Διευρύνεται το πρόγραμμα της θωράκισης των δημοσίων κτιρίων με προτεραιότητα σε σχολεία και νοσοκομεία και ακολούθως σε κάθε δημόσια υποδομή. Πλέον εκτός του πρωτοβάθμιου ελέγχου για την εκτίμηση της δομικής τρωτότητας των κτιρίων, η χρηματοδοτούμενη από το Ταμείο Ανάκαμψης δράση αναμένεται να συμπεριλάβει και ζητήματα αποτροπής διακινδύνευσης δημοτικών κτιρίων που σχετίζονται τόσο με τους εσωτερικούς χώρους και τον εξοπλισμό όσο και με την εκπαίδευση και πιστοποίηση των εργαζομένων σε αυτές τις δομές.
Οπως επισημαίνει στο «Εθνος» ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευθύμης Λέκκας, ο οποίος ενημέρωσε σχετικά και την Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), το ήδη ανακοινωθέν πρόγραμμα για τον πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο, το οποίο χρηματοδοτείται με 35 εκ. ευρώ, θα συμπληρωθεί ώστε να προσφέρει μία πλήρη εικόνα της υφιστάμενης κατάστασης του δημόσιου κτιριακού αποθέματος και ακολούθως τη θωράκισή του απέναντι σε όλες τις φυσικές καταστροφές ανάλογα με τους κινδύνους της περιοχής και όχι μόνο τους σεισμούς.
«Βιώνουμε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από έντονα φαινόμενα, καταστροφές και κρίσεις συνέχεια σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Μετά την υποχρεωτικότητα του πρωτοβάθμιου δομικού ελέγχου των κτιρίων των δημοσίων υπηρεσιών που έχουμε αναλάβει από κοινού το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης, ο ΟΑΣΠ, η ΚΕΔΕ και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) πάμε την πρωτοβουλία ένα βήμα πιο πέρα εντάσσοντας και τη δράση για μείωση της διακινδύνευσης σε κρίσιμες υποδομές», σημειώνει ο κ. Λέκκας.
Ο καθηγητής εξηγεί ότι ουσιαστικά πρόκειται για το άλλο μισό του προγράμματος, το οποίο αναμένεται να χρηματοδοτηθεί επίσης με κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: «Μετά τον προσεισμικό έλεγχο που θα εκτιμήσει τη στατική επάρκεια των κτιρίων και την ανθεκτικότητά τους απέναντι σε σεισμούς και άλλα φαινόμενα, θα τρέξει το δεύτερο πρόγραμμα που στόχο έχει να αυξήσει την ανθεκτικότητα του συνόλου του κτιριακού συστήματος».
Τέσσερις είναι οι βασικοί άξονες του νέου προγράμματος:
- Η αναγνώριση της μορφής του κινδύνου (σεισμός, κατολίσθηση, πυρκαγιά, πλημμύρα) κάθε κρίσιμης υποδομής σημειακά για καθεμιά απ΄αυτές.
- Η ανάλυση της μη δομικής τρωτότητας, δηλαδή των λοιπών κινδύνων, όπως για παράδειγμα μια τζαμαρία, τα έπιπλά και η θέση τους, ο εξοπλισμός, οι ψευδοροφές, κλπ. που δυσχεραίνουν τη λειτουργικότητα, αλλά και τη διαφυγή σε περίπτωση κινδύνου. «Εχω δει ο ίδιος σε πολλές δημόσιες υπηρεσίες ντουλάπες στους διαδρόμους. Αν γίνει κάτι εκεί, θα εμποδίσουν τη διαφυγή, δε θα μπορέσει να φυγει κανείς».
- Η ειδική εκπαίδευση των στελεχών των δήμων για τη διαχείριση κινδύνων και κρίσεων. Η εκπαίδευση – όπως διευκρινίζει ο κ. Λέκκας – θα γινει στοχευμένα και θα υπάρχει πιστοποίηση για όσους συμμετάσχουν.
- Η ανασύνταξη, η αναθεώρηση και η εκπόνηση νέων σχεδίων διαχείρισης κινδύνων, εκκένωσης, παροχής βοήθειας, καταφυγής και γενικότερα όλων των πρωτοκόλλων που πρέπει να ακολουθηθούν σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
- Εκτός των σχολείων και των νοσοκομείων, το πρόγραμμα θα συμπεριλάβει το σύνολο των δημαρχείων αλλά και άλλων κρίσιμων δημοτικών εγκαταστάσεων, όπως είναι τα ΚΑΠΗ, τα γυμναστήρια, τα κολυμβητήρια, οι συναυλιακοί χώροι και γενικά οι χώροι συγκέντρωσης πληθυσμού.
Ειδικά σε ό,τι αφορά τα δημαρχεία, ο καθηγητής εξηγεί πως εκτός του ότι πρόκειται για κτίρια, στα οποία στεγάζεται πολύς κόσμος, παίζουν κομβικό ρόλο στην περίπτωση μιας φυσικής καταστροφής: «Το είδαμε και στο Αρκαλοχώρι, παλαιότερα στο Ληξούρι, τη Σάμο αλλά και την Καρδίτσα με την πλημμύρα. Οι επιπτώσεις στα συγκεκριμένα κτίρια επέδρασαν καταλυτικά στη διαχείριση καταστροφής. Οταν ένα κτίριο δεν είναι ασφαλές, όταν δεν έχει ρεύμα ή τηλέφωνο, δυσχεραίνεται πολύ η διαδικασία».
Ο προσεισμικός έλεγχος σε σχολεία και νοσοκομεία
Σύμφωνα με τον κ. Λέκκα, αυτήν την περίοδο επιλύονται τα τελευταια τυπικά ζητήματα προκειμένου το πρόγραμμα προσεισμικού ελέγχου εκπαδευτηρίων και νοσηλευτηρίων να ξεκινήσει έως το φθινοπωρο.
Ο έλεγχος θα αφορά τα δημόσια κτίρια, ενώ προτεραιότητα θα δοθεί στα σχολεία και στα νοσοκομεία, ο αριθμός των οποίων εκτιμάται σε περίπου 20.000.
Ο πρωτοβάθμιος έλεγχος στα κτίρια θα είναι υποχρεωτικός και εφόσον απαιτηθεί θα ακολουθείται και από δευτεροβάθμιο έλεγχο. Όταν ολοκληρωθεί ο προσεισμικός έλεγχος σε σχολεία και νοσοκομεία, οι αυτοψίες θα επεκταθούν σε άλλα δημόσια κτίρια που υπολογίζονται από 35 – 45.000.
Υπενθυμίζεται ότι ο έλεγχος των δημοσίων κτιρίων είχε αρχίσει το 2001 μετά τον φονικό σεισμό του 1999, αλλά είχε προαιρετικό χαρακτήρα. Δεν προχώρησε ποτέ αρκετά και ολοκληρώθηκε μόνο στο 20% των κτιρίων της χώρας. «Από τα 70.000 δημόσια κτίρια που έχει η Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχουν ελεγχθεί περίπου 14.000», επισημαίνει ο κ. Λέκκας, προσθέτοντας ότι σχεδόν το σύνολο και των ήδη ελεγχθεισών κτιριακών δομών θα πρέπει ύστερα από τόσα χρόνια να περάσει από νέα αυτοψία καθώς κατά καιρούς έχουν εκφραστεί αμφιβολίες ότι οι έλεγχοι που είχαν διεξαχθεί έγιναν με πλημμελή τρόπο και μάλιστα ορισμένες φορές χωρίς την παρουσία μηχανικού!
Οι πρωτοβάθμιοι προσεισμικοί έλεγχοι θα γίνουν σε συνεργασία του ΟΑΣΠ, με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και την Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ). Θα εκτελεστούν από περίπου 3.500 μηχανικούς που θα επιλέξει το ΤΕΕ σε όλη Ελλάδα και θα εκπαιδεύσει ο ΟΑΣΠ στη συμπλήρωση των νέων ηλεκτρονικών δελτίων πρωτοβάθμιου ελέγχου.
Αναφορικά με τη συζήτηση που έχει ανοίξει ως προς το εάν έχουν εξασφαλιστεί κονδύλια, τα οποία να μπορούν να εγγυηθούν και τη θωράκιση των κτιρίων που θα εμφανίσουν «τρύπες στατικότητας», ο κ. Λέκκας είναι καθησυχαστικός: «Εκτιμούμε ότι η πρωτοβάθμιος έλεγχος θα έχει ολοκληρωθεί σε ένα χρόνο. Ως εκ τούτου όπου χρειαστεί, θα υπάρξει ο χρόνος ώστε να ζητηθεί χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και για τον δευτεροβάθμιο», τονίζει προσθέτοντας ότι για τις αναγκαίες επεμβάσεις υπάρχει και το ΕΣΠΑ.
Διευκρινίζει επίσης πως στόχος του προσεισμικού ελέγχου δεν είναι να βγουν κτίρια ακατάλληλα, αλλά αρχικά να υπάρχει μια έγκυρη εικόνα του δομημένου ιστού της χώρας: «Αν εντοπιστούν προβλήματα, υπάρχουν διάφορα στάδια αντισεισμικής θωράκισης».
Σκέψεις για υποχρεωτικούς ελέγχους και σε ιδιωτικά κτίρια
Στο μεταξύ τα εντεινόμενα φαινόμενα φυσικών καταστροφών που προξενούν όλο και σοβαρότερες βλάβες στα κτίρια, έχουν οδηγήσει σε σκέψεις για τη θεσμοθέτηση υποχρεωτικών ελέγχων τρωτότητας στο σύνολο των κτιρίων, δηλαδή και στα ιδιωτικά.
Οπως εξηγεί ο κ. Λέκκας, αν και δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις, «η σκέψη είναι να πάμε και σε ελέγχους στα ιδιωτικά κτίρια, ώστε να εκδίδεται ένα πιστοποιητικό σεισμικής επάρκειας, αντίστοιχο με το ισχύον πιστοποιητικό ενεργειακής επάρκειας».
Το κόστος βέβαια στην περίπτωση των ιδιωτικών κτιρίων θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες τους. Ωστόσο, όπως έχουν πολλάκις επισημάνει οι ειδικοί επιστήμονες, ο προσεισμικός έλεγχος θα έπρεπε εδώ και χρόνια να προηγείται των χρηματοδοτήσεων για ενεργειακή αναβάθμιση, καθώς υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι συχνά χρηματοδοτούνται και αναβαθμίζονται ενεργειακά κτίρια, τα οποία έχουν αμφίβολη στατικότητα.
Οπως μάλιστα σημειώνει ο κ. Λέκκας, πολλές από τις επεμβάσεις ενεργειακής θωράκισης εμποδίζουν ακόμα και τον επαρκή έλεγχο στα κτίρια.
