«Πόλεμο» μεταξύ των παραγωγών ΑΠΕ για την επικράτηση των επενδυτικών τους σχεδίων, κυρίως σε φωτοβολταϊκά και αιολικά, αλλά και σε άλλες μορφές καθαρής ενέργειας, εκτιμάται ότι θα επιφέρει στο επόμενο διάστημα ο τεράστιος αριθμός των έργων που βρίσκονται σε διάφορα στάδια ωριμότητας, σε συνδυασμό βεβαίως με τις ανατροπές που φέρνει το target model στο καθεστώς των ενισχύσεων, αλλά και με την περιορισμένη δυνατότητα του συστήματος να τα «απορροφήσει» και να τα αποζημιώσει.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε χθες η γενική γραμματέας του ΥΠΕΝ Αλεξάνδρα Σδούκου:
Σήμερα έχουμε περίπου 10,5 GW από ΑΠΕ σε λειτουργία.
Για την κάλυψη των στόχων του ΕΣΕΚ χρειαζόμαστε 19 GW έως το 2030. Πρέπει δηλαδή στη δεκαετία να προσθέσουμε 8,5 GW, πράγμα που σημαίνει 850 MW ανά έτος κατά μέσο όρο. Όμως η επενδυτική προσφορά είναι πολύ μεγαλύτερη:
Αυτή τη στιγμή «ωριμάζουν» έργα συνολικής ισχύος 26 GW, με περίπου 5 GW εξ’ αυτών να αφορούν εξαιρετικά ώριμα έργα.
Επιπλέον έργα ισχύος 35 GW έχουν αιτηθεί άδειας στους διάφορους κύκλους υποδοχής αιτήσεων της ΡΑΕ, ενώ υπάρχουν ακόμα 5 περίπου GW σε μικρά έργα που συνδέονται στο δίκτυο, αλλά και 10 περίπου GW μεγάλα έργα από τα χαρακτηρισμένα ως στρατηγικές επενδύσεις.
Μιλάμε συνολικά για 11.000 έργα, όλων των τεχνολογιών και των μεγεθών, τα οποία αθροίζουν 76 GW, για επενδυτικό ενδιαφέρον που υπερκαλύπτει τις ανάγκες του ΕΣΕΚ σε αναλογία περίπου 10 προς 1!
Βεβαίως δεν είναι όλα τα έργα ικανά να τελεσφορήσουν, ωστόσο είμαστε ακόμα στην πρώτη χρονιά της δεκαετίας. Ο κύκλος νέων αιτήσεων που θα ανοίξει το Δεκέμβριο προβλέπεται να προσελκύσει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και να ανεβάσει, έτσι, ακόμα περισσότερο, το δυναμικό των 76 GW που διεκδικούν μια θέση στον ήλιο ή στον… αέρα της πράσινης ανάπτυξης.
Η μάχη των διαγωνισμών
Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες το ΥΠΕΝ, ακόμα και αν ζητήσει από την Κομισιόν την παράταση του μοντέλου των διαγωνισμών για τρία χρόνια (2021 έως 2023) δεν πρόκειται να «βγάλει» σε δημοπρασίες πάνω από 2 GW συνολικά, ενώ θα αλλάξει και τα οργανωτικά.
Και μόνον το στοιχείο αυτό είναι ικανό να πυροδοτήσει ανηλεή πόλεμο ανάμεσα στους επενδυτές, ο οποίος πιθανόν δεν θα περιοριστεί στη ραγδαία μείωση των τιμών τις οποίες θα «κλειδώνουν» πλέον τα έργα στους διαγωνισμούς.
Έσοδο από το target model
Τα υπόλοιπα έργα θα πρέπει να δώσουν τη μάχη της ελεύθερης αγοράς, δηλαδή να διεκδικήσουν έσοδο μέσα από τις αγορές του target model.
Η γενική γραμματέας προϊδέασε με τη χθεσινή της ομιλία: «Το ισχύον καθεστώς ενίσχυσης της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα. Τα ΑΠΕ μπορούν πια -αλλά και πρέπει- να εισέλθουν στην αγορά χωρίς προστατευτικό καθεστώς», είπε η κ. Σδούκου και έδειξε τις πολιτικές προθέσεις: «Επομένως το εργαλείο των διαγωνισμών και του Feed-in Premium πρέπει να έχει στενό χρονικό ορίζοντα εφαρμογής και να αφορά περιορισμένη ισχύ. Έτσι θα υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη πίεση για να εισέλθουν έργα στο βραχύβιο αυτό καθεστώς, πετυχαίνοντας ακόμα χαμηλότερες τιμές», σημείωσε προδιαθέτοντας για το μεγάλο ξεσκαρτάρισμα που θα ακολουθήσει στην αγορά.
Προβάδισμα
Πρέπει βεβαίως να συνυπολογιστεί το γεγονός ότι τα πράγματα αλλάζουν με ταχείς ρυθμούς. Η οικονομία και η κοινωνία αυξάνει την εξάρτησή της από τον ηλεκτρισμό (ηλεκτρικά αυτοκίνητα, έξυπνα σπίτια κ.λπ.) ενώ η τεχνολογίες αποθήκευσης αυξάνουν τη δυνατότητα των ΑΠΕ να καλύπτουν όλο και μεγαλύτερο μέρος των ηλεκτρικών αναγκών.
Ταυτόχρονα τίθενται διεθνώς πιο φιλόδοξοι στόχοι για τη μείωση των εκπομπών ρύπων. Χθες η η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρότεινε στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% μέχρι το 2030. Αυτό σημαίνει αύξηση της ανάγκης για νέα «πράσινη» εγκατεστημένη ισχύ.
Πολλές από τις προβολές αυτές, για τις μελλοντικές ανάγκες, έχουν περιληφθεί ήδη στο ΕΣΕΚ, ωστόσο, ακόμα και αν η χώρα μας αναθεωρήσει προς τα πάνω, στην πορεία, τους στόχους για την εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ το 2030, ακόμα και αν δούμε τεράστια πρόοδο στις διασυνδέσεις, στην ενίσχυση των δικτύων κ.λπ., ένα είναι βέβαιο: Υπάρχει ένα κατατεθημένο τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον για ΑΠΕ το οποίο δεν θα μπορέσει να προχωρήσει.
Συνεπώς ο ανταγωνισμός, για το ποιός θα καταφέρει να υλοποιήσει τα έργα του, θα είναι αμείλικτος και προφανώς προβάδισμα στη «μάχη» αυτή έχουν οι μεγάλοι παίκτες των ΑΠΕ, εγχώριοι και ξένοι, που μπορούν ευκολότερα να βρούν χρηματοδότηση με όρους target model (και βεβαίως να συνάψουν ευκολότερα διμερή συμβόλαια – PPAs).
