Την «καυτή πατάτα» της αναδιοργάνωσης των σιδηροδρόμων θα έχει να διαχειριστεί μεταξύ άλλων το πρόσωπο που θα αναλάβει τη θέση του αναπληρωτή υπουργού Μεταφορών μετά τον επικείμενο ανασχηματισμό της Κυβέρνησης από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Πιθανότατα, όπως ακούγεται, να είναι ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης.
Το πόρισμα – κόλαφος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, όπου αναγράφονται 17 συστάσεις για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, όπως επίσης και τα νέα στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας σχετικά με το δυστύχημα, έχουν πυροδοτήσει τις αντιδράσεις των πολιτών, με το ζήτημα να παραμένει δικαίως στο προσκήνιο.
Η αναδιοργάνωση των σιδηρόδρομων βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης με το ανάλογο νομοσχέδιο να έχει ψηφιστεί ήδη από τον Δεκέμβριο του 2024. Προσφάτως, ο Πρωθυπουργός δεσμεύτηκε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η αναβάθμιση του ελληνικού σιδηρόδρομου έως το 2027, χρονιά κλειδί όπου θα ολοκληρωθούν τα έργα για τη γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, με ασφαλείς σιδηροδρομικές μεταφορές. Στο έργο αυτό, φέρεται πως θα συμβάλει φορέας από το εξωτερικό.
Τα δύο μνημόνια που θα φέρουν αέρα ανανέωσης στον νέο ΟΣΕ(;)
Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν ήδη δύο μνημόνια συνεργασίας με σιδηροδρομικούς φορείς από το εξωτερικό, και πιο συγκεκριμένα με τη Γαλλία και τη Γερμανία, οι οποίοι θα μπορούσαν να συμμετέχουν στο δαιδαλώδες αυτό έργο.
1. Μνημόνιο μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας
Μόλις λίγους μήνες μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, τον Μάιο του 2023, υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας. Τη συμφωνία υπέγραψαν ο τότε υπουργός Επικράτειας, Γιώργος Γεραπετρίτης, αρμόδιος για θέματα μεταφορών και ο Γάλλος υπουργός Κλεμάν Μπον.
Στο μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη συμπεριλαμβανόταν μεταξύ άλλων η αναμόρφωση της οργανωτικής δομής του ΟΣΕ, η πρόληψη σιδηροδρομικών ατυχημάτων, η εκπαίδευση και η επιμόρφωση του προσωπικού, η ρύθμιση ζητημάτων ευθύνης των σιδηροδρομικών φορέων, ζητήματα διαχείρισης της σιδηροδρομικής υποδομής, η οργάνωση και επίβλεψη σιδηροδρομικών μεταφορών στον τομέα της ασφάλειας, η οργάνωση κέντρων ελέγχου σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, η οργάνωση επιτροπών και την καθιέρωση διαδικασιών για τη διερεύνηση σιδηροδρομικών δυστυχημάτων.
Επίσης, στο μνημόνιο προβλεπόταν η εφαρμογή μέτρων ασφαλείας που ισχύουν στη Γαλλία, δεδομένου ότι η Γαλλία διαθέτει ένα από τα πιο ανεπτυγμένα συστήματα ασφαλείας στον σιδηροδρομικό τομέα. Επιπλέον, όπως είχε γνωστοποιηθεί από τον κ. Γεραπετρίτη προτεραιότητα θα δινόταν στην επίσπευση των έργων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης.
Να σημειωθεί ότι το προαναφερθέν μνημόνιο στη συνέχεια θα εξειδικευόταν με ειδικότερες συμφωνίες μεταξύ των αρμοδίων φορέων και κυρίως μεταξύ της Société Nationale des Chemins de fer Français (SNCF) και του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ).
2.Μνημόνιο συνεργασία ΟΣΕ και Γερμανικών σιδηρόδρομων
Εντούτοις, η συμφωνία με τη Γαλλία δεν είναι η μόνη που έχει υπογραφεί από το ελληνικό κράτος με φορέα του εξωτερικού, καθώς τον Σεπτέμβριο του 2024 υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας παροχής τεχνογνωσίας ανάμεσα στον ΟΣΕ και τους Γερμανικούς Σιδηρόδρομους (Deutsche Bahn).
Το μνημόνιο (ΜοU) υπογράφηκε στο πλαίσιο της 88ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, παρουσία του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρήστου Σταϊκούρα και του Oliver Luksic, Γερμανού Υφυπουργού Μεταφορών, με αρμοδιότητα τις Εμπορευματικές Μεταφορές και τα Logistics.
Η εν λόγω συνεργασία στόχευε στο να τεθούν οι βάσεις για μεταφορά τεχνογνωσίας και συμπράξεις για ανάπτυξη και αναβάθμιση του ελληνικού σιδηρόδρομου στα πρότυπα και με μεθόδους των γερμανικών δικτύων. Το Μνημόνιο υπεγράφη σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο περίπτερο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στην ΔΕΘ από τον Stefan Geisperger, International Markets & Consulting, εκ μέρους των Γερμανικών Σιδηροδρόμων και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΟΣΕ Παναγιώτης Τερεζάκης, παρουσία του Γιάννου Γραμματίδη, Προέδρου του οργανισμού και του Michael Ahlgrimm, Executive Director Europe DB E&C GmbH.
Σύμφωνα με το μνημόνιο, η DB E&C δεσμεύεται μεταξύ άλλων να παρέχει συμβουλευτικές και εκπαιδευτικές υπηρεσίες στον ΟΣΕ που έχουν να κάνουν με την αξιολόγηση της οργάνωσης, των διαδικασιών και της δομής του Εκπαιδευτικού Κέντρου του ΟΣΕ, την αξιολόγηση των τρεχόντων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, την εκτίμηση μέτρων βελτίωσης και ένταξης νέων μεθόδων εκπαίδευσης, την υλοποίηση προγραμμάτων Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών, την εφαρμογή προγράμματος ανταλλαγής και μεταφοράς τεχνογνωσίας, αλλά και την υποστήριξη στον τομέα της ψηφιοποίησης των σιδηροδρομικών συστημάτων και διαδικασιών.
Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, το αν θα ενεργοποιηθούν κάποιο από αυτά τα δύο μνημόνια ή και τα δύο, θα είναι απόφαση του νέου αναπληρωτή υπουργού Μεταφορών, οπότε κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει προς το παρόν τι μέλλει γενέσθαι. Πάντως, το μόνο σίγουρο είναι ότι η Κυβέρνηση θα προχωρήσει στην αναδιοργάνωση του σιδηρόδρομου με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα, συμπεριλαμβάνοντας μεταξύ άλλων και τις υποδείξεις του ΕΟΔΑΣΑΑΜ περί ασφάλειας.
