Γιώργος Λιάλιος – Καθημερινή
Μια απόφαση η οποία θα αλλάξει τον τρόπο που αδειοδοτούνται έργα μέσα σε περιοχές Natura έλαβε το Ευρωδικαστήριο. Απαντώντας σε προδικαστικά ερωτήματα του Συμβουλίου της Επικρατείας, το δικαστήριο έκρινε ότι ο τρόπος που η ελληνική πολιτεία ερμήνευσε την οδηγία για προστασία της ορνιθοπανίδας είναι λανθασμένος. Αποφασιστικό ρόλο έπαιξε η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Ευρωδικαστήριο, η οποία χαρακτήρισε μηχανιστική και περιοριστική, και άρα αντίθετη στο πνεύμα της οδηγίας, την ελληνική προσέγγιση.
Η κοινοτική νομοθεσία περί της διατήρησης των άγριων πτηνών έχει δημιουργήσει εδώ και τρεις δεκαετίες ένα ιδιαίτερα προστατευτικό πλαίσιο για την ορνιθοπανίδα. Οπως προβλέπει, η κάθε χώρα ορίζει ζώνες ειδικής προστασίας (ΖΕΠ, μέρος του δικτύου Natura 2000) για την ορνιθοπανίδα, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη προστασίας ειδών που είναι υπό εξαφάνιση, ειδών που είναι ευπαθή σε μεταβολές των οικοτόπων τους ή ειδών που είναι σπάνια.
Η υπόθεση ξεκίνησε το 2012, όταν μια κοινή απόφαση πέντε υπουργείων (με κύριο το υπουργείο Περιβάλλοντος) ήρθε να τροποποιήσει τη νομοθεσία σχετικά με τη διατήρηση της ορνιθοπανίδας. Εναντίον της απόφασης αυτής κατατέθηκαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας δύο προσφυγές: μία από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και μία συλλογική από φορείς και πολίτες. Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα έκανε μια πολύ στενή ερμηνεία της κοινοτικής νομοθεσίας, με σκοπό να περιορίσει όσο γίνεται περισσότερο τις υποχρεώσεις της. Σύμφωνα με αυτή, σε μια ΖΕΠ το Δημόσιο οφείλει να προστατεύσει μόνο τα είδη χαρακτηρισμού, δηλαδή τα είδη εκείνα των πουλιών για την προστασία των οποίων ορίστηκε μια περιοχή ως προστατευόμενη, και τα αποδημητικά πουλιά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν μέσα στην περιοχή αυτή υπάρχουν και άλλα σπάνια ή απειλούμενα πουλιά, σε μικρότερους αριθμούς, η Ελλάδα δεν είναι υποχρεωμένη να κάνει τίποτα για την προστασία τους.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάσισε να συνεκδικάσει τις δύο προσφυγές και απέστειλε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τρία προδικαστικά ερωτήματα, ζητώντας να ξεκαθαριστεί η ερμηνεία της οδηγίας. Προ ημερών το Ευρωδικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του επί των ερωτημάτων. Οπως ορίζει, τα κράτη-μέλη υποχρεούνται να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για όλα τα απειλούμενα είδη πτηνών, καθώς και για τα αποδημητικά, που αποτελούν κοινή κληρονομιά της Ε.Ε..
Η επόμενη ημέρα
Είναι μια πολύ θετική απόφαση, λέει στην Κ ο Βασίλης Κουνέλης, δικηγόρος των περισσότερων από τις οργανώσεις που προσέφυγαν στο ΣτΕ. Τώρα μένει να δούμε πώς θα διαμορφωθεί η απόφαση του ΣτΕ, σύμφωνα με τις απαντήσεις του Ευρωδικαστηρίου. Και ακολούθως, πώς θα αλλάξει η νομοθεσία ώστε να προσαρμοστεί στις υποδείξεις του Ευρωδικαστηρίου. Εκτιμώ ότι η απόφαση αυτή επηρεάζει ευθέως τον τρόπο αδειοδότησης στις προστατευόμενες περιοχές. Δεν είναι δυνατόν ένα έργο σε μια περιοχή Natura να “υπολογίζει” μόνο ένα προστατευόμενο είδος πτηνού και να αγνοεί την ύπαρξη άλλων απειλούμενων ειδών.
Για την υπόθεση κατέθεσε τις παρατηρήσεις της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και δύο χώρες, η Ολλανδία και η Πολωνία. Στο κείμενο των παρατηρήσεών της η Επιτροπή στράφηκε σαφώς κατά της προστασίας α λα ελληνικά. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να ισχύει στις ζώνες ειδικής προστασίας μια πιο στενή ερμηνεία, δηλαδή μια ερμηνεία που να περιορίζει τα μέτρα διατήρησης μόνο στα “είδη χαρακτηρισμού”, ανέφερε.
Image by Jaesung An from Pixabay
