Μπορούν οι απαιτήσεις για πράσινα κτίρια να συνδυαστούν με κέρδη για τους κατασκευαστές; Το κόστος μιας κατασκευής αφορά και στο περιβαλλοντικό της αποτύπωμα; Είναι εφικτό να υλοποιηθούν οι φιλόδοξοι στόχοι της ΕΕ για μηδενικές εκπομπές ρύπων στα κτίρια; Και ποιες είναι οι βέλτιστες διεθνείς πρακτικές για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι;
Αυτά είναι τα ερωτήματα που απασχόλησαν συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 25ης Prodexpo, του μακροβιότερου συνεδρίου στον τομέα του real estate στην Ελλάδα, που πραγματοποιήθηκε 21 και 22 Οκτωβρίου 2024 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Ανοίγοντας τη συζήτηση, ο Γιάννης Δασκαλάκης, Managing Partner της Daskalakis Properties, περιέγραψε αναλυτικά τους στόχους της ΕΕ για τους μηδενικούς ρύπους στα κτίρια και την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης. Όπως εξήγησε, όλα τα νέα κτίρια πρέπει να είναι “μηδενικών εκπομπών ρύπων” από το 2030, γεγονός που πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει να παράγουν περισσότερη ενέργεια από αυτή που καταναλώνουν.
Για το υπάρχον απόθεμα των κτιρίων, η ΕΕ ζήτησε από όλα τα κράτη μέλη να καταθέσουν σχέδια ανακαίνισης, καθώς οι ευρωπαϊκοί κανόνες προβλέπουν ότι τουλάχιστον το 16% των μη οικιστικών κτιρίων των χωρών της ΕΕ με τις χειρότερες επιδόσεις σε κατανάλωση ενέργειας θα πρέπει να ανακαινιστούν έως το 2030 και το 26% αυτών έως το 2033. Στην Ελλάδα, ο νέος νόμος για την ανακαίνιση των παλιών κτιρίων κινείται σε αυτή την κατεύθυνση.
Όπως, όμως, επεσήμανε ο Γ. Δασκαλάκης, o developer επιδιώκει το κέρδος και για αυτό τον απασχολούν τα διαφορετικά κόστη των κατασκευών. «Πρέπει να δούμε αν ο κατασκευαστής μπορεί να καλύψει αυτά τα κόστη με βάση τη ζήτηση στην αγορά» τόνισε προειδοποιώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα σταματήσει η κατασκευαστική δραστηριότητα.
Ο Γ. Δασκαλάκης τόνισε ότι για όλα τα μεγέθη των κατασκευαστών, από τους μικρούς ή τα νοικοκυριά που χτίζουν μία κατοικία για να στεγαστούν έως τους μεγάλους παίκτες του κλάδου, όλοι έχουν ανάγκη από «smart financing και green financing, που θα προέρχεται είτε από τα ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, είτε από χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ.»
«Σε παγκόσμιο επίπεδο βλέπουμε μία μαζική αύξηση του ενδιαφέροντος για τη βιωσιμότητα, καθώς δεν αποτελεί μόνο μία πρόκληση αλλά και μία ευκαιρία» τόνισε ο Matthew Black, Climate Action Manager στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Πράσινων Κτιρίων (World Green Building Council).
O Μ. Βlack αναφέρθηκε στο Παγκόσμιο Φόρουμ για τα κτίρια και το κλίμα, που συνδιοργανώθηκε από τη Γαλλία και το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP), τον Μάρτιο στο Παρίσι και ήρθε μετά την πρωτοβουλία “Buildings Breakthrough” που υποστηρίζεται από 28 κυβερνήσεις, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και 19 διεθνείς πρωτοβουλίες στην COP28. Το Φόρουμ στο Παρίσι συγκέντρωσε για πρώτη φορά υπουργούς και υψηλόβαθμους εκπροσώπους σημαντικών οργανισμών, για να δώσει νέα ώθηση στη διεθνή συνεργασία για την απαλλαγή των κτιρίων από τον άνθρακα.
Όπως επεσήμανε ο Μ. Βlack, οι νέοι περιβαλλοντικοί κανόνες θα επηρεάσουν κάθε τομέα του κλάδου των κατασκευών και των ακινήτων. «Υπάρχει πάντα ένα όριο και οι επαγγελματίες των κατασκευών θα πρέπει να έχουν κέρδη» είπε «αλλά το κόστος της κατασκευής δεν αφορά μόνο στο ίδιο το κτίριο αλλά και στο πώς επηρεάζει το περιβάλλον» τόνισε ζητώντας να έχουν όλοι οι παράγοντες της αγοράς «μία ολιστική οπτική» στο θέμα.
«Πολλές φορές οι επαγγελματίες διαμαρτύρονται ότι αυξάνονται η γραφειοκρατία και τα κόστη, αλλά στο τέλος της ημέρας όλοι πρέπει να ζούμε και να εργαζόμαστε σε βιώσιμα και ευχάριστα κτίρια» είπε προσθένοντας ότι αυτά τα κτίρια φέρνουν και υψηλότερες αποδόσεις στους κατασκευαστές.
Την ανάγκη των κατασκευαστών να μην περιορίζονται μόνο στην ελάχιστη, νομοθετημένη υποχρέωση για πιστοποιήσεις των κτιρίων, αλλά να αναζητούν και να εφαρμόζουν τις επικαιροποιήσεις των πιστοποιήσεων υπογράμμισε ο Νικόλας Νικολόπουλος, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ASHRAE Hellenic Chapter.
Η ASHRAE (Αμερικανική Εταιρεία Μηχανικών Θέρμανσης, Ψύξης και Κλιματισμού) είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός, με ιστορία άνω του ενός αιώνα, με πάνω από 60.000 μέλη σε όλο τον κόσμο και γραφεία σε πάνω από 130 χώρες.
«Είναι η μηχανη των προτύπων» εξήγησε ο Ν. Νικολόπουλος «που παράγει τις τεχνικές προδιαγραφές που εισάγονται στις εθνικές νομοθεσίες για την επίτευξη των εθνικών στόχων» είπε τονίζοντας ότι η ASHRAE παρέχει επίσης τεχνογνωσία για το πώς και πότε μπορούν να υλοποιηθούν οι στόχοι μείωσης των ρύπων. Όπως διευκρίνισε οι στόχοι “net zero” και “energy efficiency” είναι δύο διαφορετικοί στόχοι και σημείωσε ότι οι περισσότερες τεχνολογίες που είναι σήμερα διαθέσιμες αφορούν στην ενεργειακή αποδοτικότητα (energy efficiency). Χαρακτηριστικά ανέφερε την μόνωση των κτιρίων, που τώρα όμως γεννά νέες απαιτήσεις για ανάλογες προσαρμογές των συστημάτων εξαερισμού και κλιματισμού των κτιρίων.
Τη συζήτηση συντόνισε η Δρ. Χριστίνα Δεληγιάννη, Υπεύθυνη Δημόσιας Πολιτικής στο Ινστιτούτο Αειφόρου Ανάπτυξης EPLO, που σημείωσε ότι τεχνικές όπως οι πράσινοι τοίχοι και οι πράσινες στέγες δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στην Ελλάδα και τόνισε ότι η επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων απαιτεί συμπεριφορική αλλαγή και αλλαγή παραδείγματος.
