Να εντάξουν στα πλάνα τους έργα τραπεζικού ενδιαφέροντος, αλλά και να επιτρέψουν τη συμμετοχή του μη κερδοσκοπικού και του ιδιωτικού τομέα, συστήνει στους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΤΑ) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενόψει της διαμόρφωσης των στρατηγικών Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΒΑΑ) της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027.
Με δεδομένη τη μακρά εμπειρία της από τα προγράμματα ΒΑΑ που έχουν υλοποιηθεί το προηγούμενο διάστημα στα κράτη-μέλη, η Κομισιόν καλεί τους φορείς ΤΑ να περιλάβουν στη στρατηγική τους έργα τραπεζικού ενδιαφέροντος, ώστε να προσελκύσουν επενδύσεις καλύτερα ευθυγραμμισμένες με τους στόχους της στρατηγικής.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πανευρωπαϊκά βρίσκονται σε εξέλιξη έργα ΒΑΑ ύψος δεκάδων δισ. ευρώ, ενώ αυτή τη στιγμή, στη χώρα μας, το μεγαλύτερο έργο εκτελείται στην Αθήνα. Συγκεκριμένα, ο δήμος Αθηναίων υλοποιεί το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΟΣΒΑΑ), με την ονομασία «Αθήνα 2020» και προϋπολογισμό 190 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 55 εκατ. ευρώ προέρχονται από δάνειο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Τα υπέρ των τραπεζών
Όπως εξηγεί η Κομισιόν, τα έργα τραπεζικού ενδιαφέροντος έχουν καθαρά έσοδα ή εξοικονομούν έξοδα και συνοδεύονται από κατάλληλο πρωτόκολλο επιμερισμού κινδύνων, ενώ την ίδια στιγμή, η ενσωμάτωση της συγκεκριμένης κατηγορίας έργων μπορεί να διευρύνει το αντικείμενο της στρατηγικής και να διαφοροποιήσει τις πηγές χρηματοδότησής της.
Μάλιστα επισημαίνει ότι οι φορείς ΤΑ θα πρέπει να χειρίζονται σειρά έργων τραπεζικού ενδιαφέροντος με βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα εκτέλεσης και, επομένως, να ενεργούν προκαταβολικά και όχι αντιδραστικά.
Πέραν του τραπεζικού τομέα, σύμφωνα με την Κομισιόν, οι φορείς ΤΑ πρέπει να εξασφαλίζουν και τη συμμετοχή του μη κερδοσκοπικού τομέα και της κοινωνίας των πολιτών, με σκοπό τη διάχυση του κόστους και τον πολλαπλασιασμό της ωφέλειας της επένδυσης σε δημόσια αγαθά.
Η μεταβίβαση της επιστασίας κατάλληλων δημόσιων υποδομών στον μη κερδοσκοπικό τομέα μπορεί κάλλιστα να βελτιώσει τη βιωσιμότητα των εν λόγω υποδομών και να προάγει το τοπικό αίσθημα οικειοποίησης και υπερηφάνειας, σημειώνει.
Κρίσιμη παράμετρο, χαρακτηρίζει και τη μείωση των κινδύνων πολιτικής καθώς και των πολιτικών κινδύνων, κάτι που μπορεί να διασφαλισθεί μέσω του εύρωστου σχεδιασμού της στρατηγικής και της συμμετοχής των ενδιαφερομένων και συνεπώς να βελτιωθούν οι πιθανότητες υλοποίησης του προγράμματος επενδύσεων αλλά και να προσελκυσθούν ιδιώτες επενδυτές.
Σύμφωνα με την ΕΕ, κάθε διαθέσιμη ευκαιρία θα πρέπει να αξιοποιείται για τη δημιουργία πολιτικής συναίνεσης γύρω από τη στρατηγική και το επενδυτικό σχέδιό της, ώστε να παρασχεθεί ένα σταθερό περιβάλλον ανεξάρτητο από πολιτικά χρονοδιαγράμματα.
Στο πλαίσιο αυτό, η εξασφάλιση της συμμετοχής του δημόσιου τομέα, της κοινωνίας των πολιτών και του μη κερδοσκοπικού τομέα στην κατάρτιση της στρατηγικής θα μπορούσε να παράσχει σημαντικά πλεονεκτήματα, εφόσον είναι δυνατή η κατάλληλη διαχείριση των σχετικών προκλήσεων.
Οι λοιπές συστάσεις της κομισιόν προς τους φορείς της ΤΑ είναι οι εξής:
- Εφαρμόστε συμμετοχική κατάρτιση προϋπολογισμού για να βελτιώσετε το αίσθημα οικειοποίησης των πολιτών και να διασφαλίσετε ότι τα έργα θα είναι βιώσιμα σε βάθος χρόνου.
- Ξεκινήστε τον διάλογο από νωρίς προκειμένου να επιταχύνετε τη διαδικασία ωριμότητας έργων που δρομολογούνται με πρωτοβουλία του ιδιωτικού τομέα.
- Επικεντρωθείτε στην ανάπτυξη σχέσεων με επενδυτές. Η ανάπτυξη τεχνογνωσίας και εμπιστοσύνης απαιτεί χρόνο.
- Να περιλαμβάνετε στο πρόγραμμα επενδύσεων της στρατηγικής ΒΑΑ επαρκή έργα σε κατάλληλο στάδιο ωριμότητας προκειμένου να δημιουργηθεί εμπιστοσύνη στην κοινότητα των επενδυτών.
- Οργανώστε τα έργα και πολλαπλές πηγές χρηματοδότησης με τη μορφή «προγράμματος επενδύσεων».
- Διαχειριστείτε τα ζητήματα κρατικών ενισχύσεων με μεγαλύτερη ευελιξία, διευκολύνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την υλοποίηση της στρατηγικής και τονώνοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
- Περιλάβετε έργα τα οποία μπορεί να αναμένεται ρεαλιστικά ότι θα ολοκληρωθούν κατά τη διάρκεια του προγράμματος επενδύσεων ΒΑΑ.
- Καθοδηγήστε τους φορείς υλοποίησης έργων και τους επενδυτές τους ώστε να ζητήσουν τεχνική βοήθεια για να επιτύχουν την ωριμότητα των έργων τους.
- Αναπτύξτε την ικανότητα διαχείρισης ζητημάτων κρατικών ενισχύσεων και ανάλογης καθοδήγησης των ενδιαφερομένων.
