Επέκταση του φυσικού αερίου σε 18 μικρές και μεγαλύτερες ελληνικές πόλεις που μπαίνουν μέχρι τα τέλη του 2025 στον «χάρτη» όσων μέχρι σήμερα έχουν ήδη διασυνδεθεί στο σύστημα, προβλέπει το επενδυτικό πλάνο της ιταλικής Enaon, θυγατρικής της Italgas, που διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος του εθνικού δικτύου.
Είναι μεταξύ άλλων μεγάλα πληθυσμιακά αστικά κέντρα, όπως η Πάτρα και σημαντικές περιφερειακές πόλεις όπως τα Ιωάννινα, ο Πύργος, το Αγρίνιο και η Βέροια, που αποτελούν τμήμα του φιλόδοξου στρατηγικού πλάνου των Ιταλών για ταχύτερη αύξηση της πανελλαδικής κάλυψης του δικτύου, ώστε μέχρι το 2030 να εξυπηρετεί συνολικά 920.000 καταναλωτές έναντι των σημερινών 615.000.
Επιγραμματικά, εντός του 2024 πρόκειται να έχουν συνδεθεί η βιομηχανική περιοχή της Πάτρας, τα Γρεβενά, η Λιβαδειά, τα Γιαννιτσά, η Καστοριά, το Άργος Ορεστικό, η Ορεστιάδα, η Βέροια και η Φλώρινα.
Σειρά ως τον Ιανουάριο παίρνουν η Άμφισσα και το Καρπενήσι.
Εντός του 2025 αναμένεται να προστεθούν στον πανελλαδικό «χάρτη» των πόλεων με φυσικό αέριο ο αστικός ιστός της Πάτρας, η Αλεξάνδρεια, τα Ιωάννινα, η Άρτα, η Πρέβεζα, η Ηγουμενίτσα, ο Πύργος και το Αγρίνιο.
Η μία διάσταση των χθεσινών ανακοινώσεων της ιταλικής εταιρείας αφορά τα νέα δίκτυα. Την κατασκευή δηλαδή περισσότερων από 3.000 χιλιομέτρων σε περιοχές που δεν έχουν ακόμη συνδεθεί, με επενδύσεις 650 εκατ. ευρώ, οι οποίες αποτελούν τμήμα του συνολικού 1 δισ. που προβλέπει το στρατηγικό σχέδιο της Italgas για την Ελλάδα μέχρι το 2030.
Η δεύτερη πτυχή αφορά το ενιαίο τιμολόγιο διανομής φυσικού αέριου για τα νοικοκυριά πανελλαδικά, που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Δεκεμβρίου, έπειτα από σχετική έγκριση της ρυθμιστικής αρχής, και το οποίο σταδιακά επεκτείνεται και στις βιομηχανίες.
Ακριβώς για να μπει μια τάξη στο μέχρι πρότινος κατακερματισμένο καθεστώς, δηλαδή να πάψουν να υπάρχουν δέκα διαφορετικά τιμολόγια διανομής στη χώρα για οικιακούς και βιομηχανικούς πελάτες (άλλα για Αττική, άλλα για Θεσσαλονίκη, άλλα για Στερεά, κ.ό.κ), και για να επιμεριστεί πιο δίκαια και με καλύτερους όρους το συνολικό κόστος των νέων δικτύων, η εταιρεία ενοποιεί τις ταρίφες σε μία για όλη την Ελλάδα.
Ενοποίηση που με τη σειρά της φέρνει μειώσεις για κάποιες περιοχές αλλά και αυξήσεις σε άλλες, εκεί όπου τα τέλη διανομής ήταν μέχρι πρότινος χαμηλά, όπως τα επιπλέον 45 ευρώ τον χρόνο (σχεδόν 4 ευρώ τον μήνα), με τα οποία θα επιβαρυνθούν οι χρήστες στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με το σχετικό πίνακα.
Μικρές αυξήσεις προκύπτουν και για τη Θεσσαλία. Σε αμφότερες τις περιοχές, η εκτεταμένη διείσδυση του φυσικού αερίου και οι μεγάλοι όγκοι κατανάλωσης επέτρεπαν στην ΕΔΑ Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας, που ανήκε στη ΔΕΠΑ Υποδομών, την οποία και εξαγόρασε το 2022 η Italgas, να κρατά χαμηλά τις ταρίφες.
Τώρα, το επενδυτικό πρόγραμμα της εταιρείας την υποχρεώνει να ενοποιήσει τις πολλές και διαφορετικές ταρίφες, ώστε να επιμερίσει παντού το κόστος ανάπτυξης των νέων δικτύων. Σύμφωνα με τη διευθύνουσα σύμβουλο της Enaon, Μπάρμπαρα Μοργκάντε, η μεγάλη εικόνα δείχνει μια μέση επιβάρυνση πανελλαδικά για ένα τυπικό οικιακό καταναλωτή της τάξης των 10 ευρώ τον χρόνο.
Σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές, το ενιαίο τιμολόγιο διανομής φέρνει μειώσεις. Στα παραδείγματα που παρέθεσε η εταιρεία, ο μέσος χρήστης στην Αττική που έχει αυτόνομη θέρμανση και ζεστό νερό χρήσης, με ετήσια κατανάλωση 8.800 κυβικών μέτρων αέριου, θα δει με την ενιαία ταρίφα μια ετήσια μείωση περίπου 10 ευρώ στον λογαριασμό του (-9%). Στην Αν. Μακεδονία & Θράκη, ο μέσος καταναλωτής θα δει ετήσια μείωση 80 ευρώ (- 30%), στην Κεντρική Μακεδονία 59 ευρώ (-24%), στη Στερεά Ελλάδα 44 ευρώ (-19%), στη Δυτική Ελλάδα 35 ευρώ (-16%), κ.ό.κ.
Σημειωτέον ότι τα παραπάνω νούμερα δεν αφορούν το κόστος του φυσικού αέριου. Αφορούν μόνο τις χρεώσεις για το δίκτυο διανομής, που μαζί με άλλα κόστη συνδιαμορφώνουν για τον καταναλωτή τον τελικό λογαριασμό.
Στην περίπτωση των βιομηχανικών καταναλωτών, η καθιέρωση του ενιαίου τιμολογίου θα γίνει σταδιακά. Το πρόβλημα εδώ είναι ότι οι χρεώσεις έχουν μεγαλύτερες διαφορές από περιοχή σε περιοχή, φτάνοντας να είναι ακόμη και εξαπλάσιες από άλλες.
Στις βιομηχανίες, η ενιαία ταρίφα θα εφαρμοστεί σταδιακά μέχρι και το 2027. Στο υποθετικό σενάριο, που η ενοποίηση των συνολικά δέκα σημερινών διαφορετικών τιμολογίων γίνονταν άμεσα, θα διαμορφωνόταν μια μέση τιμή για όλους στα 2,95 ευρώ/MWh, όπως δείχνει ο σχετικός πίνακας.
Αυτό μεταφράζεται σε αρκετά υψηλότερες τιμές για τις εγκατεστημένες βιομηχανίες σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία, κατά τι φθηνότερες για αυτές στη Στερεά και πολύ χαμηλότερες για εκείνες σε Αν. Μακεδονία-Θράκη, Δ. Ελλάδα, Δ. Μακεδονία, Ηπειρο και Πελοπόννησο.
Ψηφιοποιημένο δίκτυο με τεχνητή νοημοσύνη
Η τρίτη πτυχή του ιταλικού σχεδίου για την Ελλάδα αφορά τον εκσυγχρονισμό του δικτύου. Τον ψηφιακό του μετασχηματισμό, την πλήρη αυτοματοποίησή του και την εγκατάσταση έξυπνου μετρητή «H2 ready», ικανού να διαχειρίζεται μείγματα φυσικού αερίου και υδρογόνου, όπως ανέφερε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Italgas, Πάολο Γκάλο.
Στο ίδιο κάδρο εντάσσονται και οι λεγόμενες «κρυογενικές δεξαμενές», δηλαδή οι σταθμοί αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG για απομακρυσμένες περιοχές που δεν εξυπηρετούνται από τις βασικές υποδομές μεταφοράς φυσικού αερίου, αίροντας έτσι την ενεργειακή τους απομόνωση.
Στο κομμάτι της ψηφιοποίησης, η Enaon δεσμεύεται εντός της επόμενης χρονιάς να έχει επεκταθεί στο 100% των ελληνικών υποδομών και από το 2026 να φέρει την τεχνολογία που εφαρμόζει στο ιταλικό δίκτυο (Digital Advanced Network Automation – DANA) για την αυτοματοποιημένη διαχείριση και τον απομακρυσμένο έλεγχο των δικτύων και των εγκαταστάσεων με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης.
Εγγυάται ακόμη την αντικατάσταση των σημερινών συμβατικών μετρητών με έξυπνους, εκ των οποίων οι πρώτοι 570.000 θα μπουν το 2025. Και στο κεφάλαιο της έγκαιρης ανίχνευσης διαρροών αερίου, όπου η Ελλάδα χρησιμοποιεί ήδη την πιο προηγμένη τεχνολογία παγκοσμίως, το σύστημα Picarro, η Enaon δεσμεύεται ότι μέχρι το 2025 θα παρέχει τη δυνατότητα ελέγχων σε ακόμη μεγαλύτερο μέρος του δικτύου.
