μέχρι στιγμής, από τα 50 διασυνοριακά έργα μεταξύ χωρών της ΕΕ, μόνο 5 βρίσκονται υπό κατασκευή, 15 βρίσκονται σε αδειοδότηση και 9 σε προκαταρκτικό σχεδιασμό. Έως και 21 έργα βρίσκονται ακόμη σε φάση υπό εξέταση.
