Για τις ελληνικές καλένδες ή για τον ελληνικό προϋπολογισμό (με κόστος εκατοντάδων εκατ. ευρώ για τους φορολογουμένους) οδεύουν σχεδόν όλα τα μεγάλα έργα ψηφιοποίησης, εκατοντάδων εκατομμυρίων σελίδων χαρτιού και άλλου υλικού, όπως ακτινογραφίες κ.λπ. Είναι πλέον κοινή πεποίθηση στην αγορά τεχνολογίας πως δεν πρόκειται να τηρηθούν οι προθεσμίες που θα επιτρέψουν τη χρηματοδότησή των έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης, εκτός και εάν η χώρα μας λάβει πολυετή παράταση για μετά το 2025. Οι ψηφιοποιήσεις είναι απαραίτητες για να αντιμετωπιστεί η γραφειοκρατία (αλλά και η διαφθορά) και να αναπτυχθούν ηλεκτρονικές υπηρεσίες στο Δημόσιο με ουσιαστικά οφέλη για τους πολίτες.
Όπως και στην περίπτωση πολλών έργων που εντάχθηκαν στο Ταμείο Ανάκαμψης, οι αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού μαζί με τις αρρυθμίες του νομοθετικού πλαισίου και της Δικαιοσύνης μπορεί να κοστίσουν ακόμα και δισ. ευρώ, στην περίπτωση που δεν δοθεί παράταση. Το σχεδόν μηδενικό επίπεδο προετοιμασίας για την υποστήριξη τέτοιων φιλόδοξων έργων, η αδυναμία του πολιτικού προσωπικού να αντιληφθεί πως πρέπει να δημιουργηθούν θύλακες «ειδικών αποστολών» μέσα στο Δημόσιο, με τις αντίστοιχες αμοιβές, ώστε να προχωρήσουν κρίσιμα έργα με ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, φαίνεται πως θα πληρωθούν ακριβά, αν δεν υπάρξουν άμεσες πρωτοβουλίες.
Μέχρι στιγμής δεν έχει τηρηθεί καμία από τις ενδεικτικές προθεσμίες και τα ορόσημα που είχε συμφωνήσει η Ελλάδα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα έργα ψηφιοποίησης. Πρόκειται για ορόσημα που αποδείχθηκαν ανεδαφικά, αφού προέβλεπαν πως μέχρι το τέλος του 2022 θα έχουν υπογραφεί όλες οι συμβάσεις και φτάσαμε στο τέλος του 2023 χωρίς να έχουν υπογραφεί αρκετές, όπως στους τομείς της Δικαιοσύνης και της Υγείας. Προέβλεπαν επίσης πως μέχρι το τέλος του 2023 θα είχε ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση του 30% του έγχαρτου αρχείου (!), όταν έχει ξεκινήσει μόνο ένα από τα πέντε υποέργα ψηφιοποίησης του Κτηματολογίου, αφού οι υπογραφές συμβάσεων για τα υπόλοιπα έπεσαν πρόσφατα.
Η εμπειρία από το πρώτο μεγάλο έργο ψηφιοποίησης των Υποθηκοφυλακείων (14 Υποθηκοφυλακεία Αττικής και νησιών), που ξεκίνησε πρόσφατα, είναι ενδεικτική. Ενώ το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης πιέζει έτσι ώστε να έχει ψηφιοποιηθεί το 30% του υλικού μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024, οι ανάδοχοι και οι συνεργάτες τους αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα. Προσπαθούν να βρουν χώρους και… πρίζες προκειμένου να στήσουν τον απαραίτητο εξοπλισμό, ενώ από τις πρώτες εκτιμήσεις προκύπτει πως σε ορισμένα Υποθηκοφυλακεία ο όγκος του χάρτινου υλικού που πρέπει να ψηφιοποιηθεί μπορεί να είναι και διπλάσιος από αυτόν που είχε εκτιμηθεί αρχικά!
Με βάση τη συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης, η ελληνική πλευρά είχε δεσμευτεί πως θα προχωρούσε στην ψηφιοποίηση «βασικών αρχείων σε διάφορους τομείς (Δικαιοσύνη, Υγεία, γενικά αρχεία του κράτους, πολεοδομικός σχεδιασμός, απαλλοτριώσεις, Κτηματολόγιο, μετανάστευση και άσυλο, ναυτιλιακές υποθέσεις) και την ενσωμάτωση στα σχετικά πληροφοριακά συστήματα, καθώς και στην πιλοτική εφαρμογή της ασφαλούς αποθήκευσης των αρχείων του δημόσιου τομέα και του «ευρύτερου» δημόσιου τομέα (συνολικά εννέα υποέργα)». Το συνολικό εκτιμώμενο κόστος των έργων, χωρίς τις προαιρέσεις (τυχόν επεκτάσεις), που θα πληρωθούν από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, είχε υπολογιστεί κοντά στα 600 εκατ. ευρώ με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η δυσάρεστη εμπειρία με τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης δεν περιορίζεται στις ψηφιοποιήσεις, καθώς κι άλλοι κρίσιμοι διαγωνισμοί ή συμβάσεις προχωρούν με πολύ πιο αργούς ρυθμούς σε σχέση με τα συμφωνηθέντα. Η ελληνική πλευρά πιθανώς στοιχηματίζει πως δεν υπάρχει λόγος βιασύνης, αφού υπάρχουν αντίστοιχες καθυστερήσεις και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Ιταλία, και τελικά θα δοθούν παρατάσεις. Το πρόβλημα με ορισμένα από τα ελληνικά έργα είναι πως κινδυνεύουν να μείνουν εκτός του Ταμείου Ανάκαμψης ακόμα κι αν δοθεί διετής ή τριετής παράταση! Εκτός και αν μέσα στους επόμενους μήνες υπάρξει η κινητοποίηση για την οποία μιλούν στελέχη της κυβέρνησης και του κρατικού μηχανισμού εδώ και τρία χρόνια.