Με στόχο να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη ήπειρος στον πλανήτη που θα πετύχει μέχρι το 2050 την κλιματική ουδετερότητα με μηδενικές εκπομπές άνθρακα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε χθες έναν οδικό χάρτη με τη διαδρομή, ενώ στις αρχές του 2020 θα υποβληθούν οι πρώτες συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις.
Για την προσαρμογή θα απαιτηθούν επενδύσεις ύψους περίπου 3 τρισ. ευρώ τα επόμενα 10 χρόνια.
Με τη χθεσινή ανακοίνωση η Κομισιόν θέτει τις βάσεις για τη μεγάλη στροφή της οικονομίας σε μια διαφορετική ανάπτυξη, ενώ, όπως υπογράμμισε η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι επιχειρήσεις θα συνδράμουν αυτήν την προσπάθεια με ανάλογες επενδύσεις, αλλά αυτό που ζητούν είναι ένα σταθερό χάρτη πορείας ώστε να γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν.
Η ονομαζόμενη Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία καλύπτει ιδίως τις μεταφορές, την ενέργεια, τη γεωργία, τα κτήρια και βιομηχανίες, όπως τη βιομηχανία χάλυβα, σκυροδέματος, ΤΠΕ, την κλωστοϋφαντουργία και τη χημική βιομηχανία. Όλοι οι παραπάνω κλάδοι θα συνεισφέρουν στην επίτευξη του στόχου, ενώ θα υπάρξει μια περίοδος μετάβασης με κοινοτική και δημόσια στήριξη για ορισμένες περιοχές της Ένωσης, αλλά και κλάδους.
Για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας θα απαιτηθούν μέχρι το 2030 ετήσιες επενδύσεις ύψους 260 δισ. ευρώ, οι οποίες αντιστοιχούν περίπου στο 1,5% του ΑΕΠ του 2018. Για την επένδυση αυτή θα χρειαστεί κινητοποίηση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει στις αρχές του 2020 ένα επενδυτικό σχέδιο για μια βιώσιμη Ευρώπη, το οποίο θα συμβάλει στην κάλυψη των επενδυτικών αναγκών. Τουλάχιστον το 25% του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ε.Ε., δηλαδή περίπου 250 δισ. ευρώ, θα πρέπει να αφιερωθεί στη δράση για το κλίμα, ενώ περαιτέρω στήριξη, με τη βοήθεια και μόχλευσης στις αγορές, θα παράσχουν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για το κλίμα.
Η πρώτη νομική πρόταση της Κομισιόν που θα περιλαμβάνει τον βασικό στόχο της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050 θα υποβληθεί τον Μάρτιο, ενώ ταυτόχρονα θα δρομολογηθεί ένα «σύμφωνο για το κλίμα» προκειμένου να δοθεί στους πολίτες η δυνατότητα να εκφράσουν τη γνώμη τους και να συμμετάσχουν στον σχεδιασμό νέων δράσεων.
Το καλοκαίρι του 2020 θα ακολουθήσει η πρόταση με το γενικό πλαίσιο που θα περιλαμβάνει και τον ενδιάμεσο στόχο μείωσης. Για να φτάσει η Ευρώπη στην κλιματική ουδετερότητα το 2050 θα πρέπει να αναθεωρηθεί ο ενδιάμεσος στόχος, από το 40% μείωσης των εκπομπών που είναι σήμερα μέχρι το 2030 και σε σχέση με το 1990 να αυξηθεί στο 50%-55%.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν προτάσεις ανά κλάδο, οι οποίες θα περιλαμβάνουν τους ποσοτικούς στόχους μείωσης των εκπομπών.
Ποιοι αντιδρούν
Οι αντιδράσεις είναι μεγάλες κυρίως από την πλευρά των χωρών της ανατολικής Ευρώπης, Πολωνία, Ουγγαρία και Τσεχία, χώρες οι οποίες εξαρτώνται πολύ από τον άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Στο ερώτημα αν θα υπάρξει στήριξη των χωρών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες η απάντηση είναι καταφατική, ωστόσο οι ανατολικές χώρες ζητούν τεράστια ποσά για να συναινέσουν. Ενδεικτικό είναι πως η Πολωνία εκτιμά το κόστος της προσαρμογής της στα 500 δισ. ευρώ.
Η πρόεδρος της Επιτροπής, αφού επισήμανε ότι θα υπάρξει κοινοτική και δημόσια στήριξη, έδωσε το παράδειγμα της ΕΤΕπ, η οποία μέσω μόχλευσης θα χρηματοδοτήσει επενδύσεις άνω των 100 δισ. ευρώ, όχι μόνο στις περιοχές μετάβασης και τις βιομηχανίας, αλλά και στους αγρότες που επιστρέφουν σε παραδοσιακούς φιλο-κλιματικούς τρόπους παραγωγής ή ακόμη στην καινοτομία.
Ποιοι στηρίζουν
Παρουσιάζοντας τη χθεσινή ανακοίνωση στην ολομέλεια της Ευρωβουλής, η κ. Φον ντερ Λάιεν, αφού ανέφερε ότι τήρησε την υπόσχεση που είχε δώσει τον Ιούλιο στους ευρωβουλευτές ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα αποτελέσει την πρώτη προτεραιότητα, μίλησε για έναν οδικό χάρτη με 50 βήματα μέχρι το 2050. Πρόκειται για μια μακρά διαδικασία, όπως είπε, ωστόσο υποστηρίζεται από τους πολίτες αλλά και τις επιχειρήσεις. Μάλιστα, αποκάλυψε ότι την περασμένη εβδομάδα 44 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, που αντιπροσωπεύουν ετήσιο κύκλο εργασιών 6 τρισ. ευρώ, της κατέστησαν σαφές ότι στηρίζουν το εγχείρημα, αλλά θέλουν ένα ξεκάθαρο νομοθετικό περιβάλλουν, ώστε να γνωρίζουν έγκαιρα τι πρέπει να κάνουν και σε ποιες προθεσμίες.
