Μήνας εξελίξεων σε τραπεζικό αλλά και επιχειρηματικό επίπεδο φαίνεται ότι θα είναι ο Μάρτιος για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, εκτιμώμενου προυπολογισμού 1,9 δισ ευρώ.
Τόσο ως προς το αίτημα του ΑΔΜΗΕ προς την Ευρωπαική Τράπεζα Επενδύσεων για δανειοδότηση με περίπου 500 εκατ ευρώ, όσο και από πλευράς των ενδιαφερομένων να εισέλθουν στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector (GSI), για τους οποίους ακούγεται ότι στους υφιστάμενους έχουν προστεθεί και νέοι.
Στο μείζον ζήτημα της χρηματοδότησης, αύριο αντιπροσωπεία του ΑΔΜΗΕ, υπό τον CEO Μάνο Μανουσάκη, θα βρεθεί στη Λευκωσία για επαφές, μεταξύ άλλων, με τον υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό – η Κυπριακή Δημοκρατία έχει δεσμευθεί να μπει στο μετοχικό κεφάλαιο του GSI με έως 100 εκατ ευρώ – και αντικείμενο την προώθηση των διαδικασιών γύρω από το αίτημα προς ΕΤΕπ.
Στο προσεχές διάστημα θα ακολουθήσει τηλεδιάσκεψη με την ΕΤΕπ, όπου η ομάδα του Διαχειριστή και project promoter του έργου, θα της παραθέσει στοιχεία ότι η διασύνδεση είναι η βέλτιστη λύση για την ενεργειακή επάρκεια της Κύπρου, προκειμένου να αρθούν οι όποιες επιφυλάξεις είχε εκφράσει στο παρελθόν η τράπεζα. Τότε, που το έργο είχε περιέλθει σε αδιέξοδο από τον προηγούμενο project promoter και η ΕΙΒ είχε απορρίψει σχετικό αίτημα χρηματοδότησης.
Ταυτόχρονα με τα παραπάνω, έχει ξεκινήσει η κατασκευή του καλωδίου από τη Nexans και μάλιστα ηγετικό κλιμάκιο της πολυεθνικής αναμένεται να βρεθεί στις 13 Μαρτίου στην Αθήνα, για συνάντηση με την διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, ο οποίος και προγραμματίζει ανάλογη εκδήλωση.
Οι επαφές στη Κύπρο, το παλιό αίτημα και οι λάθος παραδοχές
Οι επαφές που θα έχει αύριο ο Μ. Μανουσάκης στη Κύπρο εντάσσονται στο πλαίσιο των καθιερωμένων μιτινγκς που γίνονται για τη πρόοδο του έργου, όπως έχει συμφωνηθεί από το Δεκέμβριο με τον Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη. Αποκτούν ωστόσο άλλο βάρος στο πλαίσιο των συζητήσεων για τη λήψη του δανείου των 500 εκατ ευρώ.
Κατά το παρελθόν η τράπεζα είχε απορρίψει αντίστοιχο αίτημα από τον προηγούμενο φορέα υλοποίησης του έργου, την Euroasia Interconnector, επικαλούμενη μελέτη, που κατέληγε σε απορριπτικά συμπερασματα ως προς τη βιωσιμότητα της επένδυσης.
Ηταν η εποχή που η διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου -Ισράηλ βρισκόταν επί ξηρού ακμής, που η πιθανότητα υλοποίησής της αμφισβητούνταν ευθέως, η EuroAsia Interconnector, συμφερόντων του κύπριου επιχειρηματία Νάσου Κτωρίδη, δεν ήταν σε θέση να πληρώσει την κατασκευάστρια του καλωδίου Nexans και η Κομισιόν απειλούσε ότι θα ζητήσει πίσω τη χρηματοδότηση των 657 εκατ ευρώ.
Η εκτίμηση είναι ότι μπροστά στις παραλείψεις, τα καμπανάκια της Κομισιόν και την αδυναμία του τότε φορέα υλοποίησης, η EIB προέβη σε μια μελέτη που κατέληγε στο συμπέρασμα ότι το έργο δεν πρέπει να χρηματοδοτηθεί. Αγνωστο για ποιό λόγο, τα συμπεράσματα της μελέτης ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο φαίνεται πως είχαν βασιστεί και σε λανθασμένες ή ελλιπείς παραδοχές.
Οπως για παράδειγμα ότι η Κύπρος θα ανέπτυσσε πολύ μικρότερο χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ, απ’ όσα προέβλεπε το ΕΣΕΚ της, καθιστώντας οικονομικά μη βιώσιμη τη διασύνδεση, αφού η μεταφερόμενη πράσινη ενέργεια προς την Ευρώπη θα ήταν περιορισμένη. Ετερη προβληματική παραδοχή, σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες, ήταν ότι το καλώδιο επρόκειτο να μεταφέρει ενέργεια μόλις 100 MW, αγνοώντας πως είναι σχεδιασμένο για χωρητικότητα 2 GW.
Οι τεχνικές συζητήσεις
Εδώ και καιρό ο ΑΔΜΗΕ, ως νέος φορέας υλοποίησης του έργου, έχει ξαναπιάσει το νήμα με την ΕΤΕπ, εξηγεί ότι οι παραδοχές εκείνης της πρώτης μελέτης δεν ήταν σωστές και προσκομίζει νέα στοιχεία.
Το ίδιο πρόκειται να κάνει η διοίκηση του Διαχειριστή σε τηλεδιάσκεψη που θα έχει προσεχώς με την τράπεζα, προκειμένου να παραθέσει στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ είναι η βέλτιστη δυνατή λύση για την ενεργειακή επάρκεια του νησιού.
Το θέμα παρακολουθεί στενά και η ελληνική κυβέρνηση και οι πληροφορίες λένε ότι ο υπ. Οικονομικών Κ.Χατζηδάκης είναι πλήρως ενήμερος, που ούτως ή άλλως συμμετέχει, μαζί με τους άλλους 26 ομολόγους του, στο Board of Governors της ΕΤΕπ. Επίσης έχει τη σημασία του ότι στα κορυφαία διοικητικά όργανα της ΕΤΕπ, συμμετέχει ως Αντιπρόεδρος της τράπεζας, από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Κυριάκος Κακουρής, ο οποίος μάλιστα βρέθηκε προ ημερών στη Λευκωσία για επαφές με την κυπριακή κυβέρνηση.
Σε αυτή τη φάση, των τεχνικών συζητήσεων με την ΕΤΕπ, βρίσκεται το θέμα του αιτήματος του ΑΔΜΗΕ. Το υπό συζήτηση δάνειο των 500 εκατ. ευρώ αντιστοιχεί περίπου στο 50% της συνολικής χρηματοδότησης του έργου. Τα υπόλοιπα 500 εκατ. ευρώ αναμένεται να προέλθουν από ελληνικές εμπορικές τράπεζες, με τις οποίες ο Διαχειριστής βρίσκεται σε συζητήσεις. Αν προσθέσει κανείς και τα 657 εκατ. ευρώ των κοινοτικών πόρων, σχηματίζεται το συνολικό CAPEX του έργου, των 1,9 δισ ευρώ.
Οι δυνητικοί επενδυτές
Στο άλλο θέμα, του ποιοί θα συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου, η συζήτηση παραμένει ανοικτή. Το due diligence των δυνητικών επενδυτών προχωρά, ωστόσο πέραν των γνωστών funds, του εμιρατινού TAQA και του ισραηλινού Aluma, λέγεται ότι έχουν κάνει την εμφάνισή τους και άλλοι ενδιαφερόμενοι. Τόσο από την ευρύτερη περιοχή, όσο και από τις ΗΠΑ.
Στο παιχνίδι άλλωστε για τον διάδρομο Ελλάδας- Κύπρου – Ισραήλ έχει μπει και το αναπτυξιακό αμερικανικό κρατικό fund DFC, το οποίο έχει εκφράσει ενδιαφέρον για τον Great Sea Interconnection.
Η είδηση είχε γίνει γνωστή στις αρχές Φεβρουαρίου από την υφυπ. Ενέργειας Αλ. Σδούκου κατά τις επαφές της στην Ουάσινγκτον, στο πλαίσιο του 5ου Στρατηγικού Διαλόγου και ασφαλώς προσδίδει ισχυρή γεωπολιτική υπεραξία στον ηλεκτρικό διάδρομο Ευρώπης – Ασίας. Η συγκεκριμένη πάντως συζήτηση παρ’ ότι βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, εκτιμάται ότι χρειάζεται ακόμη πολύ δουλειά.
Τυχόν είσοδος της DFC, θα ενίσχυε το βάρος του έργου, θα του άνοιγε νέες πόρτες και θα του προσέδιδε άλλη γεωστρατηγική σημασία, αφού θα συμμετείχε σε αυτό, το ίδιο το Αμερικανικό Δημόσιο. Αυτή θα ήταν η αξία μιας τέτοιας κίνησης και όχι τόσο η χρηματοδοτική συνεισφορά, αφού ούτως ή άλλως οι συζητήσεις, αφορούν είσοδο με ένα μικρό ποσοστό, όπως λένε οι πληροφορίες, της τάξης του 10%. Τα οφέλη είναι προφανή, ωστόσο οι πληροφορίες κάνουν λόγο για πολύ αργές διαδικασίες από την αντιπέρα όχθη του Ατλαντικού.
